In januari 2015 schreef ik mien eerste blog in oonze eigen streektaol under de titel ‘Hier kom ik weg‘; op dizze website verschient d’r vanof die tied elke maond een Drents blog.
De reacties bint allent maor postitief. Veur iene die de streektaol niet machtig is bent die blogs ok nog goed te volgen.
Ooit vertelde ies iene: “Die Drentse dingen lees ik hardop voor. Dan is het net of ik jou hoor praten!”
A’j in het menu op ‘Streektaol’ klikt ko’j op een pagina waor ik wat vertel over de streektaol.
Daor geef ik ok een paar veurbeelden van eerdere blogs in dizze rubriek.
Vrogger bij oons thuus preuten wij Drents.
Eigenlijk preut iederiene Drents in mien omgeving, behalve de dominee, de meester/juf en ome Albert (die kwam uut Bleiswijk).
Met de buurkinder, in de Vivo-winkel van Jans Meintjes, op de legere schoele: Drents.
Tenminste: op het schoolplein en under mekaar, want de lessen weuden geven in het Nederlands.
Verder heurden wij Nederlands op de radio en op de televisie, zundags in de karke, bij de tandarts en de dokter, wij lazen het Nederlands in de kraante en in de Donald Duck.
In de jaoren ‘70/’80 van de veurige eeuw weur de streektaol wat waor ie joe eigenlijk een beetie veur mussen schamen. Met een Drentse tongval weu j’ geliek as een boertie van buuten wegzet.
Die tendens in oons spraakgebruuk maakte, dat Gerard en ik oonze dochters in het Nederlands opvoed hebt. Toen oonze wichter in Roden hen de legere schoele gungen, was d’r gien kiend meer dat Drents preut, dus in die zin deuden wij ’t niet aans as aandere Drenten.
In de jaoren ’90 gung d’r een aandere wiend weien.
Wij constateerden met mekaar dat het aantal sprekers van de streektaol in rap tempo achteruut gung. Jammer ja.
D’r kwamen neie initiatieven um het Drents under de aandacht te brengen en anno 2020 wordt d’r nog regelmaotig wat in het Drents publiceerd.
Maor praot?
In Roden bint d’r weinig luu waor ik nog Drents met praot.
As ik weet dat meinsn de streektaol machtig bint zal ik altied in het Drents begunnen.
Grunnings, Twents, Achterhooks, lukt allemaol prima; allemaol varianten van het Nedersaksisch.
Maor ’t wordt aal minder.
De generatie nao oons prat het niet meer; wij kunt nog zo oons best doen um het Drents te bliem proaten, maar a’j de jeugd niet meer hebt, he’j de toekomst ok niet meer.
Maor ondertussen doet wij dapper deur, met Daniël Lohues as lichtend veurbeeld.
Hier tussen zand en veen
ieken en vlier
ik kiek overal
maor ik heur hier.
Liedtie hielemaol eem heuren? Hierbij een link naor een YouTube-video.
Bin ie zölf een streektaol machtig? Praot het dan zo gauw as ’t kan.
“Ku’j plat praoten? Ie huuft ’t um oons niet te laoten!”
Meer lezen over het boek 1960 -2020?
Hierbij een link naor de verzamelpagina van dizze blogreeks ‘Te boek ….. of niet te boek’.
anja
Ik woon in Zuid-Drenthe, werk in Noord-Drenthe en merk dat dat een groot verschil maakt. Hier in het zuiden wordt er eigenlijk nog vrij standaard Drents proat, in supermarkten zitten op de kassa’s stickers Da’j Drents kunt proat, thuis wordt ook door de jeugd Drents gesproken. Mijn jonge collega’s in het noorden van Drenthe verstaan het nog wel, maar spreken het geen van allen. Erg jammer, vind ik persoonlijk.