De waarde van de dag

‘Wat doen we? Bij iemand thuis en zelf allemaal iets koken of uit eten?”
Deze vraag werd eind vorig jaar gesteld in de ‘Lecon Francaise’-app.
Die Franse lessen* worden al lang niet meer gegeven, maar het was altijd een gezellig en illuster clubje, dus juf Helen en haar toenmalige leerlingen proberen elkaar eens per jaar te zien.
De meerderheid was voor een maaltijd buiten de deur, dus gisteravond om 18.30 uur ontmoetten wij elkaar in de voorkamer van ‘de Peizer Hopbel‘.
Dat restaurant is in 1994 gestart in een monumentale boerderij uit 1770 in Peize en heeft sindsdien verschillende eigenaren gehad.
De eigenaar van nu zit er op sinds 2014; toen we gisteravond aankwamen bleek dat er op het gebied van dineren een nieuw concept is uitgerold.

Er is een menukaart, waarbij je kunt kiezen uit een 4- of een 5-gangenmenu.
Daarbij kun je niet kiezen wat je wilt eten: dat menu staat vast.

Daarnaast kun je kiezen voor ‘shared dining’, een begrip dat is overgewaaid vanuit de hippe eetgelegenheden in de Randstad.
Je bestelt dan een aantal gerechten dat midden op de tafel komt te staan en die je vervolgens deelt met je tafelgenoten.
De serveerster die ons uitlegde wat de bedoeling was gaf van te voren aan dat we met zo’n grote groep (12) beter geen gebruik konden maken van het shared dining, want dat was voor de mensen in de keuken te onoverzichtelijk.

….croquettes funghi….

Als je de blogs over ons anarchistische Franse-les-clubje in het verleden hebt gelezen, dan begrijp je dat de groep hier niet mee akkoord ging.
Meer dan de helft van de aanwezigen wilde het menu niet bestellen; ‘het is toch raar dat je helemaal niet kunt kiezen’?
Na enig overleg konden wij toch gerechtjes bestellen van de ‘shared dining’-kaart.
Drie keer deden wij een bestelling: de eerste keer met brood/bruschetta en de twee volgende rondes met vlees, vis en vegetarische gerechten.
De eerste keer had ik ‘Croquettes Funghi’ en de tweede keer durfde ik ‘Spicy Rib’ te bestellen; de paddestoelenkroketjes waren heerlijk en gelukkig waren de gebraden vleesribbetjes niet te scherp; ik heb er van genoten!

Maar naast dat het best lekker was allemaal, was het voor mij een vervreemdende ervaring.
We zaten in een Nederlands restaurant in een Drents dorp in een pand uit 1770 en er stond amper een Nederlands woord op de menukaart.
Waarom is dat?

Het doel van de avond is overigens ruimschoots gehaald: we hebben heel gezellig bij elkaar gezeten, uitgebreid bijgepraat en allemaal lekker gegeten!
En het zal je niet verbazen: daar was amper een Frans woord bij 😉

* Nog nooit iets gelezen over die Franse lessen?
Hierbij een link naar het blog over onze vorige bijeenkomst in 2023.

Voor de kerstdagen bezochten wij de voorstelling ‘Advent’ van Daniel Lohues met Holland Baroque.
Daarover schreef ik een blog op 23 december onder de titel: ‘Moi‘.
Toen hij vertelde over kerst en hoe hij dat beleefde als organist liet hij ons een ‘Zymbelstern’ zien die hij ergens in Duitsland 0p de kop had getikt.
In het Nederlands heet het een cymbelster en het is een ‘feestelijk’ orgelregister.

Aan dat register zitten geen pijpen, maar één ster; meestal zit die boven het orgelfront.
Achter die ster zit een wiel met belletjes Als je de cymbelster inschakelt, wordt er lucht langs dat wiel geblazen.
Daardoor gaat de ster draaien en produceren de belletjes een vrolijk geluid.
Lohues schakelde de cymbelster in bij de toegift die werd gespeeld. Na het applaus, toen iedereen de zaal al uitliep, stond de ster nog vrolijk te bellen.

Naderhand vroeg ik me af of dat feestelijke register ook op het Hinszorgel in de Catharinakerk zit.

Hinsz-orgel in de Catharinakerk Roden

Voor een antwoord op die vraag stuurde ik een mail naar Erwin Wiersinga.
Dit was zijn antwoord:

Dag Ada

Nee, dat had je wel gehoord!
Het is een Duits dingetje.
In Nederland zijn ze minder gebouwd of verdwenen.
Veel te werelds voor de Calvinisten!

Hartelijke groet, Erwin

Jammer ja.
Mooie toevoeging wel: veel te werelds…..
Het zette mij aan het fantaseren over de tijd waarin het orgel werd gebouwd.
Het orgel kwam er dankzij een legaat van Maria Catharina Hoppinck in 1776.
Zij woonde in Den Haag, maar had een bijzondere band met Roden.
Zij was de achterkleindochter van Gayus Hoppinck, de tweede predikant in Roden na de Reformatie.
De bouw van het orgel werd opgedragen aan Albertus Anthoni Hinsz te Groningen.
Op 4 juni 1780 werd het instrument ingewijd; dat is bijna 250 jaar geleden.
Wie zaten er toen in de kerk?
Strenge Calvinisten?
En wie speelde op dat orgel?
Wat zongen ze toen dan?
Er is heel weinig bekend over de Hervormde gemeente zo’n 100 jaar na de reformatie.
Wil je weten wat er wel bekend is over de Catharinakerk? Hierbij een link naar een digitale versie van het boekje: ‘Negen eeuwen Catharinakerk in Roden‘.
In het hoofdstuk 4 (op pagina 12) vind je informatie over het onderwerp ‘Roden na de reformatie’.
Maar wie er ook op dat orgel speelde: het was vast niet zo mooi als wat wij ’s zondags horen met organisten als Chang Jong Lee, Arjan Schippers en Erwin Wiersinga.

Hierbij een link naar een video waarin Erwin orgel bespeelt: je luistert dan naar een uitvoering van Prelude in C (BWV 545) van Johann Sebastian Bach.
Zonder belletjes.
Maar prachtig!

In het blog ‘Op mezelf‘ schreef ik dat ik me een week had teruggetrokken in Westerbork.
Daarop kreeg ik een paar mooie, waardevolle reacties en naderhand vragen in de trant van “Heeft het je gebracht wat je er van verwachtte?”
Jah!
Van te voren vroeg ik me af of ik alleen kon zijn.
In veel opzichten lijk ik op mijn vader en die kon niet goed alleen zijn.
Hoe zou dat met mij gaan?
Ik genoot er van.

In de woonkamer zette ik de laptop op de grote tafel, de stander met de muziekmap en de accordeon zette ik aan de andere kant in het licht bij het raam, een vers ‘Peter Robinson’-boek op de salontafel, het breiwerk op de bank en het haaktasje ‘voor handen’ naast de bank.
Op de tweede dag trakteerde ik mezelf op een bezoek aan het Drents Museum.
Geen haast en alle tijd genomen voor Labyrinthia; het eerste blog daarover publiceerde ik gisteren.
De derde dag bracht ik door in gezelschap van tante Trijn in Klazienaveen.
Mann verliert niemals die gemeinsam verbrachte Zeit.
Ook maakte ik een aantal lange wandelingen. Willem schreef het al: de omgeving van het Timmerholt biedt veel gelegenheid  om te wandelen, maar ook voor ‘gedankenloses Denken’.
Veder schreef ik een paar blogs en redigeerde het tijdschrift ‘de Waarde van de dag’ dat binnenkort gedrukt wordt.

Het meer bij zonsopkomst.

Na vier dagen kwam ik tot de conclusie: leuk dit.
Net als Janny in één van de reacties kan ik zeggen dat ik door mijn ouders zo ben opgevoed dat ik zelfstandig kan wonen en dat ik voor mezelf kan zorgen, zowel praktisch als emotioneel.

Ook het eten was geen probleem: een bakje stamppot mee uit de diepvries van thuis, een aangeklede lunch in Assen, een potje rode bieten én…… een portie bami mét van de afhaal-Chinees in Westerbork; daarvan hield ik nog twee ruime porties over voor thuis.

Natuurlijk helpt in zo’n week dan de dagstructuur die zo bij mij hoort.
Ik begon iedere dag met de yoga-pilates oefeningen en een sudoku, ondertussen genietend van het uitzicht en het eenden- en aalscholvers gedoe op het meer en daarna de vaste eet- en drinkmomenten; denk daarbij o.a. aan 10.00 uur Drentse huisvrouwen-koffietijd.
Maar het werd eens wat later dan op andere dagen: als ik alleen ben vergeet ik de tijd nog wel eens.

Maar wat is alleen…… iedere avond belde ik minstens een half uur met Gerard om de dag te bespreken en dingen te overleggen.
Inmiddels ben ik weer thuis, niet nadat ik een ‘review’ had achtergelaten in ons eigen gastenboek.
Gerard had rozen gehaald, die staan nu in onze woonkeuken te pronken!
Eenmaal thuis is het ook wel weer heerlijk om het dagelijkse leven weer op te pakken, maar ik vind het zeker voor herhaling vatbaar!

Labyrint betekent: ‘een type doolhof’.
En daar moet je inderdaad aan denken als je in het Drents Museum de semi-permanente tentoonstelling ‘Labyrinthia’ gaat bekijken.
Toen ik kind was nam mijn vader ons al mee naar Assen voor een bezoek aan het museum en ik ben er in de loop van mijn leven al ettelijke keren geweest. De vaste tentoonstelling is nu helemaal opnieuw ingericht: alle topstukken uit de collectie hebben een plekje gekregen in Labyrinthia.
Hoe zouden ze het vorm hebben gegeven?
Wat zien we wel en wat niet?

In mijn ‘Op mezelf’-vakantie ging ik er in mijn eentje naar toe.
Het was geweldig.
Bijna 5 uur heb ik er doorgebracht en ik heb me geen minuut verveeld.
Maar….. het is wel heel anders geworden! Vroeger begon je in de préhistorie en wandelde je langs een tijdbalk waarbij de verschillende vondsten werden getoond, nu loop je van zaal tot zaal en wordt alles op het gebied van archeologie, kunst en geschiedenis door elkaar gehusseld. Er zijn 15 Labyrinthia-zalen en steeds stap je een heel nieuwe wereld binnen.
‘De zaal van leven en dood’ bijvoorbeeld, over de hunebedden, hoe ze gemaakt werden, waar ze voor gebruikt werden en wat er zoal is gevonden.
Of ‘De zaal van de Status’ waarin de Prinses van Zweeloo de hoofdrol speelt (zie afbeelding).
Of ‘De zaal van de Uitvinding’ waar de Kano van Pesse in zijn vitrine ligt.
Eén van de mooiste kamers vond ik ‘De verwondering’, daar begin je je zoektocht door het labyrint.
Drie muren staan van boven tot beneden tjokvol spullen, die allemaal bij ‘het verhaal van het Drents Museum’  horen.
Midden in de kamer ging ik zitten op de grote bank en pakte een koptelefoon. Toen ging er een spot-licht naar het eerste voorwerp en hoorde ik het verhaal van het boek uit 1660 van J. Pickardt en zijn kijk op de hunebedbouwers.

Als je nu kind bent en door je ouders wordt meegenomen naar dit museum beleef je iets hééél anders dan ik vroeger.
Je gaat virtueel op mammoetjacht, je vaart in een boom-kano over een préhistorische rivier en je kunt voelen hoe scherp een vuistbijl is.
Het ‘Witte maegie’ is een digitaal, lief wit wezentje dat kinderen aanspreekt als ze op een handje drukken. Het kind in mij vond dat ook prachtig en ik drukte dan ook regelmatig op het handje om het meisje even weer te zien én te horen; wát een vondst!

Was het allemaal helemaal gloria?
Nou….
Er is geen route: je moet zelf op zoek naar de kamers.
In een gang kwam ik twee verdwaalde randstedelijke heren tegen die op zoek waren naar ‘het meisje van Yde’.
“Het is verdorie nog een grotere zoektocht dan op Schiphol….”
En verder is het rumoerig/lawaaiig door schermpjes en filmpjes die constant aanstaan: als je snel overprikkeld bent heb je daar last van.

Maar……. als je eens op een nieuwe, verfrissende manier geschiedenis & cultuur wilt opsnuiven, ga dan vooral naar Labyrinthia in het Drents Museum: een échte aanrader.
Tip: ga op een rustige dag én…… neem de tijd!

Maandagavond keek ik naar één van onze favoriete programma’s: De slimste mens.
Vooral van deze serie met alleen maar winnaars en mensen die veel weten kan ik ontzettend genieten.

Anniek Pheifer kreeg bij het onderdeel ‘Collectief geheugen’ een video te zien van Willem Drees.
Die zei dit: “….polarisatie om te proberen partijen zo scherp mogelijk tegenover elkaar te stellen vind ik niet verstandig en niet in het belang van de democratie. Democratische stelsels zijn al uitermate moeilijk dikwijls door de meningsverschillen die in een democratie onvermijdelijk tot uiting komen. Er moet tenslotte bereidheid zijn om tot  een samenwerking te komen of de regeerbaarheid kan er tenslotte er zo ernstig onder lijden dat juist de democratie in het gevaar komt.”
Zo!
Als je niet wist dat de man minister-president van ons land was van 1948 tot 1958 dan zou je denken dat hij het heeft over het huidige politieke klimaat; wat een wijsheid spreidt die man hier ten toon.
Dat vond Maarten ook.

Willem Drees
(afbeelding: Wikipedia)

Als kind van de jaren ’60 heb ik Drees niet bewust meegemaakt, maar ik wist wel goed wie hij was.
Mijn vader vertelde ons vaak over ‘Vadertje Drees’ die de Algemene Ouderdoms Wet in Nederland had ingevoerd.
Dat was voor mijn opa’s en oma’s een zegen op hun oude dag.
Met name opa en oma Boelen hadden bittere armoede gekend en hadden geen oudedagsvoorziening kunnen opbouwen: zij spraken altijd met ontzag over Willem Drees.

In na-oorlogs Nederland was de democratie iets wat was herwonnen na de dictatuur van nazi-Duitsland.
Dat was iets wat je moest koesteren.
Toen de aanhangers van Trump 4 jaar geleden het Capitool bestormden tastte dat mijn gevoel van veiligheid behoorlijk aan; ik geloofde bijna niet wat ik zag. Daarover schreef ik toen een blog met de titel ‘Naar Elba?”
We leven in memorabele, historische tijden.
Wat kun je dan verlangen naar zo’n verstandige man als Willem Drees.

Wil je meer weten over Willem Drees?
Hierbij een link naar een artikel over hem op de website ‘De canon van Nederland’.

64 ben ik nu en in mijn hele leven heb ik nog nooit op mezelf gewoond.
In 1983 trouwde ik met Gerard vanuit mijn ouderlijk huis, waar ik tot dan toe woonde.
Destijds heb ik daar helemaal niet over nagedacht.
Ik stond wel ingeschreven voor een woning in Smilde bij de Woningbouwvereniging, maar toen we 2 ½ jaar verkering hadden konden wij een gemeubileerd huis huren en toen gingen we gelijk trouwen: samenwonen was in ons toenmalige milieu niet aan de orde.
Onze dochters konden zich niet voorstellen dat Gerard en ik nooit ergens alleen hadden gewoond; times they are a-changing zullen we maar zeggen.

Maar in het begin van dit jaar ben ik wel een weekje op mezelf geweest.
Dat heeft ook een reden: het laatste half jaar is er veel gebeurd en mijn hoofd raakte op een gegeven moment te vol.
En dat volle hoofd maakt dat ik me niet zo goed kan concentreren: op het werk niet en in gesprekken niet.
Verder bleef er na de tumultueuze gebeurtenissen rondom Henri in november een somberheid hangen die niet zomaar weggaat; het zit als een waasje over mijn gedachten en bepaalt mijn stemming.

Het is een toestand waarin ik mijn nog niet eerder heb bevonden.
Eigenlijk kon ik altijd wel ‘deurbroezen’. Even een nacht goed slapen, een dag kallem an en dan ging het wel weer.
Maar nu even niet en ik heb bedacht dat ik me een weekje terug ga trekken in Casa Grada.
Even op mezelf.
Misschien is het niks voor mij en kom ik na drie dagen gillend van de heimwee weer naar Roden.
“We gaan het zien” zegt Gerard.
Als ik op mezelf ben is hij het natuurlijk ook……
‘t Zel mie nei doun zeggen de mensen hier Roden als ze benieuwd zijn naar de afloop.
Mij ook.
Ik neem mijn accordeon mee 😉