‘Rare jongens, die Romeinen.’
Deze gevleugelde uitspraak komt van Obelix uit de stripserie Asterix & Obelix.
Zij kijken vanuit hun Gallische cultuur naar de toen al zeer geciviliseerde Romeinen en vinden ze raar.
Het is nooit goed om een hele bevolkingsgroep over één kam te scheren.
De Romeinen hebben in Europa heel veel goeds gebracht, maar, om met Obelix te spreken, rare jongens waren het wel.
Met stijgende verbazing las ik in de maand september een tweetal kalenderblaadjes op onze historische scheurkalender over de kerk van Rome.
Het eerste bijzondere feit komt uit de zestiende eeuw: in 1587 werd ‘advocaat van de duivel‘ een officiële functie.
Het was de ‘promotor fidei‘, (bevorderaar van het geloof), die ook wel bekend stond als ‘advocatus diaboli’.
Zijn taak was om argumenten te verzamelen tegen de heiligheid van een persoon. Op die manier kon er geen twijfel over bestaan dat de persoon die heilig zou worden verklaard dit ook echt verdiende. De argumenten van de advocaat van de duivel werden weerlegd door de ‘advocatus Dei’ (advocaat van God).
Obelix constateerde het al.
Rare jongens.
Maar het werd nog raarder.
De vraag aan de voorkant van het blaadje op 18 september was ‘Wie werd na zijn dood opgegraven om alsnog berecht te worden?’
Ik geef het antwoord weer in mijn eigen woorden.
In 891 werd Formosus paus en in 896 kwam hij te overlijden. Je zou zeggen: einde verhaal, maar voor Formosus ging het nog even verder.
De volgende paus heette Stefanus VI en die was het niet eens met het politieke beleid van zijn voorganger.
Paus Formosus had namelijk aan de kant van koning Arnulf van Karinthië gestaan; hij had Arnulf zelfs tot keizer gekroond.
Maar paus Stefanus was een aanhanger van koning Guido III; toen keizer Arnulf en paus Formosus allebei stierven in 896 nam Guido III Rome in en stelde Stefanus aan als paus. Maar dat was kennelijk nog niet genoeg: Stefanus wilde zijn politieke positie nog verstevigen.
Om zijn loyaliteit aan Guido III te bewijzen, organiseerde Stefanus een rechtszaak tegen Formosus.
Hij liet het half vergane lijk van Formosus opgraven en aankleden in pauselijke gewaden.
Vervolgens beschuldigde hij Formosus ervan dat hij op een oneerlijke manier paus was geworden.
Aangezien het dode lichaam geen reactie gaf bevond Stefanus hem schuldig aan meineed en een aantal overtredingen van het kerkelijk recht.
Van zijn rechterhand werden de drie zegende vingers afgehakt en alle pauselijke handelingen van Formosus werden nietig verklaard.
Het lichaam liet Stefanus in de Tiber gooien. Toen vrome, katholieke mannen het lijk uit de Tiber haalden, waren de Romeinen zo boos op Stefanus dat het heilige lichaam van Formosus zo werd mishandeld, dat ze de paus gevangen namen en wurgden in de cel.
Deze bijzondere rechtszaak staat in de geschiedenis bekend onder de naam ‘De kadaversynode’*.
Obelix leefde in zijn Gallische dorpje in de eerste eeuw voor Christus en vond de Romeinen toen al raar….in de loop van de eeuwen werd het er kennelijk niet beter op.
* Het naadje van deze kous weten? Hierbij een link naar de website ‘Kerkhistorie’.
Willem
Had wel eens gehoord dat er een huisdier of iets vergelijkbaars terecht stond voor een (vermeende) wandaad, maar dat een lijk opgegraven werd om terecht te staan was voor mij splinternieuw en gaat ook mijn fantasie te boven.
Ben zelf van de school die vind dat je graven met rust moet laten en het stoort me als ik lees dat er ergens in grafvelden ‘archeologisch’ onderzoek gedaan wordt. En wat er soms met hunebedden gebeurt stuit me ook wel eens tegen de borst. De doden en dus ook hun graven laat je met rust. Een verstoring ervan moet een uitzondering blijven en mag/kan alleen in uitzonderlijke gevallen. Meerdere eer en glorie van jezelf valt daar wat mij betreft niet onder