een alternatief voor 'de waan van de dag'

26 november: 100 jaar kruiswoordpuzzels.

Mijn vader was niet iemand die zich gauw verveelde. Hij las graag, hield van spelletjes, leg-puzzelen, knutselen, prutsen en woordpuzzels.
Kruiswoordpuzzels en cryptogrammen en zo. De laatste jaren maakte hij het liefst doorlopers.
Hij kocht eens in de zoveel maanden een puzzelboekje en hij genoot van het gegoochel met woorden.

Als je ziet hoeveel van die boekjes er tegenwoordig verkocht worden, kun je je haast niet voorstellen dat het dit jaar nog maar 100 jaar geleden is dat de eerste puzzel in deze soort werd gepubliceerd in een Nederlandse krant.
Van een kalenderblaadje van de geschiedenisscheurkalender die in 2023 in ons kleinste kamertje hing leerde ik wanneer de eerste moderne kruiswoordpuzzel werd gepubliceerd.

De eerste moderne kruiswoordpuzzel begon met de omschrijving ‘What’ bargain hunters enjoy’ Het antwoord was ‘sales’. Het was het antwoord op de bovenste vraag van de eerste moderne kruiswoordpuzzel die op 21 december 1913 door de redacteur Arthur  Wynne (1862 – 1945) in New York World werd gepubliceerd. Hij was mogelijk geïnspireerd door het satorvierkant, een palindroom dat in de ruïnes van Pompeï was aangetroffen.
Wynnes puzzel, ruitvormig en nog zonder zwarte vakjes, was bedoeld als een eenmalige bijdrage in de ‘Fun’-bijlage van het kerstnummer . De puzzel werd echter zo enthousiast ontvangen dat het een wekelijks onderdeel van de zondageditie werd.

Hoewel de New York Times de kruiswoordpuzzel in 1924 nog ‘een primitieve vorm van mentale oefening’ noemde, begon de puzzel al snel de wereld te veroveren. De eerste Nederlandse variant verschenen in 1925 in het Algemeen Handelsblad. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikte de Britse inlichtingendienst een kruiswoordpuzzel als test bij het rekruteren van codekrakers.

Wist ik allemaal niet; vind ik dan erg leuk om te lezen.

afbeelding: Wikpedia

En gelijk denk ik er dan achteraan: “Wat is dan het satorvierkant van Pompeï?”
Maar dat is weer een hééĺ ander verhaal!
Hierbij een link naar een artikel op Wikipedia waar dat verhaal uit de doeken wordt gedaan.
De afbeelding hiernaast haalde ik van die pagina.

Vorige

25 november: ….. möcht ich im Stehen sterben.

Volgende

27 november: Henk en Jakob.

  1. Lot

    Interessant verhaal!
    Vroeger met ex hadden we ook vaak puzzelboekjes en ook puzzelwoordenboek in huis, en we worstelden samen met het de zaterdagse Crypto van de Haagsche Courant.
    Nu doe ik elke dag wat puzzels van het NRC en Nu om de hersentjes bezig te houden.
    In kruiswoordpuzzels heb ik geen zin meer in digitaal. Misschien in de lente een boekje kopen voor als ik buiten zit dan kan het wel leuk zijn.85

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Type de getallen in cijfers in onderstaand vak * Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.

Mogelijk gemaakt door WordPress & Thema door Anders Norén