12 april: Dat gaat naar Den Bosch toe (3) – Onder de stad.

Bij Harry in de boot.

De titel van dit blog klinkt lichtelijk onheilspellend, maar het viel mee.
Voordat we naar ’s Hertogenbosch gingen hadden mensen ons al verteld dat we dan in ieder geval een boottocht op de Binnendieze moesten maken.
Toen we ons vrijdagmiddag meldden bij de VVV vertelde de dame ons dat we dan wel moesten reserveren, want het was hééél druk en zaterdag zat al bijna vol.
Wij wandelden naar de kaartverkoop, het was toen ongeveer 16.00 uur. Zaterdag zat inderdaad al bijna vol, maar op die vrijdagmiddag was nog ruimte……een kwartier later zaten we bij Harry in de boot.

De rivier De Binnendieze stroomde vroeger door de stad achter de huizen langs.
Het was een belangrijke handelsvaarroute en het water van het riviertje werd gebruikt als drinkwater, voor het productieproces van de ijzer- en lakenindustrie en als riool.
In de loop van de eeuwen waren er huizen en wegen over de rivier gebouwd, zodat er hele stukken van de Binnendieze onder de stad doorlopen.
Gids Harry nam ons in zijn fluisterboot mee naar de middeleeuwen, toen Den Bosch een bloeiend centrum van handel en kunst was.
We voeren langs oude huizen en muren, maar ook onder de huizen door.
En dan te bedenken dat het niet veel gescheeld had, of die hele Binnendieze was uit de binnenstad verdwenen! Eind jaren ’60 was het eigenlijk alleen nog een open riool; het water was vies en het wemelde van de ratten. Het leek  toen een goed plan om de rivier te dempen en zes grote straten aan te leggen. De algemene tendens was dat men blij was dat men van ‘die stinksloot’ verlost werd.
Maar in 1972 werd de binnenstad ‘Beschermd stadsgezicht’ en vanwege de grote cultuurhistorische waarde is de rivier niet gedempt, maar is de loop gerestaureerd.

…onder de oude stadsmuur door….

Harry had een lamp op zijn boot, die hij aan deed als we onder een gewelf doorvoeren, want op sommige stukken zit je zo lang in een gewelf dat het echt aardedonker is.
Hij vertelde ons van alles: hoe oud sommige huizen en muren waren en wat de functie was geweest.
Halverwege de route voeren we zelfs onder de oude stadsmuur door en zagen we het restant van de vestingmuren: in de 80-jarige oorlog was ’s Hertogenbosch een belangrijke vestingstad.
Het was een schilderachtige boottocht.
We kwamen ook onder het stadhuis langs; daarover vertelde onze gids dat je in hun stad letterlijk in het huwelijksbootje kon stappen.
Je stapt dan in een speciale bruidsboot en vaart naar een trap onder het gemeentehuis. Je gaat via de trap naar boven, daar wordt dan een luik voor je geopend en kom je uit in de trouwzaal!

Harry zal vol verhalen en wij hingen aan zijn lippen.
Hij vertelde dat het varen op de Binnendieze dreef op vrijwilligers: er werd van hen verwacht dat ze van april tot november  2 dagdelen in de week beschikbaar waren voor een dienst.
De vrijwilligers die wij die middag zagen waren allemaal 60-plusser en stonden beslist hun mannetje met het aan- en afmeren van de boten.
Respect en bewondering!