Toen ik tante Trijn vroeg wat ze wilde doen op ons dagje uit op 8 juni zei ze: “Naar het museum Brands in Nieuw Dordrecht”.
Nu ken ik behoorlijk wat musea, maar hier had nog nooit van gehoord; ik praat je even bij.
Het museum heet officieel ‘Museum Collectie Brands’.
Jans Brands is op 3 november 1932 geboren in Nieuw-Dordrecht.
Jans gooide nooit iets weg, hij bewaarde alles en kocht daarbij ook nog boeken en spullen bij antiquariaten en op rommelmarkten.
Aan het eind van zijn leven bestond zijn verzameling uit 70.000 boeken en voorwerpen.
Een terechte vraag zou zijn: “Wat verzamelde die man dan specifiek?”
Het antwoord op die vraag is: “Alles.”
Je kunt het zo gek niet bedenken of hij had het.
Uit de verhalen van mensen die Jans persoonlijk gekend hebben maak ik op dat Jans huis mudjevol stond met spullen.
Tegenwoordig hebben we daar een term voor: hoarding. Ongebreidelde verzameldrang. Je kunt er bij Lentis zelfs voor in therapie.
Maar dat was Jans geenszins van plan. De man had een fotografisch geheugen en wist precies waar ‘alles’ lag.
Aan het einde van zijn leven had Jans een grote wens: dat zijn collectie in zijn geheel in Nieuw-Dordrecht bewaard zou blijven.
In 1991 werd al een stichting opgericht, die jarenlang haar best heeft gedaan om een museum te realiseren, maar dat lukte eerst niet.
Jans raakte ontmoedigd; hij vroeg een sloopvergunning aan voor zijn boerderij en overwoog de hele verzameling over te brengen naar Amerika, waar er wél belangstelling voor was.
Lang verhaal kort: er werd een officieel onderzoek ingesteld naar de collectie; de uitkomst van het onderzoeksrapport was dat de verzameling cultuurhistorisch zeer waardevol was en absoluut voor Drenthe behouden moest blijven.
In 2009 droeg Jans zijn collectie officieel over aan de stichting en in 2010 verhuisde hij naar een andere woning in Nieuw Dordrecht.
In 2015 werd het levenswerk van Jans opgenomen in het Museumregister Nederland.
Op 28 juni 2019 overleed hij, 86 jaar oud.
Als je het woonhuis van Jans binnenkomt, stap je in een andere wereld.
Het ziet er nog net zo uit als toen Jans in 2011 ergens anders ging wonen.
Ik citeer de website: “Nou ja, exact hetzelfde kunnen we niet zeggen. Om het woonhuis voor bezoekers begaanbaar te maken, hebben vrijwilligers stapels papieren en dozen met spullen weg moeten halen.”
Mensen, ga er heen en laat je verrassen.
Aardappelkrabdoppen. Sigarenbandjes. Jaargangen kranten. Archeologische vondsten. Bijzondere boeken. Oud speelgoed. Bijzonder serviesgoed. Jans doopjurkje uit 1932. Luister naar de bijzondere verhalen die enthousiaste vrijwilligers je vertellen.
Op de prachtige, informatieve website lees je meer, hierbij een link.
Was dat het hele dagje uit? Welnee.
Eerst koffie bij tante Trijn thuis, dan winkelen, lunchen in ‘de Witte Olifant’, prachtig autotochtje in Zuid Oost Drenthe*, museum en een diner bij Van der Valk Emmen.
Een dag ‘met ’n beiden’. Ik koester zulke dagen.
* Zuid Oost Drenthe heeft in Nederland altijd een wat negatief imago.
Ben je er niet bekend? Ga daar dan eens fietsen, bij voorkeur de fietstocht die Daniël Lohues bezingt in ‘Op fietse’. Je weet niet wat je ziet…..
Dick
Ada, wat zullen die tantes (en ooms?) wijs zijn (geweest) met jou! Dit moeten dagen voor hen zijn die ze nooit vergeten (hebben). Ik heb er diepe bewondering voor, hoor!
Ada
Eén tante, Dick…. en voor mij minstens zo waardevol als voor haar.
Willem
Het was begin jaren ’90 toen we een hoogspanninhslijn aanlegden in de omgeving van Hardenberg. Een HS-mast stond op erg korte afstand van een klein boerderijtje waar een alleenstaande man woonde. Een ‘rare’ volgens de omgeving. Ik kreeg de opdracht zijn huis voorafgaand aan het heiwerk te inspecterenomdat er twijfels waren of de woning de trillingen kond doorstaan.
Om zijn huis binnen te komen heb ik me door een zeer nauw paadje moeten dringen om überhaupt iets te kunnen zien van de constructie van het huis. Het huis hing en lag vol met alle denkbare spullen. In het achterhuis hingen een dakvlak aan de binnenkant vol met regenpakken. Toen ik er honderd had geteld ben ik maar gestopt, want ik vond het niet meer interessant voor de uitkomst of het er 180 of 210 waren. Maar ook de zoldertjes (beunties) lagen propvol.
Ik weet nog dat mijn advies was dat de man een extern onderkomen ter beschikking te stellen op de dag dat geheid zou worden en er rekening mee te houden dat er ook schade aan het gebouw kon ontstaan als door de trillingen de zolderbalken etc ‘in eigen frequentie’ kwamen. In soldatentaal ‘in cadans’ kwamen. Dan was instortingsgevaar reëel.
Later hoorde ik dat de netbeheerder de woning gekocht had en de man ondergebracht was in een verzorgingstehuis. Iets wat kennelijk vaker gebeurde als een woning te dicht langs een woonhuis liep.
Maar dat beeld van dat meer dan volgepropte huis, heeft nog jarenlang een prominente plaats in mijn geheugen gehad.
Marianne
Dag Ada,
wat ontzettend leuk om op jouw blog te lezen dat jij en je tante Trijn het naar jullie zin hebben gehad in ons museum. En wie weet tot ziens!
Hartelijke groet namens de medewerkers van Museum Collectie Brands.