Wat zeggen we het vaak als we met familie of vrienden bij elkaar zijn.
De mannen beginnen met een pilsje en later op de avond, als de dorst is gelest, wordt een glaasje wijn ingeschonken. “Wijn na bier geeft plezier!” roepen we dan onbekommerd.
In deze volgorde zou je geen, of in ieder geval minder, last van een kater hebben.
De omgekeerde volgorde zou volgens de volkswijsheid wel eens verkeerd kunnen uitpakken, want ‘Bier na wijn geeft venijn!”.

Eerlijk gezegd heb ik geen ervaring; ik drink of wijn/port of alcoholvrij bier. No problem de volgende morgen.
Tot mijn verbazing hoorde ik donderdagmorgen in “Je dag is goed’ van Jeroen van Inkel (Radio 5) dat deze uitspraak niets te maken heeft met het al of niet krijgen van een kater.
Het is een uitdrukking die uit de middeleeuwen stamt en dus een historische achtergrond heeft.

Sinds jaar en dag drinkt de mensheid alcohol. Het drinken van wijn gaat al terug tot de oudheid en in de middeleeuwen werd veel bier gedronken. De kwaliteit van het drinkwater maakte dat men zelfs meer bier dan water dronk, dat was gezonder.
De uitdrukking over ‘venijn en plezier’ valt uit te leggen als we kijken naar de opbouw van de middeleeuwse maatschappij en de  drinkgewoonten die daar bij hoorden. Bier was in die tijd een goedkope drank die vooral door mensen uit lagere klassen gedronken werd.
In die tijd was wijn een veel duurdere drank, logisch dat wijn dus meer werd gedronken door mensen uit de hogere klassen van de samenleving.

De volkswijsheid wil zeggen dat het beter is om vanuit een armoedige situatie (bier) rijk te worden, dan vanuit de gegoede burgerij (wijn) tot armoede te vervallen.
Het was beter om het eerste deel van je leven bier te drinken en later wijn, omdat je dan meer geld te besteden had.
Deze uitdrukking werd ook vaak gebruikt als iemand boven of onder ‘zijn stand’ trouwde.
Als je van een wijn- naar een biersituatie gaat is dat vervelender dan andersom.

Frits

In dit hele verhaal komt dus geen kater voor.
Waar komt dat woord voor de effecten van alcohol op het menselijk lichaam eigenlijk vandaan?
Misschien een leuk onderwerp voor een volgend blog.
Frits maar eens vragen.