De waarde van de dag

De zaterdag na Bentheim en Oldenzaal was Cor nog bij ons en ik nam hem mee naar de Mensinge, de havezathe bij ons in het dorp.
Daar ben ik natuurlijk al best vaak geweest, maar Cor nog niet.
We kregen een plattegrondje bij onze kaartjes en daarna werden we losgelaten.
In het koetshuis (waar de kaartverkoop tegenwoordig zit) is ook een ruimte ingericht waar je alles te weten komt over de geschiedenis van de Drentse havezaten. We stonden bij kaart van het oude Drenthe en ontdekten waar de havezathen vroeger stonden en wat er nog van over is.

Mensinge is een authentiek ingerichte havezate: uniek in Nederland. De meubels en de inhoud van de kasten is voor het grootste deel  afkomstig van de bewoners, drie families die er eeuwen hebben gewoond en er staan een aantal heel bijzondere dingen in.
Door die unieke inventaris krijg je een idee van het leven en de rijkdom van de voormalige bewoners van de havezate.
Een gebouw van meer dan 600 jaar oud op een landgoed dat nagenoeg helemaal intact is: het is een fantastische plek om eens te bezoeken.
Meer weten? Klik hier.

We dwaalden door het gebouw en ontdekten allerlei bijzondere dingen (een pruikenhouder, mooi geslepen glas,  oude boeken, jurken van de joffer, weckflessen in de kelder) aan de hand van een QR-code die ons de achtergrondinformatie gaf.
We mochten ook boven kijken: dat was zelfs nieuw voor mij!
Vroeger zaten daarboven altijd kantoren, nu was er de tentoonstelling ‘Cornelis Jetses; meer dan Ot & Sien’.
Hierbij een link naar meer informatie over die tentoonstelling: hij is nog te zien tot en met 5 januari.

Na Mensinge gingen we nog even in de Catharinakerk kijken naar het graf van Coenraad Wolter en Gezina, bewoners van de havezathe in de 18e eeuw en daarna fietste ik met Cor naar Huis ter Hansouwe, even voorbij Peize. Dat is het enige nog overgebleven middeleeuws steenhuis in Drenthe en ligt aan de rand van natuurgebied De Onlanden, waar ik al vaker de lof van heb bezongen omdat ik daar iedere week wel een keer doorheen fiets.
Je kunt het niet bezoeken, maar we konden er wel langs lopen en foto’s maken.

Een weekendje geschiedenis; ik haal er, samen met Cor, mijn hart aan op.
Het gebeurt niet vaak dat ik met iemand op pad ben die net zo geïnteresseerd in in vroeger als ik.
En dat was ook gelijk de valkuil waar ik door mijn enthousiasme in viel, want ik ben niet meer gewend om twee dagen achter elkaar te lopen, te praten, dingen te bekijken en daartussendoor stukken te fietsen. En waar ik natuurlijk ook energie krijg van zoveel leuke oude dingen: na twee dagen was het batterijtje wel leeg……

Begin januari schreef ik over onze nieuwe scheurkalender voor 2024.
Daarover schreef ik al een drietal blogs* , waarbij steeds één ‘pijler van geluk’ wordt uitgelicht; vandaag gaat het over ‘veerkracht’. De definitie van het woord is het vermogen om met crises om te gaan en daarvan te herstellen. Daarbij ben je afhankelijk van het wereldbeeld dat je hebt, van je sociale netwerk en de manier waarop jij met problemen omgaat.
De kernwoorden die bij dit onderwerp horen zijn ‘nieuwe doelen stellen en hoopvol in het leven staan’.

Gerard en ik kunnen wat veerkracht betreft putten uit eigen ervaring.
Dominee Bart Elbert die ons begeleidde toen Gerard in 2015 een ernstige ziekte kreeg gaf ons in het eerste emotionele gesprek dat we met hem voerden drie adviezen:
1. Je bent niet zielig.
2. Blijf gewoon je verjaardagen en andere feesten vieren.
3. Je bent niet je ziekte. Hoe meer je je ziekte benoemt, hoe meer je je er mee vereenzelvigt.
Wij vonden onszelf toen wel erg zielig, maar het gesprek had deze ondertoon: ga niet bij de pakken neerzitten, houdt moed en maak er wat van, ondanks de slechte vooruitzichten. Dat hadden we toen echt nodig en het heeft ons de afgelopen jaren erg geholpen.
Eén van de quotes bij deze pijler was: “Je kunt je niet je hele leven in een slachtofferrol blijven wentelen.”

Een Amerikaanse generaal zei in de WO II: “We trekken ons niet terug. We gaan gewoon vooruit in een andere richting”.
Daaronder stond: geef je fouten toe of doe in ieder geval een stap terug. Beschouw dat al een eerste stap in een nieuwe richting.

Oude gewoontes kunnen je geluk in de weg staan.
Een Franse dichter uit de 19e eeuw zei: ‘De gewoonte is een oude huishoudster die zich in ons levenshuis nestelt.
De vraag die daarbij gesteld werd was: van welke gewoonte zou jij je kunnen bevrijden om je beter te voelen?

Een andere quote die voorbijkwam was: “Als je met kippen omgaat, ga je kakelen. Als je met arenden omgaat, ga je vliegen.”
Welke vrienden en omgevingen stimuleren je in positieve richting?
Waar krijg je energie van en wat of wie zuigt je leeg?
Daarop kun je zelf enigszins invloed op uitoefenen.

De Engelse filosoof Alan Watts zei “Als je een zorgeloze toekomst nodig hebt om gelukkig te zijn, kun je niet gelukkig zijn.”
Er zijn namelijk altijd zorgen, maar probeer ze te relativeren.

Deze is volgens mijn algemeen bekend: “Je bent niet wat je overkomt, maar hoe je er mee om gaat.”
Het is de kunst om niet te blijven hangen in wrok en bitterheid als je iets naars overkomt.
Dat gaat namelijk in je eigen hart zitten en daar word je ziek van.

Dit vond ik de mooiste bij deze pijler:
“In plaats van te klagen dat we niet alles hebben wat we willen, zouden we dankbaar moeten zijn dat we niet alles krijgen wat we verdienen.”

Hierbij een link naar het eerste blog in deze serie, vandaar uit kun je linken naar de delen Waarderen en Gevoelens uiten.

Na Oldenzaal zouden we met z’n drieën ergens gaan eten.
“Ik zoek wel wat op” zei Gerard van te voren “Cor lust het liefst een schnitzel, dat moet daar in Twenteland geen probleem zijn.”
Hij vond een geschikt adres: Zalencentrum Spalink in Geesteren.
Net wat voor ons, vond Gerard.
Dit staat er op hun website:
In ons Bruin café kunt in een gezellige landelijke sfeer genieten van bijvoorbeeld een heerlijke schnitzel en een vers getapt biertje. 
Muren vol met tegeltjes en schilderijtjes, antieke hanglampen en muziekinstrumenten aan het plafond en tafels met pluche kleden en houten stoelen geven ons Bruin café een knusse boerensfeer.

We stelden na Oldenzaal de navigatie in op het adres van het bruine café, maar het leek alsof we steeds verder van de bewoonde wereld af kwamen. Dat leek niet alleen zo, dat was ook zo.
Het laatste stuk reden we over een zandweg en toen de navigatiemevrouw  ‘u heeft uw bestemming bereikt’ had gezegd dachten wij: “HIER?!”
Er  was inderdaad een zalencentrum met een enorme parkeerplaats waar niet één auto stond en een groot, terras waar niet één gast zat.
We liepen naar achteren, maar vonden alleen lege kratten, dozen en jerrycans en wat schuren.
“Misschien hier dan?” vroeg Gerard zich af en opende een deur onder het bordje ‘Bruin Café’.
Toen we door een gangetje waren gelopen waar een verlaten speelautomaat in zijn eentje stond te knipperen stonden we ineens voor een tapkast in een ouderwets café. Met van die perzische tapijtjes op tafel en grote zilverkleurige asbakken en daarnaast een terras met grote parasols en groepjes tafels en stoelen.

Natuurlijk konden wij een hapje eten.
Welkom, ga zitten, wat wil je drinken?
De menukaart was overzichtelijk en er stonden geen liflafjes op; ook niet één vegetarisch gerecht trouwens.
Spareribs, schnitzels, gepaneerde speklappen, halve haan: de keuze was reuze .
Naast ons zat een groep bouwvakkers die iets te vieren hadden en later streken er aan weerskanten van ons gezinnen neer.
We hebben daar heerlijk gegeten, mensen.
Cor nam zijn overheerlijke schnitzel, Gerard had een bord vol spareribs en ik bestelde de gepaneerde speklap: dat had ik nou nog nooit besteld in een restaurant en het was echt heerlijk.

Het viel me op dat er om ons heen overwegend plat werd gepraat en er hing een ongedwongen, informele sfeer.
Gerard had groot gelijk: net was voor ons!

Benieuwd geworden?
Hierbij een link naar de website van dit Twentse zalencentrum waar je niet alleen lekker ‘gewoon’ kunt eten, maar ook met een groep kunt kruisboogschieten of een pub-quiz doen.

Soms is de waarde van de dag iets kleins.
Een collega-casemanager had een digitaal bestand gekregen van een mantelzorger van een cliënt.
Het was een foto van een machtigingsformulier met een handtekening dat nodig was voor een indicatiestelling; dat moest in het digitale cliëntendossier worden opgenomen.
In het mailtje aan ons secretariaat stond: ‘Dit heb ik gekregen en ik kan er niks mee, ik krijg het niet in het dossier. Weten jullie hoe dit moet?”

Nou nee, ik eigenlijk ook niet. Je kunt geen afbeeldingen uploaden in het cliëntendossier.
Maar ik kwam er wel uit: de afbeelding kopiëren naar een Word-document, die afdrukken, dan scannen en daar PDF van maken. Die kun je dan uploaden.
Toen ik de casemanager hierover een berichtje stuurde, kreeg ik een enthousiaste reactie terug:
“Bedankt! Jullie zijn onmisbaar!”

Kijk.
Dat horen we graag.
Dat toeteren we dan ook graag uit over de afdeling, dus ik printte de reactie uit, zette er een rode cirkel omheen met wat rode pijlen erbij en hing die aan het sleutelkastje.
Een compliment is verbale zonneschijn: mijn waarde van die dag!

In 2015 ontdekte ik ‘de Lange Dame’ in Groningen.
Daarover schreef ik toen een blog waarin ik vertelde hoe fijn het is dat er tegenwoordig ook kleren zijn voor grote vrouwen zoals ik.
Jaarlijks breng ik een bezoek aan deze winkel voor een paar lange broeken en/of een jasje.
Meer weten? Hierbij een link naar hun website.
Vrijdagmiddag 3 augustus had ik vrij, Gerard was de hort op (lees: iets met planken, aanhangwagens en gereedschap) en ik pakte de bus naar Groningen; met lijn 4 zit je binnen 30 minuten in de binnenstad.

Zoals ik al schreef in 2015 : modebewust ben ik nooit geweest.
Als iets ‘ in de mode komt’  moet ik daar altijd erg aan wennen en als ik al iets modieus koop, dan is het vaak niet te opvallend.
Dat was ook nu weer het geval.
Er hingen poeder-roze blazers, waarvan ik er eentje meenam het pashokje in.
Mouwen: lang genoeg.
Maat: groot genoeg.
Als Maxima zoiets aantrekt staat het beeldig, bij mij niet.
Gewoon niet.

Maar ik had nog meer meegenomen het pashokje in: een spijkerbroek en een zwarte broek.
Maat 44, geen wijde pijpen, geen scheuren, geen modieuze vale vlekken aan de voorkant: gewoon twee degelijke broeken.
Die precies pasten en waar ik opgetogen de winkel mee uit liep.
Met de lange dame die mij hielp bij het afrekenen had ik nog even een gesprekje over lange benen en ik vertelde haar dat ik een blog ging schrijven over mijn bezoek aan hun winkel.
Vond ze leuk.

“Maar” zei ik “dan schrijf ik ook over mijn grote ergernis, daarvoor maak ik nu even een foto”.
In het pashokje hing namelijk een Engels briefje.
In de Nederlandse stad Groningen. Niet te geloven.
Dat zei ik dus ook tegen de mevrouw bij de kassa, die antwoordde dat ze vier kleedkamers hadden en dat ze in twee paskamers een Nederlandse tekst aan de muur hadden hangen. “En er komen ook altijd heel veel Duitsers hier….”
Dan maak je toch één briefje in vier talen, dat je vervolgens in iedere paskamer hangt!
Ik geef even een voorzetje: in het Nederlands, in het Duits en in het Drents.

Beste klant.
Bedankt voor uw bezoek! We hopen dat je erin slaagt de juiste kleding te vinden die bij je lichaam past. Als je hulp nodig hebt, laat het ons weten, we adviseren je graag.
Na het passen: je kunt de kledingstukken in de paskamer achterlaten of overhandigen aan een van onze winkelmedewerkers.
Nog een fijne dag!

Liebe Kundin, lieber Kunde
Vielen Dank für Ihren Besuch bei uns! Wir hoffen, dass es Ihnen gelingt, die richtige Kleidung zu finden, die zu Ihrem Körper passt.
Wenn Sie Hilfe brauchen, lassen Sie es uns bitte wissen, wir beraten Sie gerne.
Nach der Anprobe: Sie können die Sachen in der Anprobekabine lassen oder einer unserer Verkäuferinnen aushändigen.
Wir wünschen Ihnen einen schönen Tag!

Moi.
Mooi da’j der bint.
Wij hoopt da’j kleren kunt vinden kunt die goed bij je lange lief past.
A’j der niet uut komt, wilt wij je ok wal helpen.
Wat niet past ku’j hangen laoten in ’t pashokkie of an de verkoopster geven.
Nou, moi hè.

Past zat op één briefje!
En dan kan het er ook vast nog wel in het Gronings op……..

Op verzoek van neef Cor gingen we in juli van dit jaar naar Burg Bentheim.
Daarna brachten we een bezoek aan Oldenzaal voor een stukje familiegeschiedenis “want daar hebben opa en oma gewoond toch?”
Cor hoopte dat ik meer kon vertellen over de stad waar mijn vader en moeder hun puberteit doorbrachten, trouwden en hun eerste kind kregen. Dat was ook zo, alleen kon ik niet vertellen over hoe het is om in Oldenzaal te wonen, want ik ben er weliswaar geboren, maar was 2 toen mijn ouders verhuisden naar Hoogersmilde.

We gingen eerst op zoek naar mijn geboortehuis.
Burgemeester Wallerstraat 49 in Oldenzaal was het adres.
We vonden de straat en stapten uit: even van dichtbij bekijken.
Aan weerskanten van de straat stonden flatjes van drie hoog.
We liepen naar nr. 49 en ik zag de twee ramen en de portiek van het huis waar mijn ouders gingen wonen in 1960.
Toen waren die appartementjes nagelnieuw!
Mijn moeder vertelde er altijd met trots over: ze had allemaal nieuwe meubels en hadden hun huisje supermodern ingericht.

Er stapte een bouwvakker uit een busje en ik vroeg hem naar het huis op 49; vertelde dat ik daar was geboren in 1960.
“O, je kunt wel naar binnen, hoor, bel maar aan, zijn erg aardige mensen..!”
Maar dat ging ik natuurlijk niet doen: ik heb geen actieve herinnering aan het wonen in dat huis.
Ik vroeg de meneer naar ‘de Geldermanstaete’ die we even daarvoor hadden gezien: “Is dat het gebouw van de textielfabriek Gelderman?”
Het bleek het oude hoofdkantoor te zijn; de fabriek lag aan de andere kant van het spoor en ook dat gebouw heeft na renovatie een nieuwe bestemming gekregen: hierbij een link naar de website Gelderman Fabriek Oldenzaal.
“Die Gelderman heeft deze flatjes toen gebouwd voor werknemers” wist de bouwvakker ons te vertellen.
In gedachten zag ik mijn moeder met de kinderwagen met mij er in door deze straat lopen en mijn vader met zijn broodtrommel onder de arm van de fabriek thuiskomen.

“En waar woonden jouw opa en oma dan?” vroeg Cor.
Dat adres had ik van tante Trijn gekregen: Poortstraat 29. Dat gingen we ook opzoeken.
Van de buurt waar mijn grootouders toen woonden is niets meer over van hoe het er op de foto’s uit die tijd uitzag.
Ik maakte een foto van nr. 29, maar dat was een nieuw huis.
We liepen nog even naar de Plechelmus basiliek en trakteerden onszelf op een terrasje in de binnenstad.
Op de plek waar zoveel voetstappen van mijn familie liggen, maar waar ik zelf niets meer van weet.
Maar alleen al door daar even te zijn, de verhalen te vertellen en de herinneringen op te halen hebben we onze familiegeschiedenis even weer benoemd en nieuwe herinneringen gemaakt.

Vorige blogs over mijn belevenissen in Oldenzaal:

Geboorteplaats : een blog op mijn 59e verjaardag over Oldenzaal en één van de fijnste herinneringen aan mijn ouders

Sienus Grobben: over een bezoek aan Oldenzaal met tante Trijn, de Plechelmus en de kampioen-gehaktballenvreter.

Boeskool & tranen: over geboren zijn in de stad Oldenzaal, een blog uit 2022

Tiedens het zomerreces stuurde Willem mij nog een gastblog, maor ok dat was in die streektaol, dus dat he’k eem een poossie laoten liggen.
Willem is Drent-in-Gelderland en vaste lezer van dit blog.

Op 5 augustus bedacht ik mij da’k op de dag of 60 jaor leden under de wapens gung.
Een deftige umschrieving van de opkomstplicht wel wij toen nog kenden. Onwillekeurig komt der dan wat herinnerings an die tied umhoog. Ik was van de lichting 64-4. Elke twee maond weur der een stellegie frisse rekruten oproepen um het laand te dienen.

Ondanks da’k ’t grootste diel van mien diensttied as kok deurbracht heb waoraj weinig te maken hebt met militaire riegels en mores, he’k toch een aordige liest van “licht arrest” achter mien naam staon.

Het begunde al in mien recrutentied. Nog gien twee week under de wapens ha’k de eerste straf te pakken; 3 dagen licht arrest. De reden? ‘k Har mien schoenen niet op de juuste menier vortzet. Nou kun mij die straf niks schelen, want wij gungen een dag later veur een week de heide op um te kamperen, al nuumden ze dat bivak. ’t Weur mij wat minder met dat bivak, toen ‘t kampheufd mien gewèer boven in een boom har hangen in de tied da’k de tent an ’t anhemmeln was. Daor teunde ik weinig ontzag veur; veur mien gevuul was ’t gien biezundere prestatie um met een gewèer boven in een boom te klömmen en ik haalde ‘t dan ok zunder ienig bliek van ontzag zo wèer tot de boom oet. Dat bevöl de man niet en ik kreeg een preek da’k mien gewèer altied bij mij hebben mus want ‘as de vijand komp moej je verdedigen kunnen’.  Op mien antwoord dat ik mij ok dan niet verdedigen kun umda’k zölfs nog gien lösse flodders har kree’k ter plekke een week verlenging van mien lichte arrest, want wij waren “onder oorlogsomstandigheden”. Op dat moment he’k definitief besleuten da’k niet hen de kaderschoel wol en dat mien pappe hartstikke ongeliek har met zien verhalen kameraodschap en hoe mooi en veural hoe nuttig ’t allemaol was in dienst.

Met dat besluut kwam even een probleem um de hoek zetten. Ik har toen nog roem 17 maond te gaon en die mussen ie toch wal even op zo’n menier deurbrengen daj niet de hiele dag anleupen tegen de ‘krijgstuchtelijke grèenzen’. De oetkomst van mien dèenkwark was da’k besleut um kok te worden. Ie waren dan verzekerd van wark, want eten wilt ze elke dag allemaol en aj dat goed deden haj weinig umkieken naor de rest van de troep.

Het kostte mij nog aordig wat proten an ’t èende van de twee maond basisopleiding met de selectie-officier um op de militaire kokschoel te kommen, want “jouw bouwkundige vooropleiding is niet echt de ideale basis voor een koksopleiding” . Hoe a’k de man overtuugd heb dat e daor gien geliek in har wi’k niet zo precies meer, maor ik weur oeteindelijk wal plaotst op de kokschoel in Leiden.

De kokschoel is een heufdstuk apart as ’t um straf giet. Het duurde maor twee maond, maor in die twee maond he’k maor tweemaol met weekèendeverlof kunt. De aandere kèern haarn ze wal wat vunden da’k binnen blieven mus; ’t haor te lang, te laat binnen, rookt in de kamer, het bedde niet goed opmaakt, en gao zo nog maor even deur.  Al haj de overtreding op maandagmörgen drekt nao ’t wakker worden maakt, op dunderdagmörgen kwamen ie daorveur “op rapport CC”. Ie kregen dan steevast “drie dagen licht arrest”. As de overtreding arg zwaor was in zien ogen dan weur het 5 dagen, maor de consequentie was altied daj ’t ankommende weekeinde wèer niet hen hoes kunden. Ik geef toe dat Leiden as stad daor niks an doen kun, maor toen’k  zo’n 35 jaor nao mien ofzwaaien een inspectieklus kreeg in Leiden mus ik wal even slikken.  Zo diep zat bij mij de ofkèer van Leiden.

Deel 2 van Willems verhaal verschijnt a.s. dinsdag 10 september.

Afgelopen dinsdag schreef ik al een blog over ons bezoek aan Burg Bentheim, vandaag deel 2 van dat verhaal dat ik toen beloofde.

In één van de zalen werden we toegesproken door de huidige erfprins van Bentheim; niet in het echt natuurlijk, maar op een video.
Hij heette ons herzlich wilkommen, vertelde wat over de geschiedenis en bijzonderheden van het kasteel en sloot zijn verhaal af met een beschrijving van het spook dat het kasteel af en toe bezoekt: de Witte Juffer van Bentheim.
Het schijnt een jonge gravin van het geslacht Bentheim te zijn, die geheel in het wit, met een kap over haar hoofd en rammelend met een sleutelbos soms ’s nachts door het kasteel dwaalt.
Je moet haar niet tegenkomen, want dan wordt je zelf ook helemaal wit en ben je ten dode opgeschreven.
Zegt men.
Het hele verhaal lezen?
Hierbij een link naar een artikel over de witte juffer op de website van Burg Bentheim.

We konden ook even kijken in de trouwzaal! Daar mag je anders niet in, maar wij vielen met onze neus in de boter: buiten was er een bruidspaar aan het foto’s maken en binnen werd alles in gereedheid gebracht voor het huwelijk. Wij waren er nét vooraan en glipten gauw de trouwzaal binnen, waar we te woord werden gestaan door een vriendelijke heer, die het prima vond dat we even stiekem binnen keken.
Hij vertelde trots dat bruidsparen van heinde en verre komen om in het oude kasteel te trouwen.
Links een afbeelding van de bruid en haar entourage: kijk nou wat een mooi gebouw!

Een bezoek aan de burcht is beslist de moeite waard en het ligt echt niet zo ver weg: als je bij Oldenzaal de grens oversteekt ben je er al bijna!
Die grens staken wij die middag ook over, maar dan de andere kant op: Cor wilde immers graag naast Bentheim ook nog een bezoek brengen aan Oldenzaal voor een stukje familiegeschiedenis.
Daarover meer in een volgend blog.