Nao de stadswandeling in Appingedam gungen Gineke en ik even koffiedrinken bij Gerard en wij maakten kennis met een aantal van zien collega’s. Iene kwam uut Klazienveen en wij teuten in het Drents zo een einde vot: femilie, geschiedenis, taol, kwekkwekkwek. Gezellig.
Ok een aandere collega uut Stadskanaol kwam d’r bij stoan en hij praotte ok in zien eigen streektaol, het Veenkoloniaols.
“Dat wij zo verschillend praot en dat wij mekaar toch verstaot hé? In Klazienaveen praot ze toch hiel aans as het Veenkoloniaols dat ok in Zuud-Oost Drenthe proat wordt?”
Collega uut Klazienaveen wus d’r meer van.
“Dat komp umdat bij het uutgraven van de knaolen van de Veenkoloniën de Grunnigers van boven kwamen, zij preuten Grunnings under mekaor. Vanuut het zuuden kwamen de Twenten en die namen het Sallands met. Deur de jaoren hen is het allemaol wat verbasterd, maor ie kunt de taolgrens nog precies anwiezen: Zwartemeer”.
O?
Nou ja zeg! Wus ik ja niet.
Nog nooit haar ik mij ofvraogt hoe het kun dat mien femilie in Klazienaveen (de Vrieswijken) zo aans preuten as de femilie in Emmerkepas (de Boelens). Ik was d’r van uut gaon dat dat kwam umdat de Vrieswijken zolang in Oldenzaal woont hadden (daor bin ik ja ok geboren) en de Boelens oorspronkelijk uut Onstwedde kwamen.
Klazienaveen en Emmerkepas ligt eigenlijk vlak bij mekaar en toch is taol compleet aans.
Veur de taolpuristen: dit vun ik d’r over op internet.
De Drentse dialekten uut de gemiente Emmen bint underling stark verschillend. In
de indieling van ’t Woordenboek van de Drentse dialecten weur het dialekt van de plaots Emmen en heur direkte umgeving (Weerdinge, Noord- en Zuidbarge, Westenesch, Willemsoord) tot het ZuudOost Zanddrents rekend. Dat geldt ok veur het dialekt van Schoonebeek, wat eigenlijk veul zuudelijker van karakter is en daorum soms tot het Sallands rekend wordt.
In het noorden van de gemiente Emmen praot ze Veenkoloniaols dialect wat tot het Grunnings heurt. Het WDD rekent daor de dialekten van Nei Weerdinge, Roswinkel en Emmer-Kepas en umgeving bij, alhoewel het Roswinkels daor feitelijk nie bij heurt: dit dörp is van veur de vervening en ’t dialekt is ’n vrumde eend in de biet, Het past eigenlijk beter bij het Westerwolds van Oost Grunn’n.
De rest van de gemiente Emmen vörmt ’t Zuud-Oost Veendrents. De dialekten van Nei Amsterdam, Erica en Klazienaveen liekt stark op de taol van ’t Drents-Overiesels grensgebied (Dedemsvaort/Slagharen waor de eerste verveners ok wegkomt) en ok op dat van Coevern. Ok de taol van Nei Dordrecht liekt daor wel op. ’t Dialekt van Barger-Oosterveld liekt nogal op Veenkoloniaols, de dialekten van Barger-Kepas, Zwartemeer en Weiteveen klinken as het Emslands van over de Duutse grens, daor kwamen de kolonisten ok vot.
Allemaol vormen van het Nedersaksisch; mien va gung in gesprekken over op de streektaol zo gauw as e vernam dat iene een noordelijk accent haar.
“Wij bint tenslotte Nedersaksen under mekaar”.
Zo ist.
Ku’j plat praoten?
Doe dat dan!
Louisa
Amen