Tien jaar geleden hoorde ik iemand in een radioprogramma zeggen: “Over vijftig jaar is in ons land Engels de voertaal; dan is het Nederlands een dialect geworden.”
Dat zou in 2060 zijn. Mijn gedachte daarbij was toen: “Zol ’t zo wezen? Kan ‘k mij niet veurstellen.”
Inmiddels zijn we tien jaar verder en nu kan ik me er wél iets bij voorstellen.
We bezigen in onze maatschappij steeds meer Engelse woorden.
Soms begrijp ik het niet.
Huh? Artificial Intelligence?
Contentmanagement?
Wat betekent Groningen Hydrogen Capital?
In de krant las ik kort geleden een vacature advertentie voor een ‘maintenance engineer’.
Ik weet niet eens wat dat is.
Wat doet zo’n medewerker?
Maar ook hele gewone dingen die we best begrijpen zijn al Engels geworden.
Even mijn mail checken! Een zin die ik zelf regelmatig zeg; vier woorden, waarvan twee Engels.
Een kleine bloemlezing van wat mij de laatste tijd opviel op dit gebied:
– Zo’n cocktail met rum is weer helemaal hot en happening!
– Popartiest Rem in een radiointerview: “Er zijn afgelopen jaar gewoon heel veel ‘sicke’ dingen gebeurd, man!”
– Interview met een mevrouw in de kinderopvang: “Het gaat natuurlijk ook om het plezier en het well-being van kinderen….”
– Prinsjesdag: de politie heeft roadblocks neergelegd.
– Een groepje kinderen doet een looptraject voor een goed doel: “Die kids hebben een drive om voor elkaar meters te lopen!”
– Dat zijn artiesten die dat influencen.
– Mijn eigen collega: “Dat overleg kunnen we beter cancelen.”
– Mijn dochters: “We hebben gisteren met vrienden nog wat gechilld.”
– Ik zelf op mijn werk: “Het nummer dat ik nu in mijn display zie, kunt u daarop teruggebeld worden?
– Een gesprekje met een Amsterdammer: “Dat is hoe wij als flitsbezorgers operaten in Amsterdam.”
– Mijn yoga-pilates-juf: “Wat een verhaal, ik was helemaal flabbergasted!”
– Ons eigen handwerkclubje van de kerk heet nota bene ‘Holy stitch’…..
– Aan het eind van een interview met een onderzoekster: hij “Bedankt voor dit onderhoudende gesprek.” zij: “You’re welcome!”
Na deze uitspraak zei ik hardop ‘Pardon?’ en realiseerde me dat dat Frans was.
Het is dus zelfs al zo dat we Engelse woorden ‘vernederlandsen’; we nemen ze op een zin en maken er een werkwoord van.
Ik infuence, jij influenct, hij influenct, wij influencen, wij hebben geïnfluencd.
Maar we hebben het eigenlijk over beïnvloeden.
Waarom zeggen we attachment in plaats van bijlage?
Waarom moeten we commitment tonen in plaats van betrokkenheid?
Kunnen we niet beter ‘omschakelen’ zeggen in plaats van switchen?
En het niet meer hebben over employability, maar inzetbaarheid?
Als ik mijn eigen taalgebruik onder de loep neem, blijkt dat ik me ook regelmatig schuldig maak aan Engelse woorden; je ontkomt er eigenlijk niet meer aan.
Op het blog ‘Sale’ uit 2019 schreef ik het al: een taal is iets levends en aan verandering onderhevig.
Taal is communicatie (een Frans woord).
‘As wij mekaor maor begriept’ zou mijn vader zeggen.
Maar ik pleit op dit blog wel voor de stelling: ‘Wees zuinig op het Nederlands.’
Dus als er een goed Nederlands woord voorhanden is, dan geen Engels gebruiken.
Stel je voor.
Nederlands een dialect……
Willem
Taal is inderdaad onderhevig aan verandering. Dat is altijd al zo geweest en zal ook zo blijven, kun je met grote zekerheid zeggen. De taal die onze voorouders pakweg 1000 jaar geleden spraken is voor ons nu een onbegrijpelijke brij van woorden, waar we met enig geluk zo nu en dan een woordje in herkennen. Bonifatius kwam van de overkant van de visvijver, maar kon desondanks zijn zendingswerk gewoon uitvoeren, simpelweg omdat hij een taal sprak die heel erg veel leek op de taal die toen ook nog in ons land gesproken werd. Dat zijn boodschap niet altijd in even goede aarde viel en leidde tot zijn vroegtijdig verscheiden, was een andere zaak.
Interessant vind ik nog altijd het woordje ‘dialect’. Er is mij eens verteld dat een goede Nederlandse vertaling ervan is ‘dagelijkse omgangstaal’, dus helemaal niks minderwaardigs zoals ons Drentse kinderen door onderwijzers op de lagere school steeds werd voorgehouden en dat we ‘netjes’ moesten praten. Elke taal is netjes, de gebruikers ervan niet altijd. Je had zelfs onderwijzers die bij hun ‘pleinwacht’ tijdens het speelkwartier je erop aansprak dat je ‘hollands’ moest praten. In die tijd is bij mij de kiem gelegd voor mijn afschuw voor Holland als Nederland bedoeld werd.
Dat er nu veel Engelse woorden in onze landstaal verschijnen schijnt gewoon bij de ontwikkeling van een taal te horen, Net zoals 2000 jaar geleden de Romeinen hun invloed gehad hebben op onze taal, -nog steeds zichtbaar, ook in het Frans en Engels-, zo zal elk tijdperk zijn taaleigenaardigheden hebben. Voor mij is het veel verontrustender dat lijders aan de Engelse ziekte het dom gaan vinden als je niet meedoet aan hun rage.