In 2014 stonden wij, toen nog met de caravan van mijn ouders, op een boerencamping in Nijeveen. We wilden toen een stadswandeling doen in Meppel, maar het was die dag Mokum-in-Meppel-dag. Toen we de stad in fietsten schalden Hazes en tante Leen ons al tegemoet; dat ging ik niet een hele dag aanhoren, dus wij gingen iets anders doen: een fietstocht naar de ooievaars in De Wijk.
“Waarom zou je in ’s hemelsnaam een Amsterdamse dag in Drenthe organiseren?” vroeg ik me destijds in arrenmoede af. Toen we eind juni van dit jaar met Happen en Trappen in Meppel waren kreeg ik, elf jaar later, antwoord op die vraag. Aan de muur van herberg ’t Plein waar wij ’s morgen koffie dronken hingen twee informatieborden met een en interessant en onverwacht verhaal over de band tussen de steden Meppel en Amsterdam.
Vroeger ging de handel tussen Meppel en Amsterdam over de Zuiderzee, na 1932 over het
IJsselmeer. Die handel nam al grote vormen aan na 1600. In Holland was de turf die voorhanden was in die regio allemaal opgestookt en daarna werd die brandstof uit Drenthe gehaald: turf was in Drenthe nog volop voorradig en vanuit Hoogeveen, Emmen en Groningen werd het naar Meppel vervoerd. Rond 1650 leefde ongeveer de helft van de bevolking in Meppel van de scheepvaart; het machtigste gilde in die tijd was het schippersgilde. Turfschepen en beurtveren voeren heen en weer over de Zuiderzee; ze namen naast turf ook slachtvee, zuivel, graan, geweven stoffen en zeildoek mee. Het was heel normaal dat op de markt van Amsterdam brood, meel, boter en stoffen uit Meppel te koop waren. Op de terugreis werden dan luxe producten zoals specerijen noten en rijst meegenomen om vanuit hier weer door te verkopen; nog steeds vind je in Meppel veel pakhuizen.
In 1870, toen de provincie verordonneerde dat alle straten, pleinen en kaden een naam moesten krijgen kregen de kades van het kanaal deftige Amsterdamse namen zoals Prinsengracht en Keizersgracht.
In de loop van de eeuwen ontstonden er hechte contacten tussen Meppel en Amsterdam; dat kwam onder andere door de vaste scheepvaartdiensten van de veerbooten en vrachtschepen op Amsterdam. Schippers uit Meppel hadden familie in Amsterdam en meisjes en vrouwen die een betrekking zochten bij een rijke familie trokken veelal naar Amsterdam.
Het kwam zelfs voor dat arme jonge vrouwen van de diaconie in Meppel geld kregen voor een enkele reis naar Amsterdam om zo hier de armoede te ontvluchten; daar konden ze een man vinden en de familiebanden tussen Meppel en Amsterdam werden er alleen maar sterker door. Andere keerden toch terug om in Meppel te trouwen, maar ook dan bleven er banden bestaan met Amsterdam.
Mooi verhaal!
Dat ik nu de reden van de Mokum-in-Meppel-dag weet, wil natuurlijk niet zeggen dat ik daar heen ga.
Lijkt het jou wel leuk?
Dit jaar is het op 14 augustus ‘Mokum in Meppel!’
Willem
Het verhaal over de vrij innige band die Meppel van oudsher met Amsterdam heeft, kende ik niet, maar is wel erg logisch. Hiermee kwam ook de opmerking die mijn vader ooit eens maakte over de regisseur van de toneelclub waar ik lid van was, opeens in een geheel ander daglicht te staan; “Willem, mien jonggie, wi’j wal dat die regisseur oet Möppel komp?” ( We speelden altijd in het Drents). Meppel was voor mijn vader, – een op-en-top Midden-Drent-, eigenlijk al geen Drenthe meer. En op een grote liefde voor onze hoofdstad heb ik hem ook nooit betrapt. Heb ik van hem geërfd denk ik. Ik heb ronduit een hekel aan Amsterdam en zal er nooit uit vrije wil heen gaan. Voor mijn werk moest ik er regelmatig een of twee dagen heen maar iedere keer was ik weer opgelucht als ik de contouren ervan weer in de binnenspiegel van de auto zag. Sinds mijn pensionering in 2009 ben ik er niet meer geweest.
Je zult begrijpen dat ik op 14 augustus wel in mijn agenda aanstreep, maar wel met de aantekening beslist niet naar Meppel te gaan.