20 november: Klaas.

Hij kwam wel eens voorbij in een blog over onze cantorij als het ging over de achterste rij; Klaas was de bas rechts naast mij .
De laatste keer dat ik naast hem zat vertelde hij over een vervelend plekje aan zijn neus, waar hij aan geholpen moest worden.
Maar daar is het nooit van gekomen, want de artsen hadden bij de onderzoeken naar dat plekje ontdekt dat hij leed aan agressieve vorm van nierkanker.
Drie weken geleden was dat.
Het ging heel hard; vorige week is hij overleden.

Vanmorgen werkten we als cantorij mee aan de afscheidsdienst van Klaas.
Zonder die mooie, diepe bas naast me op de achterste rij.
Centraal in de dienst stond de tekst uit 1 Korintiërs 13: ‘Zo blijven dan geloof, hoop en liefde. De grote drie, maar de meeste van die is de liefde’.
Zijn zoon Harmen vertelde over de laatste dagen die ze zo intens beleefd hadden met hun vader.
Toen Klaas (in het kader van een test) werd gevraagd naar de datum, was hij er van overtuigd dat het de 16e november was, maar het was de 6e.
Maar de 16e was voor hem DE datum, want dan was het herfstconcert van Woudklank, het andere koor waar hij in zong en hij vond het ontzettend jammer dat hij daar niet meer aan mee kon doen.
Verder hoorden we over zijn diepe liefde voor zijn vrouw Ria, die in 2015 is overleden.
De orde van dienst van vanmorgen vertoonde grote overlap met de teksten en liederen die opgenomen waren in afscheidsdienst van Ria destijds.
Met name het lied 416 ‘Ga met God en Hij zal met je zijn’, dat toen ook was gezongen, betekende veel voor Klaas.
En zingen was een grote steun voor hem, maar bij dat lied schoot hij altijd vol.
“Ik heb daar een trucje voor” had hij tegen zijn schoondochter gezegd “de eerste zinnen sla ik altijd over, daarna gaat het vaak wel weer.”

Het was hartverwarmend om te horen hoe aan hem werd teruggedacht.
“Positief, behulpzaam en bescheiden” zei Harmen daarover. “En vergeet niet het advies dat hij ons altijd gaf: blijf in beweging!”
Schoondochter Marieke benadrukte zijn zachte karakter. “Hij verstond de kunst van het liefhebben. Geven en ontvangen, het was voor hem heel normaal. Daar zouden mensen een voorbeeld aan kunnen nemen.”

Wij gaan deze zachtaardige Drent op de achterste rij ontzettend missen.
Zijn mooie, donkere stem, maar ook zijn innemende persoonlijkheid.
Het laatste lied was vanmorgen bovengenoemd lied ‘Ga met God en hij zal met je zijn’, waarmee we hem als cantorij vierstemmig uitgeleide deden.
Vorige week dinsdag kwam ‘mijn’ Gerard als nieuw koorlid als bas ons koor versterken.
Hij stond vanmorgen op de plaats van Klaas naast mij op de achterste rij.
Al meer dan veertig jaar zing ik naar tevredenheid samen met hem, maar vanmorgen had ik liever gehad dat Klaas daar nog gewoon stond.