8 februari: Sjalommetje.

Als je de titel van dit blog leest zou je kunnen denken dat het om een nieuwe uitgave  in de serie van ‘Suske&Wiske’-boeken gaat, maar dat is geenszins het geval.
“Ik moet terug voor Sjalommetje…”
Die zin las ik in het boek dat ik te leen kreeg van Alie Drent: “Levenslessen van een rabijn’, geschreven door Abraham Soetendorp.
Hij schrijft in dat boek zijn indrukwekkende levensverhaal, dat begint met zijn geboorte in Amsterdam in 1943.
Zijn vader, Jacob Soetendorp, was daar rabbijn. Bij de aangifte van zijn geboorte had zijn vader gezegd dat het kind Awraham Shalom heette.
“Is dat wel verstandig, om een kind Shalom te noemen in oorlogstijd” werd de vader gevraagd.
“Vrede zal hij heten en vrede zál het worden.”
Een hoopvol begin van een leven dat aan een zijden draadje heeft gehangen.

Tijdens een razzia vielen de Duitsers het huis van zijn ouders binnen en zagen de vier maanden oude baby in zijn wiegje liggen.
“Ga je wassen; morgen komen we terug!” dreigde de SS-officier, waarmee hij de ouders de gelegenheid gaf om te vluchten.
Het kindje werd naar een onderduikadres in Velp gebracht.
Zus Trees van vader Jacob had zich in het concentratiekamp vastgehouden aan de gedachte dat ze Sjalommetje weer wilde zien.
Na de oorlog kwamen zijn ouders gelukkig weer terug en namen hun zoon én zijn pleegmoeder mee naar hun woonplaats.

Op zijn 25e was hij de jongste rabbijn van Nederland.
In 2023 werd hij 80 en blikt hij terug op zijn leven en op zijn werk van vrede en hoop; in de loop van de jaren groeide hij uit tot de stem van liberaal-joods Nederland.
Zijn leven werd getekend door de oorlog en de gevolgen daarvan.
Hij beschrijft het onnoemelijke verdriet dat de Joodse mensen is aangedaan, pijn, verlies en gemis dat amper te dragen is.
Maar hij schrijft ook heel liefdevol over de Joodse tradities die zo belangrijk zijn en zijn levensmotto Tikwa lamrot hakol: hoop ondanks alles.
Wij mij trof was de verbindende rol die hij zijn hele leven heeft gespeeld tussen de verschillende religies.

Dinsdagavond werden de levenslessen van Soetendorp besproken in Op de Helte  met Sybrand van Dijk als gespreksleider.
Toen ik Alie op de valreep het boekje teruggaf (toen de hele groep al in de kring zat) flitste de gedachte door mij heen: ‘Zal ik er bij gaan zitten?’ maar de cantorijrepetitie was al begonnen, ze waren al aan het inzingen, dus ik koos voor het koor.
Ik had mij tenslotte ook niet opgegeven voor die avond en je kunt niet twee kerken tegelijk bezingen.
Zoekend naar een goed artikel over dit boek om naar te verwijzen op dit blog vond ik tot mijn grote verrassing op de website Theologie.nl een recensie van de hand van Sybrand van Dijk onder de titel Levenslessen tegen polarisatie.
De beste zin uit die recensie vind ik zijn opmerking over gebrek aan verantwoordelijkheid in onze tijd: Velen voelen zich tekortgedaan, zonder hun eigen aandeel onder ogen te willen komen. 
Avond gemist, toch een mooie uitleg!