Het was op een schitterende zomermorgen in 2024, toen ik met schoonzoon Thomas Jacobs en kleinzoon Bart Jacobs op de rommelmarkt in Bakkeveen was. Het aantal standhouders was groot, zeker meer dan 600; het is dan kilometers lopen om alles te bekijken. Mijn verzamelobjecten zijn schilderijen, die waren er nagenoeg niet. Het wordt pas interessant als er aanbieders zijn, die huizen leeghalen of de spulletjes van opa en oma moeten verkopen, dat was nu niet het geval.
Een collega schilderijen-verzamelaar bood mij het onderstaande schilderij aan, dat heb ik daar alsnog gekocht.

Leo Wijnkamp 1917 – 1994 Het veem ‘De twee sleutels’, Brouwersgracht, Amsterdam – olieverf
Het schilderij is gemaakt door Leo Wijnkamp. Hij heeft het veem ‘De Twee Sleutels’ aan de Brouwersgracht in Amsterdam geschilderd.
Leopold (Leo) Wijnkamp is geboren in 1917 te Amsterdam. Hij woonde en werkte aldaar, met onderbreking in Marokko. Hij was kunstschilder, ontwerper en decorateur.
Het schilderij heb ik te koop aangeboden op marktplaats. Hierop kreeg ik de volgende reactie:
Beste meneer Booij: Ik heb Leo Wijnkamp heel goed gekend, zachtjes uitgedrukt een bijzondere man. Helaas is het schilderij boven mijn budget. Het is in ieder geval fijn om een van zijn schilderijen hier te zien.
Het was voor mij een aardig bericht en ik mailde haar terug.
“U bepaalt zelf de prijs hoeveel U kunt betalen. Als dat netjes is ga ik akkoord. Graag ontvang ik dan van U een verhaaltje over de kunstenaar Leo Wijnkamp, voor mijn boek Schilderijen verhalen, alleen als u dat wilt.”
Toen kreeg ik dit verhaal:
Op een bijzondere manier leerden we Leo kennen. Toen mijn oudste dochter Y. in groep 7 zat, ze is nu 35, was er een project over de Tweede wereldoorlog op school. Dit had betrekking op de onderduikperiode van Leo Wijnkamp die toen in de klas zijn verhaal hierover deed. Y. was erg onder de indruk en vroeg of ze eens bij hem op bezoek mocht komen. Dit mocht en we gingen er samen heen. Ik woonde toen in Amsterdam. Zo ontstond een bijzonder contact en vriendschap met Leo.
Hij had schilderijen aan de muur die erg mooi waren. We waren onder de indruk. Leo was een heel creatieve, bijzondere man die ontzettend veel meegemaakt had. Zijn biologische vader was overleden toen hij jong was en zijn moeder hertrouwde met een andere man. Zijn moeder was Joods.
Leo ging in het verzet in Amsterdam. Hij maakte daar kennis met de bekende verzetsheld Willem Arondeus.
Leo werd opgepakt, ontsnapte, en ging naar Engeland, waar hij in het leger ging. Zijn moeder zat elders in het land ondergedoken en is verraden en in Auschwitz vermoord. Leo vocht mee in Frankrijk en maakte hier de bevrijding mee.
Leo was ook echt heel avontuurlijk. Hij reisde veel en heeft na de oorlog een tijd in Marokko gewoond. Leo heeft altijd geschilderd en hij hield van operamuziek. Door alles wat hij had meegemaakt stond het Joodse geloof ver bij hem vandaan.
Leo trouwde en kreeg 2 zoons. De jongste zoon was manisch depressief en heeft zelfmoord gepleegd weer een zware slag voor Leo, zo verdrietig, hij kon er maar amper over praten. Hij pakte het Joodse geloof weer op en heeft het Kaddisjh opgezegd bij de uitvaart van zijn zoon.
Het was altijd heel fijn om bij Leo op bezoek te komen. Zo’n bijzondere, lieve en ook charmante man hoor! We namen hem op in ons gezin en maakten uitstapjes met hem.
Wat ik nooit zal vergeten is een herdenking bij de Dokwerker in Amsterdam van de Kristallnacht.
We zaten daar bij Leo tussen verdrietige mensen. Ik kon daar heel goed ervaren, hoe het was om Joods geweest te zijn in de oorlog en daarna.
Leo was voor mijn kits, Y. en jongste E, een opa, voor mij een dierbare vriend.
Als ik alleen naar hem toeging zette hij altijd een opera op, luisterend en echt veel praten; ik was altijd onder de indruk.
Wat ik heel triest vond, maar eigenlijk wel logisch was voor hem, na alles wat hij had meegemaakt, is dat hij zijn vertrouwen in de mens totaal kwijt was en het gevoel had dat alles wat hij had gedaan in de oorlog, voor niets was geweest. Ik bestreed dat omdat er ook veel goede mensen zijn, dat vind ik nog steeds.
Leo werd erg ziek. De laatste keer dat ik bij hem was ging het erg slecht met hem. Later hoorde ik dat hij was overleden. Gelukkig had hij met zijn oudste zoon een goed contact en had hij een kleindochter waar hij stapelgek op was. Het schiet me nu ineens te binnen dat hij nog met mij naar Florence wilde om te schilderen helaas, is dat er nooit meer van gekomen.
Ik heb mijn mooie herinneringen aan Leo, een zeer wijze en bijzondere man. Ik tel mijn zegeningen dat wij hem mochten leren kennen.
Je kunt je dus wel voorstellen hoe bijzonder het is voor mij en mijn oudste dochter dat dit schilderij tevoorschijn kwam op marktplaats. Ik heb geen tastbare herinnering van hem dus hoe mooi is dit. Ik vond het geweldig dat je mij de kans bood om het schilderij te kopen. Ook namens mijn dochters bedankt, zij zullen hem ook in ere houden. Wij vergeten Leo Wijnkamp nooit.
Nou dit was het wel zo’n beetje; ik hoop nog eens terug te horen hoe je het verhaal over Leo Wijnkamp vindt.
De koopster woont in Hoorn en het schilderij is door onze dochter Anja vanuit Roden, meegenomen naar Schagen.
Zo is de handel afgerond. Er kwam nog een laatste reactie:
We hebben het schilderij van Leo opgehaald bij jouw dochter in Schagen.
Wij zijn er heel blij mee! Het gaat een mooie plek krijgen in huis.
Nogmaals onze grote dank hiervoor!
Dat hadden wij niet meer verwacht om nog een schilderij van Leo te hebben!
Een heel hartelijke groet van ons.
Van dergelijke schilderijen-verhalen kun je genieten!
Naschrift van Ada: er zijn afbeeldingen van het pand zoals het er nu uit ziet, hierbij een link: De twee Sleutels
En ja, veel meer dan de gebruikelijke 500 woorden….. maar het is dan ook een mooi verhaal!
Benieuwd naar andere bijdragen van Remmelt?
Hierbij een link naar zijn eerste gastblog, onderaan dat verhaal vind je overzicht.