een alternatief voor 'de waan van de dag'

10 mei: Dat gaat naar Den Bosch toe (6) – Sint Jan en het loodje.

Natuurlijk moet je ook naar de Sint Jan als je in Den Bosch bent.
Officieel is het een basiliek met de naam Kathedrale Basiliek van de heilige Johannes Evangelist: Johannes de Doper is dus de heilige aan wie deze kerk gewijd is.
Voordat we begonnen aan onze rondwandeling door de kerk kocht ik een foldertje, waar een routebeschrijving in stond.
Op voorhand wist ik al: die nummertjes gaan we niet allemaal opzoeken en lezen.
Wat ik interessant vond was het verhaal van het begin van de kerk: die stond helemaal niet in de stad.
De kerk werd van 1210 tot 1260 gebouwd langs een van de toegangswegen naar het kleine, ommuurde stadje dat Den Bosch toen was. Dat was een zandweg over een hoger deel van een moerassig gebied.
Honderd jaar later was de stad zo explosief gegroeid, dat er een tweede stadsmuur omheen werd gebouw, toen stond de kerk ook in de stad.

Het Alziend oog.

Het is een prachtige kerk.
“Een hoogtepunt van de Brabantse gotiek” roemt de folder.
We zagen o.a. een 15e eeuwse muurschildering van de Boom van Jesse, een indrukwekkend ‘lijdensaltaar’ dat het lijden van Christus uitbeeldt en een viering in de Broederschapskapel. Ik hoorde steeds iemand iets zeggen en mensen zingen, maar ik dacht dat er een bandje op stond om de functie van het gebouw te benadrukken. Pas toen we vlak bij die zijkapel kwamen zagen we dat daar een mis aan de gang was; daar mochten we op dat moment dan ook niet naar binnen.
We gingen zitten in het midden van de kerk. Als je daar omhoog keek zag je het Alziend Oog (het oog van God) uit 1822.

Toen we de kerk uitkwamen, liepen we even samen op met een uitgelaten groepje kinderen, waarvan er één in opgewonden toestand voorop liep en voorbijgangers van alles toeriep.
“MENEER!” riep hij tegen Gerard. “Kent u die mop van die timmerman?”
Gerard dacht dat die zich op zijn duim had geslagen?
“NEE! Die slaat nergens op!” was het antwoord.
O.
Haha.
Jolig en muitend liep de groep weer verder; de volwassen groepsleider wierp ons een verontschuldigende blik toe: “Hij vindt zichzelf erg grappig….”

De gasthuispoort, met links het medicijnluikje.

Aan het eind van de wandeling liepen we achterop een groep die aandachtig luisterde naar een stadsgids. Hij stond bij de Oude Gasthuispoort: dat was de toegang tot het Groot Ziekengasthuis. De gids vertelde over het luikje dat links van de poort zit, van waaruit eeuwenlang aan de armen van de stad medicijnen zijn uitgedeeld.
Om die medicijnen te bemachtigen moest je een briefje hebben van de voorloper van het ziekenfonds/volksverzekering; als de medicijnen werden verstrekt, dan kreeg je daar een loodje bij. Als je die medicijnen niet meer hoefde te gebruiken, moest je dat loodje vervolgens weer inleveren. Dat was bijna altijd als iemand was overleden. Daarom zeggen wij nog steeds ‘hij heeft het loodje gelegd’ als iemand is gestorven.
Dat verhaal pikten we toch maar mooi even mee!

Benieuwd naar onze andere avonturen in ’s Hertogenbosch?
Hierbij een link naar deel 1, onderaan dat blog vind je een overzicht.

Vorige

9 mei: Op z’n Wims.

Volgende

11 mei: Een begrafenis.

  1. Henk Kouwenberg

    https://nl.wikipedia.org/wiki/Johannes_(evangelist)
    De kerk is dus niet gewijd aan Johannes de Doper, maar aan Johannes de Evangelist. Zie bovenstaande link. Hij was volgens het evangelie een van de discipelen die bij Jezus bleef tijdens de nacht in Getsemané.

    • Ada

      Dank voor je reactie, Henk! Ik dacht dat De Doper en de Evangelist dezelfde waren, maar nu realiseer ik me dat ze een heel andere rol hebben in het leven van Jezus.

  2. Willem

    Had er nog nooit over nagedacht waar de uitdrukking ‘het loodje leggen’ vandaan kwam. Sterker nog, ik heb lange tijd getwijfeld of het als ‘loodje’ of ‘lootje’ geschreven moest worden. Een woordenboek heeft me daarin uitkomst gegeven.
    De verklaring die je geeft lijkt me zeer geloofwaardig, al geeft me dat nog geen verklaring voor “de laatste loodjes” die zo spreekwoordelijk zwaar zijn. Maar als er niks meer in je leven is om uit te zoeken of over te verwonderen, lig je volgens een oud-collega al met een been in het graf. Het lijkt me dat hij gelijk heeft.

  3. Henk Kouwenberg

    https://isgeschiedenis.nl/nieuws/onthoofding-van-johannes-de-doper. Zie deze link. Johannes de Doper werd onthoofd. Hij was de achterneef van jezus en doopte bij de Jordaan. Tot op de dag van vandaag bestaat er een gemeente in Israël met zijn volgelingen. 🙂

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Type de getallen in cijfers in onderstaand vak * Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.

Mogelijk gemaakt door WordPress & Thema door Anders Norén