De waarde van de dag

In het bakje onder ons computerscherm ligt altijd een notitieboekje, een pen en dingen ‘waar ik nog wat mee moet’.
Als ik het druk heb leg ik daar van alles in en in rustige tijden zoek ik het eens uit.
Vanmorgen haalde ik het bakje leeg en vond een krantenartikel uit 2021.
Ooit gekregen van Frea met de woorden: “Dit vind jij denk ik wel interessant.”

Onder de kop ‘Unieke kaart centrum in Duits archief’ las je een verhaal over een bijzondere, oude kaart van de binnenstad van Groningen uit  de 16e eeuw.
De kaart was gevonden door historicus Frans Westra uit Haren. Die deed in het staatsarchief van Marburg onderzoek naar de betrekkingen tussen Groningen en Hessen in de 17e eeuw en vond een plattegrond van de stad Groningen die gemaakt was aan het einde van de 16e eeuw.

Het bijzondere van de kaart is dat de straatnamen erop zijn aangegeven.
Stadsplattegronden werden in die tijd vooral gemaakt omdat de opdrachtgever wilde weten hoe de vestingwerken waren opgebouwd; het ging dus om de ‘verdedigbaarheid’ van de steden.
Als je bekend bent in Groningen, zie je dat de kaart op de kop getekend is.
Het noorden is beneden en het zuiden boven.
In het kader van de stadsverdediging valt dan vooral de dwangburcht op aan de zuidkant van de stand, die daar destijds in opdracht van Alva is neergezet.

Inmiddels heb ik het kaartje al met een loep bestudeerd.
De binnenstad is eigenlijk niet eens heel veel veranderd ten opzichte van 5 eeuwen geleden.
Inderdaad Frea: bere-interessant.
Naar aanleiding van het artikel zocht ik op internet naar meer informatie, daarbij kwam ik uit bij een artikel op de website van ‘Studiekring Historische Cartografie’.
Hierbij een link naar die pagina. 
Daar vind je onderaan een rechtstreekse link naar het artikel in het Dagblad van het Noorden (uit 2021) van de hand van Bram Hulzebos.

Het krantenartikeltje gaat in mijn eigen archief.
Dat bestaat uit artikelen die ik de moeite waard vond om te bewaren.
Van Sinterklaas kreeg ik eind 2021 al een mooie doos.
Die had ik gevraagd ‘voor het rubriceren van mijn archief’.
De doos zit nog in de verpakking en ‘het archief’ puilt uit een la.
Maar één zo’n dun artikeltje past er nog wel bij in.

Dat opruimen en rubriceren komt er vast van deze zomer.
Wordt vervolgd dus.

Donderdagavond 30 juni.
Mijn werkweek  zit er op.
We zitten nog even buiten, maar het wordt donker: er komt regen aan.
Als het begint te plenzen steek ik binnen wat kaarsjes aan en vlei me op de bank met m’n breiwerk.
Om 21.07 uur begint ‘The Great Brittisch Bake Off’; een bakwedstrijd op de Engelse televisie waar ons ‘Heel Holland Bakt’ van is afgeleid.

Het is hetzelfde programmaformat, maar toch is het anders.
Janny en Robert zijn zachtmoedig en mild in hun oordeel vergeleken  met Paul Hollywood en Prue Leith.
Hij met zijn priemende blik en zij met haar schrikbril en hoge eisen.
We kijken op de Nederlandse televisie naar de serie die in 2021 is uitgezonden; gisteravond was aflevering 5.
Een uur lang zit ik te genieten.  Net als Gerard, die altijd zit te verslaggeven  tijdens een voetbalwedstrijd, zit ik te praten tegen het scherm en leef mee met de kandidaten.

Met Chigs die een beetje loenst. Is hij aan het bakken dan zie je een vrolijke, hardwerkende man, maar als zijn baksel door de jury geproefd en bekritiseerd wordt ziet hij er uit als een konijn in de koplampen. Haast een beetje griezelig.
Met Jürgen, een Engelsman van Duitse komaf en met Giusseppe, Italiaan van geboorte.
Met Freya, een 19-jarig meisje met veel talent, maar veel minder ervaring  dan de andere kandidaten, die alleen maar met vegetarische producten bakt.
En met Amanda, Lizzie (met haar heerlijke Liverpool-accent), George en Crystelle.
Gisteravond was het Duitse week.  Je zou denken dat Jürgen die week glansrijk zou winnen, maar dat is nog maar de vraag.

Hij kon de namen van de baksels wel heel mooi uitspreken.
Prinzregenten-torte.
Weihnachtsplätchen.
Hilarisch om de Britten die woorden te horen zeggen. Iemand maakte er zelfs Glühweinpletsen van.

Er zijn dramatische momenten; als een cake gebroken uit de vorm komt. Of als het baksel niet gaar is. Of de toefjes botercrème van de taart afdrijven.
Maar er zijn ook momenten van opperste gelukzaligheid; als een bakker een handdruk krijgt van jurylid Paul Hollywood of als Prue Leith zegt: “Oooooh. This is delicious. This is worth EVERY CALORIE!”
En soms is het gewoon heel grappig.
Gisteravond stond Jurgen heel hard met een klomp deeg op de tafel te slaan. Amanda keek verstoord op en zei: “Ik moet een slachtofferverklaring opnemen van dat deeg!”
George,  die altijd heel liefdevol zijn vrouw benoemt,  bakte een taart met haar lievelings-ingrediënten,  want ze vierden binnenkort hun trouwdag.  Toen men vroeg hoe lang ze getrouwd waren kwam hij er niet helemaal uit.  Uuuh..14? 15? ‘Dat knippen we er wel uit’…. nee dus.

Ook in Engeland is er sprake van krokantjes, bittertjes en zoet&zuur.
Iemand had het zelfs over donzig deeg.
Maar één ding is echt anders.
Wij hebben André van duin.
Britten mogen dan bekend staan om hun humor,  maar in dit programma ‘bakken’ die twee nono’s er in mijn optiek echt niks van.

Begin mei overleed Sis van Rossem, de zus van Maarten.
Op 7 mei schreef ik daar al over aan het eind van een blog over een nummer van Joe Cocker.
Nog even nalezen? Hierbij een link naar dat verhaal.

Dit jaar hebben wij de scheurkalender “Maarten”.
Het leeuwendeel van de dagen lezen we een tekst van Maarten, maar heel af en toe lezen we ook iets van Sis.
Afgelopen zondag keek ze mij weer aan vanaf een kalenderblaadje met een verhaal over hoe geuren opgeslagen zitten in je hersenen.
Vorige week las ik nog ergens op internet dat Maarten nog steeds niet helemaal gewend is aan het idee dat ze er niet meer is.
Hun levens waren door de opnames van ‘Hier zijn de Van Rossems’ wat dichterbij elkaar gekomen.
Verder gingen zij met elkaar om zoals de meeste ouder wordende broers en zussen: zien elkaar met verjaardagen, een familiefeestje of een informele borrel en houden elkaar op de hoogte van lief en leed.

Zo’n kalenderblaadje met Sis doet me gelijk weer denken aan Maarten en Vincent die hun zus missen.
Een stukje van het gezin waar ze in opgroeiden.
Met wie ze verhalen van vroeger deelden over opa en oma en waarmee ze ruzie maakten omdat Sis, net als zij,  zo stronteigenwijs was.

En dan gaan mijn gedachten als vanzelf naar tante Trijn, die heel treffend vertelde hoe het verlies van haar broer, mijn vader, haar destijds had geraakt.
“Jouw moeder en jullie waren de rouwenden. Jullie stonden centraal in de afscheidsdienst en bij het condoleren. Dat is logisch; ik maakte me ook zorgen om jouw moeder en zag het intense verdriet bij jullie. Maar ik was er ook ziek van. Ik kon hem nog niet missen en kon me gewoon niet voorstellen dat ik hem nooit meer zou spreken. Maar anders dan bij jullie werd mijn verdriet niet gezien door mijn omgeving. Natuurlijk waren er mensen die mijn condoleerden, maar dat waren maar een paar, mensen die mij wat beter kenden en wisten dat mijn oudste broer overleden was.”

Mijn vader overleed in 2008 en zijn overlijden heeft mij veel dichter bij tante Trijn gebracht.
Zij vertelde me destijds bovenstaand verhaal en vanaf die tijd delen we samen het verdriet om haar broer en mijn vader.
In het begin met veel tranen, maar door de jaren met dankbaarheid en meestal met een glimlach.
Zij is nu ouder dan mijn vader toen hij overleed.
Toen ze 76 werd zei ze dat ze dat zo’n raar idee vond dat zij als jongste zusje nu ouder was dan haar vier broers ooit zijn geworden.

Wat één zo’n kalenderblaadje dan los kan maken.

En weer staat er een nieuwe foto in de header van deze website.
Meestal zie je óf de linkerkant van onze tuin met de fruitbomen en de schutting óf de rechterkant met de Koreaanse zilverspar, de hortensia’s en Gradus van de Lansbulten.
Maar of je nou naar de linker- of de rechterkant kijkt, altijd zie je midden in de foto de zonnewijzer die midden in het gazon staat.

De foto die je nu boven in beeld ziet is genomen met de rug naar ons huis toe.
Je kijkt naar de kapschuur die Gerard gebouwd heeft in 2016. (Meer hierover weten? Lees dan Robuust en solide en Waninge Plaza uit 2016. )
Achter de heg aan de linkerkant heeft Gerard zijn moestuin en achter de heg aan de rechterkant, naast de parasol, staat een pergola die je haast niet meer ziet omdat hij is overwoekerd door kamperfoelie.
Je begrijpt: daar zit ik het liefst op warme dagen; lekker in de schaduw met een boek of een borduurwerkje.

We noemen ons terras ‘Waninge Plaza’; we zitten er graag met z’n tweeën, maar ook met kinderen, familie en vrienden maken we er veel gebruik van.
In mei/juni halen we altijd een kofferbak vol bloemen op van een tuincentrum en daarmee versieren we ons terras met potten en hangers.
In de schuur staat ons oude bankstel waar je met een zonnetje er bij al vanaf maart kunt zitten; daar staat ook een oude dekenkist, in gebruik als buiten-salontafel en kussen-opbergplaats.
Tegen de kant aan staat een grote uitschuiftafel, uitermate geschikt om met meer mensen aan te zitten om te eten of een spel te doen.

Met gepaste trots schrijf ik dit blog, maar eigenlijk gaan alle credits voor wat betreft het buitengebeuren naar Gerard: de boerenzoon die zijn buitenboel piekfijn in orde heeft.
Zelfs de groentetuin is mooi om naar te kijken; en dan heb ik het nog niet eens gehad over de opbrengst van dat kleine stukje grond. Op dit moment hebben we iedere dag verse aardbeien en eten we twee keer per week sla. Van de spinaziebedden in het voorjaar hebben we vier keer gegeten, daar is nu andijvie in gezaaid.  Begin juli hebben we vast weer nieuwe aardappelen en de spekbonen groeien alweer om hun stokken heen.
Het enige dat ik in de tuin doe is de potbloemen water geven.
En er in zitten.
Met een boek of een borduurwerkje……

Gistermorgen kwam collega Carolien op het secretariaat om te vragen of er nog een kamer voor haar was om te werken.
“Hiernaast is vrij.” wist ik uit het hoofd.
“Nee, daar zit iemand Fries te praten.”
Ik zocht een andere ruimte voor haar; later moest ik even ‘hiernaast’ zijn om een map uit de kast te pakken.
Daar zat Adri. Zo Gronings als de Martinitoren.
“Zat jij hier nou net Fries met iemand te praten?”
“Nee man. Grunnings.”
Toen ik Carolien even later vertelde dat ze geen Fries maar Gronings had gehoord was de reactie: “O? Voor mij klinkt het allemaal buitenlands, ik hoor echt het verschil niet.”

Vandaag een verhaal over het verschil tussen Drents, Gronings en wat daar tussenin zit.
In ‘De Krant’ van vandaag verscheen een column van mijn hand in de rubriek ‘Moi Noordenveld’ onder de titel ‘Wat een oetgezuik!”
Dat ging over het eclatante succes van de spaaractie voor het Historisch Stickeralbum van de Jumbo en de randverschijnselen.
Even een klein stukje uit het verhaal*:

Het was aal een hiele administratie om alles uut zuuken en op volgorde te leggen.
Op de cantorij, het koor waor as ik bij zing, vreug d’r al ies een sopraan wie nog dubbelen over haar en veur ik het wus zat ik verstrikt in een limtige ruilhandel.
“Kom maor eem kovviedrinken met joen dubbelen, dan kiek ik ok geliek even veur de buurman en een vriendin”. 
“Wat ’n oetgezuik, die plaotjes-administraotie” verzuchtte een bas-zanger van de cantorij.

Als ik het heb over uitzoeken, dan schrijf ik in mijn Drents ‘uutzuuken’.
De bas van onze cantorij komt uit Nieuw Roden; hij noemt het oetzuiken, wat resulteert het woord ‘oetgezuik’.
De gemeente Noordenveld ligt in de kop van Drenthe en grenst aan de provincies Groningen en Friesland.
Van oudsher wordt daar het ‘Westerkwartiers’ gesproken, een prachtige mengelmoes van Gronings, Fries en Drents.
Het verschil tussen het Drents en Gronings is al best groot, het verschil tussen het Fries en de Nedersaksische taalvarianten is nog groter.
In onze regio komen die drie talen samen; ik mag er graag naar luisteren.

Hier in Roden zijn niet zoveel mensen meer met wie ik nog in de streektaal spreek.
En vaak zijn het dan mensen met roots in Twente, Groningen of andere delen van Drenthe; Roden heeft vanaf de zestiger jaren een onstuimige groei doorgemaakt, waardoor er heel veel import-Rodenaren zijn.
Het Westerkwartiers hoor ik niet zo vaak, maar als ik goed oplet in de Jumbo komt het nog wel eens voorbij.
Mooi, al die verschillende vormen van het Nedersaksisch.

Spreek je ook een variant van die oude taal? Blijf dat vooral doen!
En leg jongeren zoals Carolien  keer op keer uit: Gronings is geen Fries. En Drents ook niet. Het Westerkwartiers hooguit een beetje……

Wil het hele verhaal lezen?
Hierbij een link naar een PDF met de tekst: 2022.05.02 Wat n oetgezuik

Afgelopen weekend vierden we Gerard’s 61e verjaardag.
Dat was sinds 2019 de eerste gewone verjaardag weer.
In 2020 hebben we het niet gevierd vanwege de lockdown en in 2021 hadden we ‘big party’: toen vierden we dat we allebei 60 waren geworden.
(voor een verslag van dat feest zie: Een symbolische zoen )

Voor het eerst stond ik weer gevulde eieren te maken voor een groep, maakte ik een tante Lammie-kwartkaart en een oma Waninge appeltaart.
Voor het eerst had ik weer een volgekladderd boodschappenbriefje: hebben we thee, koffie, suiker, chocolaadjes? Nog extra slagroom?
Lekkers voor bij de borrel, nootjes, chips en drinken?  Ook nog brie?
Wat gaan we eigenlijk eten?
Doen we zondagmiddag ook soep? Of alleen ’s avonds?
En dan ook broodjes?
Zetten we de boel buiten of binnen klaar?
Hoopvol versierden we alvast de buitenboel met vlaggetjes en ballonnen.
Vanaf vrijdagmorgen waren we al druk met de gewone verjaardag.

Gerard maakte een gevuld Turks brood á la Roelof,  ik een pan ‘gruuntesoep met worst’ en een hartige taart met gerookte zalm.
Zaterdagmorgen vierden we de verjaardag met onze vrienden uit Peize, zaterdagavond zaten we bij kaarslicht met alle broers en zussen op Waninge Plaza en zondag overdag genoten we van het gezelschap van onze dochters en aanhang.

Een gewone verjaardag.
En natuurlijk: zaterdagavond was ik afgedraaid. De stappenteller van mijn FitBit gaf meer dan 20.000 stappen aan van het gesjouw van de keuken naar het terras.
Zondagmorgen sloegen we de kerkdienst over en toen we zondagavond de kinderen uitzwaaiden vonden we het laatste stukje van de zondagavond met z’n tweeën ook wel weer heerlijk.

We weten dat zo’n gewone verjaardag niet gewoon is.
Voor ons voelt het als een voorrecht.
Daarom zetten we ons er met hart en ziel voor in en genieten van zo’n weekend met de mensen uit onze ‘innercircle’.
In oktober weer…..!

Op  zondag 25 juni 1961 werd de eerste etappe van de Tour de France van dat jaar gereden.
Het aantal Nederlanders was dat jaar 11 en een half miljoen.
Een ei kostte 8 cent, een liter melk 19 cent en een kilo aardappelen een dubbeltje.

Op die datum woonde ik met mijn ouders op een flatje in Oldenzaal en was ik precies 8 maanden oud.
In een boerderijtje aan de Geeuwenbrug werd op die dag de liefde van mijn leven geboren.*
Het was met name voor mijn moeder niet gemakkelijk, de verhuizing naar Hoogersmilde in 1962, maar ik ben er met terugwerkende kracht erg blij mee.
Stel je voor……

Vandaag vieren we Gerard’s verjaardag met een stel vrienden, broers en zussen, morgen komen de kinderen.
Dagen van grote waarde.

* Meer lezen over die dag?
Hierbij een link naar het blog ‘Geboortedag’ uit 2015.

Deel 13 alweer: where stays the time…..;)

De afgelopen 2 weken, toen setje 21 op mijn gebit geklikt zat, merkte ik de verandering in mijn tanden en kiezen ook bij het kauwen.
En dat was beslist vervelend.
Als ik at, kwamen een voortand in de bovenkaak en een voortand in de onderkaak met elkaar in botsing.
Door de ‘wiebelruimte’ in de onderkaak verschoof die tand wel weer wat, zodat het eten/kauwen gelukkig wel gewoon door kon gaan
Het was het eerste dat ik vanmiddag vroeg bij de maandelijkse beugelafspraak.
Het kan toch niet de bedoeling zijn dat de tanden straks mooi recht staan maar dat ik dan niet meer kan kauwen…..
Ook nu waren de zorgen niet nodig geweest.
Hoort er allemaal bij,  gewoon doorkauwen.

Er was wel een ander probleem.
De hoektand aan de linkerkant in mijn ondergebit, die het allerscheefst stond, gaat niet mee met de anderen.
Die blijft ijzerenheinig scheef staan en trekt zich van de beugel en van de andere tanden niks aan.
Het ’traject’ moet nu gewijzigd worden: bitje nr. 23 en de rest moeten worden aangepast op die hoektand, die dus nu een speciale behandeling krijgt.
Daarvoor moest er een compleet nieuwe scan van mijn gebit gemaakt worden; reken je op 5 minuten, ben je drie kwartier later pas thuis.

“U krijgt bitje 22 er nu wel opgeklikt, maar de volgende, nr. 23,  zal aangepast zijn aan de trage hoektand.
We halen alle geplande afspraken uit de agenda en bellen u als nr. 23 en de vervolgbeugels er zijn.
Dan maken we een nieuwe afsprakenserie.”
Dat kan een week duren, maar ook drie, werd mij verteld.

Setje 22 zit er nu dus opgeklikt.
In de oude afsprakenserie heb ik nog 14 weken te gaan, maar dat is nu nog niet helemaal zeker.
Die hoektand met het Vrieswijk-karakter zorgt voor een lelijke kink in de kabel……

Benieuwd naar het hele orthodontietraject?
Hierbij een link naar deel 1, onderaan dat blog vind je een overzicht van alle gepubliceerde delen.

Dat wij in ons gezin van spelletjes houden is algemeen bekend.
Eén dochter en twee schoonzonen zijn helemaal gek van het spel Dungeons and Dragons.
Ze spelen het met verschillende vriendengroepen en gaan er helemaal in op.

D&D is een spel dat zich afspeelt in een fantasie wereld waarin de spelers samen avonturen gaan beleven.
De spelleider (Dungeon Master) weet wat, waar en wanneer er iets kan gebeuren.
Als speler van het spel ben je één van de bijzondere helden in die fantasiewereld; er wordt er vaak een beroep op je gedaan om een probleem op te lossen, iets uit te vinden of bescherming bieden tegen duistere of demonische krachten.
D&D heeft regels, hele bijzondere dobbelstenen en het is een gezelschapsspel.
Maar anders dan in andere spellen speel je niet tégen elkaar, maar mét elkaar.
De spelleider is niet tegen de spelers; onderdeel van zijn rol is dat hij de tegenstanders van de helden (de andere deelnemers) vertolkt, maar bijvoorbeeld ook de rol speelt van de vriendelijke boer  die de helden een slaapplaats voor de nacht aanbied.
Er is bij D&D geen sprake van winnen of verliezen, maar het gaat er om samen een verhaal te maken dat past in de fantasiewereld die je hebt opgebouwd: als iedereen een leuke avond heeft gehad waarbij is gelachen en waaraan iedereen met plezier terugdenkt heeft iedereen immers gewonnen.
Frea heeft toegezegd dat ze een gastblog gaat schrijven over dit spel.

Andere dochters en schoonzoon doen er niet aan mee: ze vinden het minder leuk of vinden dat het te veel tijd kost.
Wij hebben het niet eens geleerd; niks voor mij.
Waarom vertel ik dit?
Tijdens de Gradagen leerde ik van Frea en Jon een kaartspel dat is afgeleid van Dungeons & Dragons, het heet Dungeon Mayhem.
Je kiest één van de vier personages die allemaal exclusieve krachten hebben.
Bij dat figuur hoort een stapeltje kaarten die je één voor één gaat uitspelen.
Doel: je tegenstanders zo snel mogelijk uitschakelen.
Iedereen heeft zwaarden waarmee je je medespelers schade kunt toebrengen, schilden om je te verdedigen, hartjes om te genezen en bliksemschichten om nóg een kaart te spelen.
Eerst was ik Paladin.
Het vechten ging me goed af en ik had heel veel hartjes om mezelf te genezen: ik won.
Toen werd ik Wizzard, toen kon ik ineens heel andere dingen.
Leuk was het!
In volgende ronde’s werd ik ook nog Rogue en zelfs Barbarian. Die kan drie dingen: kapot maken, veel kapot maken en heel veel kapot maken.
Ook dat kon ik goed.

Natuurlijk won ik niet alles, maar ik snapte wel hoe het werkte en ik genoot er van.
Weer nieuw spel toegevoegd aan mijn spellen-CV.