De waarde van de dag

Tien jaar geleden hoorde ik iemand in een radioprogramma zeggen: “Over vijftig jaar is in  ons land Engels de voertaal; dan is het Nederlands een dialect geworden.”
Dat zou in 2060 zijn. Mijn gedachte daarbij was toen: “Zol ’t zo wezen? Kan ‘k mij niet veurstellen.”

Inmiddels zijn we tien jaar verder en nu kan ik me er wél iets bij voorstellen.
We bezigen in onze maatschappij steeds meer Engelse woorden.

Soms begrijp ik het niet.
Huh? Artificial Intelligence?
Contentmanagement?
Wat betekent Groningen Hydrogen Capital?
In de krant las ik kort geleden een vacature advertentie voor een ‘maintenance engineer’.
Ik weet niet eens wat dat is.
Wat doet zo’n medewerker?
Maar ook hele gewone dingen die we best begrijpen zijn al Engels geworden.
Even mijn mail checken! Een zin die ik zelf regelmatig zeg; vier woorden, waarvan twee Engels.

Een kleine bloemlezing van wat mij de laatste tijd opviel op dit gebied:
– Zo’n cocktail met rum is weer helemaal hot en happening!
– Popartiest Rem in een radiointerview: “Er zijn afgelopen jaar gewoon heel veel ‘sicke’ dingen gebeurd, man!”
– Interview met een mevrouw in de kinderopvang: “Het gaat natuurlijk ook om het plezier en het well-being van kinderen….”
– Prinsjesdag: de politie heeft roadblocks neergelegd.
– Een groepje kinderen doet een looptraject voor een goed doel: “Die kids hebben een drive om voor elkaar meters te lopen!”
– Dat zijn artiesten die dat influencen.
– Mijn eigen collega: “Dat overleg kunnen we beter cancelen.”
– Mijn dochters: “We hebben gisteren met vrienden nog wat gechilld.”
– Ik zelf op mijn werk: “Het nummer dat ik nu in mijn display zie, kunt u daarop teruggebeld worden?
– Een gesprekje met een Amsterdammer: “Dat is hoe wij als flitsbezorgers operaten in Amsterdam.”
– Mijn yoga-pilates-juf: “Wat een verhaal, ik was helemaal flabbergasted!”
– Ons eigen handwerkclubje van de kerk heet nota bene ‘Holy stitch’…..
– Aan het eind van een interview met een onderzoekster: hij “Bedankt voor dit onderhoudende gesprek.” zij: “You’re welcome!”
Na deze uitspraak zei ik hardop ‘Pardon?’ en realiseerde me dat dat Frans was.

Het is dus zelfs al zo dat we Engelse woorden ‘vernederlandsen’; we nemen ze op een zin en maken er een werkwoord van.
Ik infuence, jij influenct, hij influenct, wij influencen, wij hebben geïnfluencd.
Maar we hebben het eigenlijk over beïnvloeden.

Waarom zeggen we attachment in plaats van bijlage?
Waarom moeten we commitment tonen in plaats van betrokkenheid?
Kunnen we niet beter ‘omschakelen’ zeggen in plaats van switchen?
En het niet meer hebben over employability, maar inzetbaarheid?

Als ik mijn eigen taalgebruik onder de loep neem, blijkt dat ik me ook regelmatig schuldig maak aan Engelse woorden; je ontkomt er eigenlijk niet meer aan.
Op het blog ‘Sale’ uit 2019 schreef ik het al: een taal is iets levends en aan verandering onderhevig.
Taal is communicatie (een Frans woord).
‘As wij mekaor maor begriept’ zou mijn vader zeggen.

Maar ik pleit op dit blog wel voor de stelling: ‘Wees zuinig op het Nederlands.’
Dus als er een goed Nederlands woord voorhanden is, dan geen Engels gebruiken.
Stel je voor.
Nederlands een dialect……

In onze korte vakantie in Noord Duitsland huurden we een huisje vlak bij de Thülsfelder Stausee.
Toen wij daar rondfietsten en wandelden zocht ik eens uit hoe het eigenlijk zit met zo’n Stausee.

Letterlijk vertaald is een Stausee een stuwmeer.
Een natuurlijk stuwmeer ontstaat doordat de loop van een rivier plotseling wordt versperd door bijvoorbeeld een lawine, ijsvorming of een aardverschuiving.
De Thülsfelder Stausee is niet natuurlijk ontstaan, maar is in 1923 aangelegd.
Het riviertje ‘de Soeste’ kon in haar smalle rivierbedding het overvloedige water tijdens hevige regenval of smeltende sneeuw niet snel genoeg afvoeren.
Daardoor ontstonden regelmatig overstromingen in het gebied boven Cloppenburg.
De dam/dijk die het water tegen moest houden werd gebouwd in de buurt van het dorpje Thülsfeld  op een natuurlijk ‘Geestenge’: een zandrug gevormd in de ijstijden, zoiets als de Hondsrug en de Rolderrug in Drenthe.
Als het water in het meer tegen de rand van de dijk staat is de waterdiepte 5 meter.
Die 5 meter werd in deze droge periode lang niet gehaald: de zijkanten van het meer stonden al droog.

Was het vroeger alleen om overstromingen tegen te gaan, tegenwoordig wordt de dam ook gebruikt om het lage waterpeil van de Soeste en het kustkanaal te verhogen, voor lokale recreatie, sportvisserij en natuurbehoud.
Het stuwmeer heeft uitgestrekte ondiepe waterzones, waar moerassen en veengebieden zijn ontstaan waar bedreigde dier- en plantensoorten zich thuisvoelen.

De eerste avond gingen we de See verkennen en fietsten er een rondje omheen.
Toen wisten we gelijk ook weer hoe verwend we in Nederland zijn met onze mooie fietspaden.
Aan de westkant van de Stausee lag een kilometerslang fietspad van gravel, vermalen stenen.
Daar fiets je niet overheen, daar ‘rabbel’ je overheen. Sommige steentjes waren nog best groot, dus dat fietste beroerd.
Het is dat de beugel op mijn gebit vastgeklikt zit, anders was hij er vast uitgerabbeld….

De Soeste vervolgt haar weg door Niedersachsen.

Gelukkig fietsten we weer naar boven aan de oostkant van het meer, en dat was een asfaltfietspad over de dijk.
Wat prachtig.
Fietsen in de avondzon langs zo’n mooi meer.
Aan het eind van het fietspad liet men het water van ‘de Soeste’  weer uitstromen, waarna ze haar weg door Niedersachsen weer vervolgde.

De volgende dag lieten we onze banden oppompen bij een fietsenmaker in Garrel.
Daar hadden we bij de volgende fietstochten veel profijt van, want we waren nog niet van het gerabbel af…..

PS:  Is je de nieuwe header al opgevallen?
We hebben de potten met bougainvillea’s die wat eenzaam op Waninge-Plaza stonden wat naar voren gehaald en naast de zonnewijzer gezet.
Dat leverde een prachtig plaatje op: sinds gisteren siert het dit digitale magazine.

Begin augustus kregen Gerard en ik een uitnodiging voor de presentatie van de dichtbundel ‘Rauw is de rouw’ van Bea Sportel Bolt op 27 augustus.
Op die dag trouwden Frea en Jon, dus wij konden niet naar die presentatie, maar de bundel heb ik natuurlijk wel gekocht.
Daarbij nodigde ik Bea uit om een gastblog te schrijven voor dit digitale tijdschrift; vanmorgen lag haar bijdrage op mijn digitale mat:

Vandaag, donderdag 29 september 2022 zou mijn broer, als hij nog had geleefd, 65 jaar zijn geworden.
Maar helaas overleed hij ruim 3 jaar geleden helemaal alleen op Sint Maarten.
Ik was 10 dagen op Sint Maarten geweest, ben er destijds halsoverkop op 2e Pinksterdag naar toe gevlogen, mijn broer was nl na een dag of 5 pas gevonden en bleek een meningitis (hersenvliesontsteking) te hebben die dus eigenlijk niet meer behandelbaar was.
De arme jongen kon alleen de wijsvinger van z’n linkerhand iets bewegen en verder helemaal niks.
Een klein beetje knikken en schudden met ‘t hoofd maar een gesprek was niet mogelijk.
Omdat ik hem heel goed ken wist ik dat ik gewoon open en eerlijk kon vragen of hij wilde sterven.
Hij knikte… maar Sint Maarten is een heel katholiek eiland en alhoewel zijn behandeld arts een Nederlander was durfde hij niet tegen de regels van het ziekenhuisbeleid in te gaan en dus werd mijn broer volgepompt met medicatie om hem in leven te houden.
Ik heb in die 10 dagen zijn huis leeg gehaald, alles van waarde in m’n eigen koffer gepropt en op de dag van afscheid 3 koffers vol naar het ziekenhuis gebracht en afscheid genomen van de man die me m’n hele leven kende, met wie ik een fantastische geschiedenis deel.

Ik was 3 dagen thuis toen het verlossende telefoontje kwam dat hij was overleden.
Godzijdank.
Dit is het verhaal in een notendop van mijn 10 dagen in de hel op aarde.
Gelukkig schrijf ik.
En ik schreef… het hele verhaal en nog veel meer.

Een aantal van de gedichten zijn ook terug te vinden in de bundel die afgelopen 27 augustus gelanceerd werd.
Met bijna 200 mensen die deze middag bijwoonden en waar met knallende kurken volop met champagne werd getoost op het leven.
Want het leven vieren is iets wat ik elke dag, zolang ik leef, zal proberen te doen!
De eerste bundel heb ik aangeboden aan de mevrouw die mij heeft aangespoord een bundel te gaan uitgeven.
Marian van der Kroft was het die mij dat zetje gaf om van ‘ooit op een dag’ NU te maken.
En zo zag de bundel het levenslicht… ik hoop met deze bundel ‘verdrietig Nederland’ te bereiken, niet alleen Roden en omgeving, daarom heeft de bundel ook een ISBN nummer.
Maar het belangrijkst is dat ik hoop dat mensen me weten te vinden als ze woorden willen geven aan hun gevoelens. Want voelen wat er is in één, maar dat gevoel onder woorden brengen is helaas niet altijd gemakkelijk. Ik help graag… met liefde!

Met dank aan Ada die mij haar platform gunde, béa sportel bolt

Toevoeging Ada:
Inmiddels staat er een tweede druk van het boek op stapel; vanaf volgende week vrijdag is het te bestellen bij Bol.com.
Omslagonwerp: Peter O. Gerrits / Fotografie: Deborah Roffel
Gedrukt door drukkerij Koops, ISBN: 978-90-9035710-2

’t Is weer voorbij… die mooie zomer.
En de Rodermarktfeestweek ook.
Als de Rodermarkt geweest is, is de zomer definitief voorbij.
Het was een feestweekend met een aantal  ‘maren’.

Zaterdag was het overwegend mooi weer en hadden we met de Rodermarktparade een topdag.
Maar …….waar het anders (bijna) altijd mooi weer is op de vierde dinsdag in september op de Rodermarktdag: deze keer was het zwaar prut.
Regenachtig, koud, dikke buien: er was niet veel aardigheid aan.

En natuurlijk gingen Frea en ik even naar de markt.
Kochten tussen de buien door wat spulletjes, kochten warme oliebollen en liepen nog even over de koude kermis, waar we van thuis kwamen.
Op zich best gezellig, maar ….. we constateerden dat de markt heel veel lege plekken vertoonde.
Veel handelaren hadden de bui letterlijk zien hangen en waren kennelijk niet op komen dagen.
Waar je op andere Rodermarktdagen soms niet verder kon lopen vanwege de grote mensenmenigte, daar was nu ruimte genoeg.

Vandaag moeten we de versieringen die bij ons in de tuin staan weer opruimen en de ‘prikspots’ worden weer teruggebracht naar de verhuurder.
Onze straat heeft dit jaar de tweede prijs gewonnen bij de straatversiering/verlichting; zijn we blij mee.
Maar……. het is wel jammer dat sommige buren te maken hadden met vandalen die dingen in hun tuin vernielden/wegmaakten.

Wij hadden dit jaar voor het eerst geen geluidsoverlast van de feesttent.
Stond het minder hard afgesteld? Stond de wind gunstig voor ons?
Vraag niet hoe het kan maar profiteer ervan.
Van anderen hoorden we dat het gezellig was geweest op het beursterrein, maar……..er moest € 10,=  betaald worden om überhaupt  in de feesttent te komen.
We spraken jongeren die niet naar binnen waren gegaan “Het is allemaal al zo duur, dat gaan we echt niet doen”.

We hadden er met elkaar na twee jaar corona erg naar uitgekeken; buurvrouw Bertha had daar zelfs een gedichtje over in hun tuin gezet.
Eindelijk weer Rônermaark!
De verhaol’n bent alweer staark,
“Ik heb een sik en een zwien kocht,
daornao de kroeg mor opzocht,”
Een mooie week veur elk en ein
wie zull’n elkaor nog wel es zein!
Onder het bord zie je nog twee verdwaalde kippen en rechts nog wat strobalen van het boerenleven.
Wat was het leuk.

Het is weer voorbij.
De eindeloze zomer én de Rodermarktfeestweek.
Maar…….volgend jaar weer!

In 2017  begon ik met deze reeks.
(klik hier om die eerste aflevering nog eens te lezen.)
Je zou denken dat in die vijf jaar de versprekingen en verhaspelingen allemaal wel een keer voorbij gekomen zijn, maar dat is geenszins het geval.
Ik krijg nog steeds voldoende vermakelijkheden toegestuurd om weer een aflevering vol te schrijven; de 25e alweer!

Hans Schiffers bij de het 3e en laatste uur van de Arbeidsvitaminen: “Het laatste uur is ingeslagen…”

In een tijdschrift las ik een mooi verhaal van een oma die aan haar kleinkind een cassettebandje laat zien.
“Wat is dat? Een CD met een lintje?”

Bij een actualiteitenrubriek: ‘Deze spaarders worden niet gecompenseerd, zij vissen dus naast het net’

Vriend Johan vertelde op een verjaardag over de heer Greidanus, een judoka die de sport op behoorlijk hoog niveau beoefende.
Tijdens een wedstrijd in het buitenland werd hij eens aangekondigd als ‘Mister Great Anus’.

Zwager Roelof wilde vertellen dat hij ergens geweest was waar niet veel mensen waren; ‘Ja, anderhalf peerd en een ezel….’

Volgens dochter Carlijn is de cursus “Spreekwoorden & gezegden met lichaamsdelen” een gat in de markt.
Zij hoorde iemand vertellen dat hij zich van het beste beentje wilde laten zien en in “Lang leve de liefde’ was er iemand die een schouder om zich heen wilde.
Verder was er iemand die op zoek was naar een vrouw die haar mondje klaar heeft.
Meneer in de buurt van Carlijn is wel heel blij met z’n vrouw. ‘Ik draag haar op handen en voeten.’
Het spreekwoord over de neus en de boter wordt in onderstaand geval verward met de uitdrukking over de neus en de  feiten:
“Jaa…… dan word je met de neus in de boter gedrukt!”

Op Nu.nl stond een verhaal over Linda de Mol en de gebeurtenissen rondom ‘The Voice’.
Daaronder stond een reactie van een lezer:  “Het zal mij niet verbazen dat er meer lijken in de kast hangen.”

Schoonzoon Cees had het over een afdeling bij hem op het werk, die dingen op moest lossen bij problemen.
“Dan is die afdeling weer het vooruitgeschoven kindje.”

Een berichtje op Marktplaats. Iemand heeft geboden, maar de koop gaat niet door: “Nee, want eerst loop je hoog in de toren te blazen dat je er meer voor wilt geven en nu ga je afdimmen!”

De laatste komt wederom van Carlijn, die mag zich voor deze rubriek hofleverancier gaan noemen; zij hoorde iemand vertellen over een persoon die er met kop en oren bóvenuit stak’.

Valt je een verspreking op of hoor je iemand een spreekwoord verhaspelen?
Doe als Carlijn: schrijf het op en geef het aan mij door.
Klik hier voor het blog Nederlands maar dan anders deel 24, van daaruit kun je doorlinken naar voorgaande blogs in deze serie.