Er is al mooi wat opgeruimd aan de Boskamp.
Vorige week nam ik op onze slaapkamer mijn nachtkastje onderhanden.
In een mandje liggen altijd mijn dikke sokken en een paar reserve oortjes.
Tot mijn grote verrassing lag er onder dat mandje nog een boek.
Een boek dat nog van mijn vader was geweest en dat hij aan mij had gegeven in 2007 (!) om naar de Roder-Boekenmarkt te doen. Hij had het stickertje met zijn naam er al uit gehaald, dat lag als klein bladwijzertje tussen de bladzijden.

“Verzwegen verleden” geschreven door Piet Terlouw in 1984.
13 jaar lag het in mijn nachtkastje, binnen drie dagen had ik het uit.
Ik werd meegezogen in een verhaal over het samengestelde gezin van vader Has en moeder Hanneke uit Rhenen.
Eén van de kinderen is een vondeling, de moeder is de tweede vrouw van de vader.
Als de oorlog begint wordt iedereen uit Rhenen geëvacueerd en als ze na de capitulatie terugkomen is hun huis platgebombardeerd. In het laatste oorlogsjaar moet het gezin vanwegen de gevechten rond Arnhem weer worden geëvacueerd en lopen ze naar tante Klazien in Doorn, waar hen een warm welkom wacht. Maar het valt natuurlijk niet mee, met z’n zessen in een huisje in de hongerwinter.
Tot overmaat van ramp raakt de vader in 1945 vermist.

Het boek is eigenlijk een lange brief die de tweede vrouw, Hanneke, schrijft aan het kind Pieter dat als vondeling in het gezin is opgenomen.
Ze beschrijft haar lotgevallen in de oorlog, wat er daarvoor en daarna met haar gebeurde;  als lezer krijg je stukje bij beetje het hele verhaal te horen.

Vandaag herdenken we de doden.
In dit boek wordt beschreven hoe het is als iemand niet terugkomt uit de oorlog.
Je leest over de wurgende onzekerheid.
De afgunst als andere vaders en zonen wél terugkomen.
Hoe de hoop heel langzaam minder wordt maar nooit helemaal uitdooft.
Het verdriet, dat nooit meer over gaat.

Na zo’n boek weet je het even weer:
Vrijheid is niet vanzelfsprekend.
Sta daar maar eens twee minuten bij stil.