Categorie: Streektaol Pagina 4 van 15

Elke familie hef ze: femilie verhaolen. Van die gebeurtenissen die op verjaordagen veurbij komt met de aanhef: “Wee’j nog wel dat oonze…..”en dan komp d’r een verhaal over opgevoerde brommers of over mislukte taorten of zukswat.
Mien schoonmoe was een ster in het vertellen van zukke verhaolen. Bij iedere zeun of dochter haar ze wel een anekdote op veurraod. Oonze kinder vunnen die verhalen prachtig, veural as die over de kleine Gerardje gungen.

Ien verhaol kregen ze gien  genog van: kleine Gerardje gung eier zuuken.
De grote breurs van Gerard, Henk  en Jan, (destieds 13 en 11 jaor) trökken de weilanden in, ze gungen eier zuuken. Kievitseier of zo.
Gerard,  4 jaor, stun in zien overallegie bij ’t hekke te schrowen: “Ik ok eier zuuken! Ik  ok met!”
Maor daor hadden die grote jongen gien zinan. Zu’n klein breurtie op sleeptouw, daor hej allent maor last van.
“Nee! Ie bint nog veuls te klein!” Ze leuten de kleine prugel blerend bij ’t hek  staon en stiefelden het laand in.

Daor stun Gerard. Hij schrowde nog eem de jongen achternao, schreide hartverscheurend, snukte nog eem en dacht toen nao.
De kiepen van moe in ’t hokke legt ok eier. Die kön e wel gaon zuuken.  Zo klein as e was, wus e al wel dat het kiepenhokke altied dichte mus.
Daorveur zat d’r een krappie op ’t deurtie. Hij deur het krappie umhoog en stapte deur ’t deurtie zölfverzekerd naor de kiepen toe.
Och man,  eier zat! Hij zol vast meer eier hebben as Henk en Jan! Hij stopte de buussies van zien overallegie hielemaol vol. Toen nog een ei in de linkerhaand en iene in de rechterhaand en zo stiefelde hij weer op ’t deurtie an. Toen mus het hekke nog weer dicht en het krappie naor beneden, maor hij haar de haanden ja vol met ei.  Hij mus die eier eem op de grond leggen. Hij bukte…….. en toen braken hum de eier die as e in zien buussies daon haar.

En toen stun e weer te bléren, nou bij de keukendeure.
“Moe! Moehoe!”
Moe kwam kieken waor de braand was en zag de ongelukkige Gerard staon: het struuf leup hum bij de bienen langes bij de klompies in.
“Wat is d’r gebeurd..!? vreug moe.
“Ik wol ok eier zuuken…..!”

Moe kun d’r gelukkig smakelijk um lachen, maor ze vun’t ok vast wal zunde van de eier.
En dan al dat gegleer……

De neie Zinnig is uut; begun augustus lag het Drentse tiedschrift op de deurmatte. Het thema  van dit augustusnummer was ‘Royaal/Royalty’. Gien moment heb ik twiefeld of ik een tekst over dat underwarp zol inleveren: dit was een spekkie veur mien bekkie. En mien stukkie stun dr in!

In het veurwoord van eindredacteur Bert Rossing vertelde hij alvast wat over de inhold van het blad, onder anderen een aantal zinnen over mien bijdrage: Ada Waninge schref een schier verhaal over oranje tompoezen en wortelstamppot.  En nee,  t steeit neit op de kookbladziede. Ada hef wel wat met het keuningshoes. Zal ze net as oonze keuning en keuningin ok naor Griekenland op vekaansie gaon?

Vaste lezers van dit blog vertelt Bert niks neis. Ja, ik heb wat met het keuningshoes, dat komp op dizze website regelmaotig veurbij. Het verhaol dat ik opstuurde giet as PDF bij dit blog, dus ok aj gien abonnement hebt op de Zinnig kuj het toch lezen.
Het is trouwens niet gek as het je bekend veurkomp. Het is een combinaotie van een paor blogs die ik in de loop van de jaren over mien guilty pleasure schreef: keuningsdagen, vaklectuur en oons bezuuk an het Paleis op de Dam, um maor ies wat te numen.

En nee Bert Rossing, wij gaot niet naor Griekenland op vekaansie.
Bi’j wiezer.
Wij holt het bij Noord Duutslaand dit jaor; daor gaot wij ies kieken bij Schloss Oldenburg.
Niet oranje, wel een kasteel met alles d’r op en d’r an.
Want ik bin niet allent wies met oons keuningshuus, maor ok gek op geschiedenis.
Misschien wordt dat ok nog wel ies een thema van de Zinnig!

Hierbij een link naor het PDF met het verhaol. 2022.06 Royalty

Mien breur maakte mij half juni attent op de podcast ‘de Nedersaksen‘.
Nao een pauze van een paar maond waren d’r weer neie ofleverings opnummen.
Haar ik eem mist.
Niet slim, die achterstand ha’k zo weer inhaald.

In de eerste oflevering van de neie  serie was Freek te gast, van Suzan & Freek.
Die komt met’n beiden uut de Achterhoek en daor bint ze trots op.
Freek haar een lied uutkeuzen van Daniël Lohues; dat lied deur hum denken an zien olders.
As Freek en Suzan vanuut het westen in de Achterhoek wilt overnachten, dan kan dat altied nog gewoon thuus, ze hebt allebei nog een eigen kamer in het huus van heur olders. Het herinnerde hum an de vanzölfsprekendheid dat de olders d’r altied veur ze bint, ok as ’t ies beroerd giet of as d’r een luusterend oor neudig is.

Het lied dat toen dreid weur kende ik wal, maor ik haar d’r altied met aandere oren naor luusterd: ik heurde woorden van een vriend die tegen zien kammeraod zeg: “Ie maggen hier altied henkommen’.
Toen ik d’r naor luusterde met op de achtergrond het gegeven ‘olders-kinder’ heurde ik iniens oonszölf praoten.
“As ’t niet wil: thuuskommen. D’r stiet altied een berre en d’r is altied eten.”
Jammer genog kan ik je het lied niet laoten heuren, d’r stiet gien goeie versie op internet.
Het stiet op de CD ‘So wie so’, ie kunt het wel vinden op Spotify.

Hierunder de tekst.
Da’k dat d’r nou nooit uuthaalt heb…..

Ie maggen hier altied henkommen
okal ben ‘k der niet
ie weten waor de sleutel is
en waor de koffie stiet
ie hebben joen eigen kamertie
‘t bère stiet al klaor
kroep hier mar fijn eben weg
as ‘t weer te gek wordt daor.

Ie weten hoe de kachel wärkt
en gao mar fijn in bad
de wien lig in de kelder
kiek mar, pak mar wat
laot mar weten da’j der benn
dan ben ‘k ok zo in huus
steek mar vast wat keersen an
vuul joe mar thuus.

Soms dan zit ‘t joe niet met
daor kun jij niks an doen
soms löp ‘t joe derover
da’j niet weten wat a’j moeten
laot alles dan mar vallen
en vertrek zunder geluud
kom hier dan mar hen
dan be’j der mooi eben tussenuut
blief gewoon zolange as ‘t moet
zolange as ‘t kan
doe mar mooi wa’j wullen
gao ik ok mien eigen gang
en a’j weer weggaon is ‘t ok goed
a’k ‘t mar eben weet
ach dat weet jij ook wel ja
alles is okay.

Veur de Zinnig van juni mussen wij in april al teksten inleveren.
Het thema was ‘Drenten uut de vrömde’.

Maor ik las het niet goed.
Ik las ‘Drenten in de vrömde’ en mus geliek an oonze Drentse femilie in Canada denken, waor wij in 2017 te gast waren en die zich aal nog een beetie Drents vuulden.
Mien verhaal is niet publiceerd; de Zinnig van juni stiet vol met verhalen van Drenten uut aandere dielen van oons land en van de wereld.
Ik haar netuurlijk een verhaal schrieven moeten over oonze schoonzeun Jon, die as Engelsman met recht een ‘Drent uut de vrömde’ is.
Bi’j beneid naor de neie Zinnig? Ie kunt het blad bestellen op webstee van het Huus van de taol.

Mien verhaal hiette ‘Slordig Nederlands.‘

Drie week waren wij in 2017 in Canada. De eerste dagen weuden wij gastvrij onthaald deur familie van Gerard, mien man. In de jaoren ’50 emigreerden tante Roelie (de zus van Gerard zien va) en ome Rieks naor Canada.
Ze kregen vier kinder. De eerste jaoren leefde het gezin redelijk ofzunderd van de buutenwereld en de olders preuten Drents met mekaar en met heur kinder. Oldste dochter Margaret vertelde dat ze in het begun op de legere schoele hiel weinig begreep van wat de juf zee umdat ze nog haost gien Engels leerd haar.

Wij meuken dizze Canada-reize met Gerard zien breur Jan en zien vrouw Lammie.
Deur het Drents dat wij met ’n vieren onderling preuten kwam bij de Canadese femilie de taol uut heur jeugd ok weer naor boven.
Darde zeun Fred preut nog echt Drents, compleet met het inslikken van de e: He’j al eet’n?
Oldste nicht Margaret is trouwd met Luuk. Hij wet nog dat zien olders destieds verhuusden van Limburg naor Canada. Luuk prat dus Nederlands met een prachtige Limburgse tongval.

Het was een heerlijk koeterwaals dat wij met mekaar preuten.
Drents, Nederlands en Engels.
Maor wij begrepen mekaar hiel goed; nao een dag of twee maakten wij zölfs al grappies. Wij gebruukt nogal wat spreekwoorden en gezegden, maor a’j die letterlijk vertaolt kom ie veur verrassings te staon.
“Hij valt deur de maande’, letterlijk vertaold as ‘He falls through the basket’ bijveurbeeld. Het duurt tien minuten veurda’j uutlegt hebt wat dat betiekent…
“Ie lacht joe de buze uut” vunnen wij nao weer een misverstand over olle koeien. “We laugh ourselves the pocket out” reupen de Canadezen en lachten zöch vervolgens inderdaod de buze uut.
“Dat döt e met twee vingers in de neuze!” reup ien van oons tiedens een gesprek. Met ofgriezen weur het deur de Canadezen anheurd. “Two fingers in the nose!?!”
Schoonzus Lammie vertelde dat zij en ik bij de ‘kolle kaante’ van de femilie heuren. Neef Fred trök de wenkbrauwen op constateerde dat dat wel wat metveul: hij vun de onderlinge contacten allesbehalve kold, hij vernam hielemaol niks van die kolle.

Aansum leerden wij ok een Canadees spreekwoord: ‘The nice guy allways finishes last’. A’j te aordig bint bereik ie minder.
Bijna iedere Canadees hef roots in een aander land.
Heur nationaliteit is Canadees, maor daarnaost bint ze bijveurbeeld Schots, Engels, Italiaans, Frans of Nederlands, waor hun veurolders dan ok maor vot kwamen.
Daorum vin ie in elke grote stad ‘specialiteiten-winkels’, met allent producten uut een bepaald land.
In een winkel met allennig maor Nederlandse producten (wij keken oons de oogen uut) weuden Lammie en ik anspreuken op oons taalgebruuk; de mevrouw achter de teunbank vun dat wij ‘slordig Nederlands’ preuten.
Pardon?!? Drents slordig Nederlands?
Wij dachten: “Slordig Nederlands? Wat ’n verstaand!
He’j joezelf wel ies Nederlands heuren praoten mit joen big fat Canadian accent!”
Maar dat zeeden wij niet.
Wij bint per slot van rekening nette en beleefde Drenten.

Meer weten over oonze reis naor Canada?  Ie komt op het eerste blog deur dizze link Canada – 1, daorop vin ie de links naor de aandere 14 delen.

Vandage een verhaol in de streektaol dat ik schreef veur een schriefopdracht in het verleden.
Het thema was ‘Circus’. Zu’n schriefopdracht vin ik altied wel moeilijk; op dit blog schrief ik gewoon wat ik zölf beleef of beleefd heb, maor ik wus niks van het circus. Ben d’r ok nog nooit west.
Het ienige circus waor ik echt wat van wus was het circus waor Dombo rondvleug.
Dit is ’t  verhaal worden:

Het circus dat leven het. 

“….en van opoma een fillem van DOMBO!”
Vier jaor weur ze; de Disney-video van Dombo was heur favoriete kedoogie.
Het liefst zol ze die film alle dagen bekieken, maor dat much niet van mij.
Ien uur tillevisie op een dag vun ik genog en Tik-Tak en Sesamstraot stunnen ’s aomnds al op het programma.
As de grote zussen hen schoele waren ’s middags much zij een halve video van Dombo zien.
Halverwege mus de video uut; de volgende dag zag ze dan de aandere helft.

Het verhaal van Dombo speult zöch af in een circus. In het begun kriegt alle dieren jonkies;  mevrouw Jumbo kreg as leste heur baby, maor d’r is wat met het kleintie: hij hef gigantische oren. Hij wordt deur iederiene uutlacht en kreg de bijnaom Dombo.
As de moeder heur jong op een dag verdedigt tegen sarrende jeugd wordt ze opsleuten: agressief dier!
Dombo blef zunder zien moe en versteuten deur de andere olifanten achter.
“Sielig hè, mama?”
Mien eigen kuuken leefde iedere keer weer intens met met de arme Dombo.
Kwamen d’r traonen as de moeder heur slaopliedtie voor Dombo zung vanachter de tralies van het hok waor ze opsleuten zat.
Dat slaopliedtie mus ik ok zingen as zij ’s aomnds naor berre gung. “Kindje mijn, huil maar niet….”

In de film kreg Dombo een vriend: een moessie, Timmie het e.
Timmie helpt hum waor as a kan: hij sprek hum moed in en verzint ‘acts’ waor het euliefantie an met kan doen.
Dat löp eerst niet goed of: Dombo stuntelt en struukelt over zien oren, waordeur uuteindelijk de hiele tent instort.
Later wordt het echte talent van Dombo ontdekt: met zukke grote oren kan e vliegen!
Hij steelt de show en wordt uuteindelijk de topattractie van het circus.

Ie kunt zu’n Disney-film ofdoen as een kienderfilm, maor d’r zit wel degelijk een bosschup  in.
Oons porkie op de baank leerde dat gieniene volmaakt is.
Dat circusdirecteuren/hoge heren een hoop bombarie produceert maor bijna niks uut stee zet.
Dat het leven hard veur je kan wezen en da’j soms teleurstellings moet verwarken.
Dat vrienden belangriek bent.
Da’j niet bij de pakken neer moet gaon zitten.
Ie moet jongleren, geduld betrachten, balanceren, oefenen, vallen en weer opstaon.
Lachen en janken, applaus en gejoel: het heurt d’r allemaol bij.
Leven is as een circus.

27 is ze nou
Ze genöt van het circus dat leven het.
Slaopliedties huuf ik al lang niet meer te zingen.