“Moin!”
Dat is de begroeting in Ost Friesland als je in een winkel komt of op een terrasje gaat zitten.
Dat klinkt ons als noordelingen vertrouwd in de oren, dus wij riepen ‘Moi!’ terug.
Leer bood ons wat we in Norden niet vonden: een middeleeuwse binnenstad.
De stad ontstond in de 8e eeuw op een terp tussen de rivieren de Ems en de Leda en in de loop van de eeuwen groeide het uit tot een havenstad van importantie, met name in de tijd van het Hanzeverbond.
We maakten een mooie stadswandeling en zochten de haven op.
Onderweg kwamen we bordjes tegen met informatie over de geschiedenis van Leer.
‘Unnerwegens dör de tied ….. Leer vör hunnert Jahr!’
Aan de linkerkant van het bordje stond de tekst in het Hochdeutsch, aan de rechterkant in het Plattduuts.
Dat is een vorm van het Nedersaksisch, dat in Nederland langs de oostgrens ook nog gesproken wordt.
Klik op de afbeelding voor een vergroting, dan kun je de tekst beter lezen.
Als je de rechtertekst hardop voorleest zul merken dat je dan gewoon begrijpt wat er staat.
We streken neer op een terras aan de haven dat bij restaurant ‘Zur Waage’ hoorde, waar in vroeger tijden de waag gevestigde was.
De schnitzel die we zochten was daar niet leverbaar, maar wel heel veel andere lekkere dingen. Ik bestelde een brötchen Rauchlachs met een zachtzure saus en salade; daar kan geen Schnitzel tegenop. Na het eten maakte ik nog een foto van Cor en Gerard op de brug en wandelden we in de avondzon nog over de houten promenade langs de boten die in de haven lagen.
Wát een dag!
Drie blogs schreef ik er maar liefst over*.
Onderweg van de ene naar de andere locatie verbaasden we ons er over dat het landschap zo op dat van Noord Nederland lijkt.
Soms waan je je in de weidsheid van Groningen, soms rijd je door het coulissenlandschap van Drenthe.
Van Gerards werk waren we ooit met een personeelsreisje in Maastricht; daar was Lieveke onze gids tijdens een stadswandeling.
Zij streek ons noordelingen gelijk tegen de haren in door op te merken dat ‘jullie in het noorden 800 jaar achterlopen op het zuiden van Nederland’. Ze legde daarbij uit dat de Romeinen hun cultuur al rond het begin van de jaartelling in Zuid-Nederland brachten en steden stichtten als Nijmegen en Maastricht. In het noorden leefden toen de Friese stammen. In 800 kwam Bonifatius het christendom brengen in de noordelijke Nederlanden, waarmee ook bij ons die cultuur (kloosters met monniken die dingen opschreven en het stichten van kerken in de bestaande nederzettingen) werd gebracht.
Lieveke vond dat, in het licht van de cultuurgeschiedenis, Noord Nederland en Noord Duitsland beter één land hadden kunnen zijn en Zuid Nederland en Zuid-Duitsland ook. “Jullie zijn Saksen, wij zijn Franken.”
Of dat helemaal zo is weet ik niet, dat zijn haar woorden, maar gevoelsmatig zeg ik “Lieveke had gelijk.’
Daarbij zei ze in prachtig Limburgs: “Niet beter, niet slechter…. maar ánders!”
Willem
Uit de jaartallen die we klassikaal opdreunden tijdens de geswschiedenislessen op de lagere school herinner ik me nog het rijtje “Franken, Saksen en Kaninefaten”. Dat kaninefaten werd vaak verbasterd tot het goed Drentse “knienegaten”. Voor de niet Drentstaligen; konijnenholen.
De meester vertelde er nog bij dat de Franken onder de grote rivieren waren blijven steken en dat de Saksen vanuit het oosten onze landgrenzen overstaken. Waar de Kaninefaten vandaan kwamen is me niet bijgebleven, maar wel dat ze zich vestigden in de duinen aan de kust waar ze op konijnen joegen. Later las ik ergens dat de naam Kaninefaten tegenwoordig gespeld wordt als Cananefaten, wat mij weer doet vermoeden dat de konijnenjacht gebeurde met honden (teckels?). Feit is voor mij, geboren en getogen Drent, dat er in dat gebied nogal wat gladde teckels huizen. Die moeten toch ergens hun oorsprong hebben.