De cantorij was uitgenodigd om te komen zingen in de dankdienst voor het leven van Joop Kakes-Quist op vrijdagmiddag 10 oktober.
Zijdelings heb ik haar gekend: ze was voor corona lid van de cantorij, daarna zong ze niet meer mee.
Eén gedeeld moment met haar staat me nog voor de geest: in 2019 zat Joop naast mij op de altenrij op een repetitieavond voor Pinksteren. We zongen “Kom laat ons deze dag…” (Lied 672, melodie J.S. Bach, vertaling Jan Wit). Joop zong het van harte mee en zei daarna stralend: “Dit lied heb ik voor het eerst gezongen in 1946, toen was ik elf! Dat was in Musis Sacrum in Arnhem. Dit was toen hele nieuwe kerkmuziek en we zongen het uitbundig met een volle kerk, ik kan het me nog zo goed herinneren.” Ze vertelde dat ze als kind de oorlog had meegemaakt in Zeeland en dat ze die Pinksterdag bij haar oom in Arnhem was. Het had heel veel indruk op haar gemaakt en bij het zingen van dit lied kwam alles even weer boven.
Als je iemand niet zo heel goed kent sta je wat verder af van het verdriet van de familie omdat je er zelf geen deel van uitmaakt, maar ook dan kun je toch geraakt worden door inhoud van zo’n kerkdienst.
Het levensverhaal van Joop was bijzonder. Ze had als kind de oorlog meegemaakt; hun huis was gebombardeerd. Een ander drama in haar leven was het plotselinge overlijden van haar man in 1969; ze bleef achter met twee kinderen van 3 en 5. In het jaar daarna ontmoette ze Jan, die ook heel plotseling zijn vrouw had verloren en vervolgens zijn zij verder gegaan als samengesteld gezin. Dat het niet altijd gemakkelijk is geweest laat zich raden. Maar Joop zat niet bij de pakken neer, ze ging op weg.
Voorganger Sybrand van Dijk zei daarover in zijn overdenking: “En als je op weg gaat wordt je gedragen. Niet door wantrouwen en niet door wanhoop, maar door de liefde. Door het vertrouwen dat er liefde genoeg is om zelfs de grootste breuken in je leven te boven te komen en verder te gaan.”*
De ontroering in deze dienst zat vooral (zoals zo vaak) in de muziek. Enerzijds de muziek die werd uitgevoerd door de familie: we hoorden o.a. een betoverende uitvoering van het lied ‘Ik zou wel eens willen weten’ van Jules de Corte, anderzijds de orgelmuziek verzorgd door Mannes Hofsink.
Maar wat bovenal ontroerde was het verhaal van haar broer Jan over hoe het gezin heeft geleden onder de 2e wereldoorlog.
Hij vertelde over de afschuwelijke oorlogsjaren en over hoe hij als jongere broer meeleefde met zijn zus bij wat haar overkwam.
Luisterend naar zijn verhaal bedacht ik dat er tot halverwege de jaren ’70 nauwelijks gepraat werd (en vooral in Zeeland niet) over zulke emotionele en gevoelige onderwerpen; je zag aan hem hoeveel moeite het hem kostte.
Zijn toespraak was doordesemd van zijn levenslange liefde voor zijn zus.
De liefde als rode draad in een mensenleven.
* Afgelopen week las ik het blog van Annemarie. Zij schreef een verhaal over de quote ‘Je kunt niet kiezen wat je overkomt, maar je kunt wel kiezen hoe je ermee omgaat.’
Net als Joop zit zij niet bij de pakken neer; ze schrijft o.a. “En dus koos ik ervoor om regelmatig van de bank af te komen en die stappen te zetten…”
Hierbij een link naar haar verhaal.












