Categorie: Geschiedenis Pagina 17 van 22

9 augustus: Schipperskind (1)

Door Ada

Op 9 augustus 2015

Op 6 augustus >>> schreef ik over mijn bezoek aan Dedemsvaart, vandaag het vervolg. Na de arretjescake bezochten we het kleine streekmuseum ‘de kalkovens’ >>>. Toen we aankwamen bij het museum hadden we geluk: we konden aansluiten bij een rondleiding. De gids nam ons mee naar een turfschip dat achter het museum in het water lag. Mijn vader is in 1932 geboren op een schip in de haven van Coevorden. Het schip heette ‘Ebenhaëzer’. Hij kon daar altijd mooi over vertellen en zodoende weten we dus ook veel over het leven aan boord van zo’n schip.

We stapten door het luik achterstevoren op een trappetje en toen stonden we opeengepakt in de roef. Wat klein!!! De gids liet ons ‘ de slaapkamer’ zien, dat was een soort bedstee waar soms wel zes mensen sliepen. Er was een piepklein bijkeukentje en via de deur daarachter kwam je in het ruim. De gids vertelde dat de turf met kruiwagens van bovenaf in het ruim werd gekieperd en dat de schippersvrouw de turf daarna mooi opstapelde. Ik zat in het ruim van dat schip en voelde me ineens zo dichtbij mijn vader (die in 2008 overleed), het leek wel of hij over mijn schouder meekeek. Door dit interieur kwamen er beelden bij de verhalen die ik al kende.

Het was de bedoeling dat ik op deze dag iets te weten zou komen over mijn (over)grootouders, maar het schip bracht me dichter bij mijn vaders jeugd.
Met z’n drieën hadden we een fantastische dag. Door Dedemsvaart, het streekmuseum én de verhalen van Trijn & Trijn werd mijn familiegeschiedenis voor mij weer een stukje completer.

Reageren

6 augustus: Trijn & Trijn

Door Ada

Op 6 augustus 2015

In Geschiedenis, Koken & bakken

Gisteren had ik een mini familiedag. In de zomervakantie breng ik altijd een dag door met de zus van mijn vader, mijn tante Trijn. Op mijn verzoek bezochten we Dedemsvaart, de plaats waar mijn overgrootouders gewoond hebben. Mijn overgrootvader heb ik nog gekend, we zochten hem regelmatig op. Hij had twee kinderen: zoon Andries (mijn opa) en dochter Trijntje.
We hadden gisteren afgesproken om koffie te drinken bij de dochter van die zus, die (om de zaak eenvoudiger te maken) ook Trijn heet en ‘an de vaort’ in Dedemsvaart woont.

Trijn en Trijn zijn dus nichten en zijn naar dezelfde oma genoemd. Eerst zochten we het huis op waar mijn overgrootouders gewoond hadden, waarbij de nichten herinneringen ophaalden aan logeerpartijen (en kattekwaad) bij hun opa en oma. Vervolgens gingen we naar het kerkhof, waar we oude graven opzochten. Toen kwamen de herinneringen boven aan begrafenissen in 1956 (van de vader van nicht Trijn) en in 1958 (van de oma van de beide nichten). “Wij gingen naar het kerkhof in koetsjes. Je had toen immers nog geen auto’s. We vonden dat eng en spannend. Weet je nog dat wij toen samen in een koetsje zaten?” Wat ook uit de gesprekken naar voren kwam was dat er met kinderen helemaal NIET over de dood werd gepraat. De destijds tienjarige nicht Trijn had nota bene haar vader verloren en er is naderhand nooit meer over gesproken. “Zo was het toen. Het waren andere tijden”.

Het zijn deze gesprekken die deze mini familiedag voor mij zo bijzonder maken. Ze geven me een inkijkje in mijn familiegeschiedenis. Ik kan vragen stellen als: “Konden jullie moeders het als schoonzussen ook goed met elkaar vinden? Vierden jullie vroeger verjaardagen samen?”

Op een terras aan de vaart in Dedemsvaart bestelden we koffie en thee met arretjescake. (uitleg en recept zie >>>).
Daar zaten we uitgebreid te beppen over familie, over lastige Vrieswijk-karaktertrekken, stoppen met roken en lekker eten. Toen was de dag nog lang niet voorbij. Maar de belevenissen van deze dag passen niet in één blog. Wordt één dezer dagen vervolgd. (zie 9 augustus >>>)

Reageren

4 augustus: Gehavende grafstenen in Zwolle

Door Ada

Op 4 augustus 2015

In Geschiedenis

Gisteren schreef ik over de grafstenen in de Catharinakerk. Vandaag stond ik in de Grote Kerk in Zwolle.
Met mijn schoonzus bezocht ik deze stad: onze mannen zijn broers en zij houden allebei niet erg van musea en stadswandelingen. Wij wel.

Daarom gaan we één dag per jaar ons hart ophalen in een oude stad. Vandaag bezochten we Zwolle: eerst koffie, shoppen & een lunch en voor vanmiddag hadden we via internet een stadswandeling besproken. Twee uur wandelden we mee met een gids langs oude kerken, kenmerkende gebouwen uit de tijd dat Zwolle een belangrijke Hanzestad was en een stuk stadsmuur met een gave poort.

We hebben genoten. We leerden dat de grote bloei van de Hanzesteden in de 14e en 15e eeuw was, dus nog vóór de Gouden Eeuw, toen bijvoorbeeld een stad als Amsterdam een rijke stad werd.
Sassenpoort

Eén van de mooiste monumenten vond ik de Sassenpoort. Hierbij vertelde de gids dat dit één van de vier grote poorten was, maar dat er ook talloze kleine poortjes waren waardoor een specifieke handelswaar de stad in kon worden gebracht.
Achter zo’n klein poortje zat dan de betreffende gilde. Als voorbeeld noemde ze de pelsterpoort (pels=dierenhuid), waarachter de leerlooiers woonden die de huiden bewerkten. Zo had je ook een wijndragerspoortje. Op die manier was de stad in wijken verdeeld en in veel van die wijken droegen de straten nog steeds de oude gildenamen.

De gids nam ons o.a. mee naar de Waalse kerk. Na de reformatie was in Nederland boven de grote rivieren het katholicisme verboden, maar in Frankrijk waren de protestanten hun leven niet zeker. Een hele grote groep Franse protestanten vluchtte halverwege de 16e eeuw naar het Noorden. Ze werden Hugenoten genoemd. De groep die in Zwolle aankwam had naast hun schaarse bezittingen één kostbaar voorwerp bij zich: een grote bijbel. De vluchtelingen mochten van de Zwollenaren wel gebruik maken van een leegstaande katholieke kerk. De bewuste bijbel lag nog steeds op een lessenaar voor in die kerk, waar elke week nog Franstalige diensten worden gehouden.

Verder zagen we in Zwolle een kerk die in gebruik was als Japans restaurant, we namen een kijkje in de Peperbuskerk en we kregen dus een rondleiding in de Grote Kerk. Met de grafstenen in die kerk was iets aan de hand: tijdens de Franse revolutie hadden boze burgers in het kader van “vrijheid gelijkheid en broederschap” alle familiewapens van de grafstenen afgehakt. En tijdens de beeldenstorm had men alle katholieke beelden en versieringen uit de kerk gesloopt.

Toen moest ik even denken aan wat Maarten van Rossum, onpartijdig jurylid in de quiz ‘de slimste mens’ vorige week zei: “We hebben nu een grote mond over de vernielingen die IS aanricht, maar wij waren tijdens de beeldenstorm geen haar beter….”

Reageren

1 augustus: Theedrinken in Houwerzijl

Door Ada

Op 1 augustus 2015

In Alledag, Geschiedenis

Onze dochters zijn alle drie al het huis uit en ik word niet geteisterd door het lege nest syndroom. Integendeel: heerlijk vind ik het. Maar dat neemt natuurlijk niet weg dat we er erg van genieten als ze thuiskomen. Donderdagavond kwam Harriët en we hebben een zeer spannend potje Kolonisten van Catan gedaan.

’s Avonds bij een glaasje wijn vroeg ik haar: “Zullen we morgen iets cultureels doen? Ik heb per slot van rekening vakantie”.
Tot mijn genoegen zei ze onmiddellijk “ja” en ze wist ook al wat: de theefabriek in Houwerzijl.
Maar dat was leuk!
De Theefabriek >>> is een combinatie van een museum, een theewinkeltje (met alles wat je maar kunt bedenken met thee) en een theeschenkerij. Het museum leidt je aan de hand van 24 tekstpanelen langs alle mogelijke informatie over thee: wat is het, hoe wordt het geoogst, de geschiedenis van het theedrinken, de opslag en het vervoer door de eeuwen heen, het theeservies, reclameartikelen en er is een afdeling “creatief met thee”.
Na een bezoek aan dit museum weet je werkelijk alles over thee. Harriët en ik moesten wat gniffelen om de uitleg van de ideale manier van theezetten. Dat stond wel heel ver af van ons “sjomp sjomp sjomp met het theezakje in een glas heet water” . Het moest bijvoorbeeld in een goed voorverwarmde aardewerken of porseleinen theepot “en” zei de voice-over op licht bestraffende toon “niet een beetje heet water in de pot heen weer schudden!” Wij moesten bedremmeld toegeven dat wij grote theezondaars waren.

Op het terras genoten we van een heerlijk glas thee met iets lekkers (muffin en mon chou, zelfgemaakt!) en in het winkeltje kochten we wat kleine thee – attributen. Er stonden daar in de stelling theepotjes van 124 euro…. we waren blij dat we zonder breek-incidenten weer buiten stonden.
De theefabriek is gevestigd in de oude gereformeerde kerk en de pastorie van Houwerzijl. Een prachtige manier om deze oude panden in gebruik te houden. Een film over thee bekijk je in oude kerkbanken.
Hieronder twee plaatjes : Hoe het was en hoe het is.

de theefabriek Gereformeerde kerk Houwerzijl

De middag was maar zo om. Naast de theefabriek was ook de omgeving een aangename verrassing. De autorit op de heen- en terugweg bood een mooie variatie aan landschappen. Het mooie weer deed de rest. Theeliefhebbers: ga een middag genieten in Houwerzijl.
Tip: ga na de thee een lekker visje eten in Zoutkamp….ook mooi!

Reageren

30 juli: Aaltje heeft vakantie!

Door Ada

Op 30 juli 2015

In Alledag, Geschiedenis

“Wie is Aaltje?!” vroeg gisteren iemand op mijn werk toen ik zei: “Zo mensen, Aaltje heeft vakantie!”.

Aaltje ben ik. Roepnaam Ada. Ik ben vernoemd naar mijn oma Vrieswijk en vóór haar zaten nog vier Aaltjes. Een naam met een geschiedenis dus. Op de foto hiernaast zie je mijn overgrootmoeder Aaltje Niemeijer, mijn grootmoeder, Aaltje Pasveer, mijn moeder Freerkien Boelen en de kleine Aaltje Vrieswijk. Iedereen kent mij als Ada en ik heb ook nooit overwogen om mij Aaltje te laten noemen, maar zo af en toe roep ik het wel even. Gerard heet eigenlijk Geert en als duo doen wij heel soms een “Geert & Aoltje”-act in het Drents. Bij vrienden op een feestje of zo. Of op een familiebijeenkomst. Tot zover Aaltje. En die heeft dus vakantie.

Twee en een halve week. En deze keer geen reis naar het buitenland en geen caravan. Nou was dat wel eens vaker het geval hoor. Toen we net getrouwd waren gingen we niet. Toen waren we blij dat we niet hoefden te werken en overdag samen konden koffiedrinken en even niks hoefden.
Toen de kinderen heel klein waren gingen we ook niet. Het voegde voor mij helemaal niets toe om met baby’s op een camping te zitten, dat droeg absoluut niet bij aan mijn vakantiegevoel.
Deze keer is toch anders dan andere keren, want nu is Gerard aan het werk. Niet alle dagen, maar toch wel regelmatig. Dus ik kan zelf leuke dingen bedenken. Geen probleem….

Het eerste ‘leuke ding’ heb ik vandaag al gehad: met ma (83) een dagje naar Assen! Met haar ben ik het afgelopen jaar best veel naar Assen geweest, maar dan was het altijd naar het ziekenhuis. Voor onderzoeken en controles. Dan is het heerlijk om dat een keer niet te hoeven en samen keuvelend, shoppend en koffiedrinkend in het centrum van de stad door te brengen. In eerste instantie had ma ‘niks neudig’, maar toen we vanmiddag weer naar Hoogersmilde reden stond de achterbank al weer mooi vol. En ook al ben je dan 54, voor je moeder blijf je kind. Ik kreeg een bak aardbeien mee en een droge worst van slager Hoogeveen. Lekker!

Reageren

23 juli: Geschiedenis en vissen

Door Ada

Op 23 juli 2015

In Alledag, Geschiedenis

Afgelopen maandag schreef ik over ons lange vakantieweekend in de omgeving van Hardenberg. In zo’n nieuwe omgeving ga ik altijd op zoek of ik nog iets kan vinden van de geschiedenis. Veel haal ik van informatieborden op oude gebouwen, langs fietsroute’s en ook probeer ik een museum te vinden.

Eén fietstocht leidde ons over Ane en Gramsbergen. Bij Ane denk ik onmiddellijk aan ‘de Slag bij Ane’ in 1227. Voor de echte liefhebber: op Wikipedia staat daarover een mooi verslag, hierbij een link >>>>>
We zochten het monument op en we bezochten het streekmuseum in Gramsbergen, waar een kleine ruimte was ingericht met informatie over de slag bij Ane.
Daar ontdekte ik iets over het ontstaan van Assen dat ik nog niet wist.

Het cisterciënzer nonnenklooster Maria in Campis was gesticht bij Coevorden als boetedoening voor de slag bij Ane waarbij de Drenten de bisschop van Utrecht en vele van zijn ridders hadden afgeslacht. Het gebied was echter te nat en de nonnen kregen toestemming om naar een droger gebied te verhuizen. In een akte uit 1259, die in het Drents Archief ligt, werden met toestemming van Otto, graaf van Benthem, goederen geruild, zodat het klooster bezittingen kreeg in Drenthe. Dat was kennelijk genoeg en in 1260 zijn de nonnen verhuisd naar een nieuw klooster met de naam Maria in Campis op een stukje droge grond op de plek waar nu het Drents museum staat.

Een andere fietstocht voerde ons door het dorpje Venebrugge. Daar was een huis dat ‘Schanszicht’ heette. Dan vraag ik me tijdens het fietsen hardop van alles af: Was hier dan vroeger een brug in het veen? En wanneer dan? En waar was die schans waar het huis op uit keek?

Een groot informatiebord van de gemeente dat ik later vond gaf antwoord op al mijn vragen.
De eerste keer dat Venebrugge wordt genoemd in de boeken is 1196. Venebrugge dankt haar naam aan de veenbrug, die het daar mogelijk maakte van Hardenberg naar de hoge gronden in het huidige Duitsland te komen. Er lag namelijk door het moeras een smalle veenstrook waarover een “brug” aangelegd kon worden.
Omdat deze doorgangsroute naar Duitsland destijds van groot strategisch belang was werd er ter bescherming tegen invallen door de bisschoppen van Münster een aarden schans aangelegd in het veen / moeras. Dit verdedigingswerk dateert uit 1364. Nu nog is deze schans te herkennen als verhogingen in het terrein. Vanuit de lucht is een deel van de schans nog duidelijk te zien, als een beboste heuvel met een overwoekerde gracht er omheen.

Vissen

Toen ik dit ontdekte was Gerard aan het vissen. We hebben allebei zo onze eigen liefhebberijen……

Reageren

16 juli: Filistijnen en Romeinen

Door Ada

Op 16 juli 2015

In Alledag, Geschiedenis, Lezen

Op 24 mei >>> schreef ik over Frea’s vergissing omtrent de Gallileeërs en de Galliërs.
Een vermakelijke vergissing die haar tot in lengte van dagen nagedragen zal worden. Een soortgelijke anekdote stamt uit de periode dat ze op de basisschool zat.
Meester had in het kader van bijbelse geschiedenis het verhaal van Simson verteld. Simson doodt 30 Filistijnen met een ezelskaak. Benieuwd naar het verhaal? >>>>

Meester had gevraagd of ze van het verhaal een tekening wilden maken.
De tekening bezorgde mijn vader destijds bijna een rolberoerte van het lachen.
We zien Simson met een grote bos haar en een bot in zijn handen en we zien de Filistijnen met Romeinse helmpjes op op de grond liggen, met tekstballonnetjes erboven met teksten als: ‘Ga in het leger zeggen ze dan………….’
Teksten en poppetjes die zo uit een Asterix en Obelix-boek komen. Wij vonden het ontzettend komisch!

Lezen is voor kinderen ongelooflijk belangrijk. Frea ‘vrat’ boeken: ze las alles wat voorhanden was. Je kunt de Asterix en Obelix reeks afdoen als een simpele stripserie, maar het leert je heel veel over de Romeinse periode in onze geschiedenis. Ik weet bij Triviant soms antwoorden omdat ik Asterix en Obelix heb gelezen.

Wij zijn al begonnen met voorlezen toen ze nog baby’s waren. Iedere dag, bij het slapen gaan, maar ook overdag. Tussen de middag voorlezen uit de kinderbijbel. Een boekje bij de koffie. Voor hun tweede verjaardag waren de dames al lid van de bibliotheek. Als wij nu bij jonge ouders op kraambezoek gaan neem ik altijd een zelfgebreid vestje én een voorlees-prentenboek mee. Met het dringende advies: ga voorlezen! Hieronder een foto uit 1990. ’s Morgens vroeg, als de kinderen nog maar net uit bed zijn, leest opa al een boekje voor.

Reageren

2 juli: Van onderzetters naar rommelmarkt

Door Ada

Op 2 juli 2015

In Geschiedenis, Haken

Deze week ontdekte ik op het blog handwerkles >>> een patroontje voor een gehaakte onderzetter >>>. Nou ja zeg! Is dat na 35 jaar weer helemaal hip?

Foto : blog Handwerkles

Aan het begin van de jaren ’80 heb ik daar letterlijk tientallen van gehaakt. Voor mezelf natuurlijk (ik had ze in het donkerrood) maar ook voor anderen. Eén jaar heb ik setjes van deze onderzetters gehaakt voor de rommelmarkt voor de kerk op de zaterdag voor pinksteren . Een soort kadoverpakking,van 6 zes stuks met een gehaakt strikje erom. Die onderzetters lagen dan te koop in de kraam van de vrouwenvereniging.

Zelf stond ik in de garage van de dominee met jeugdkoor Hosanna tosti’s te bakken. Wij vroegen daarvoor een rijksdaalder (voor de jongeren onder ons: dat was 2 gulden 50) . Een zeer lucratief handeltje. Wij moesten gedurende de zaterdag nog zeer regelmatig naar de plaatselijke Vivo voor meer wittebrood, kaas en ham.
Zo’n rommelmarkt leverde altijd mooi wat op en het waren ook altijd heel gezellige dagen. Slager Oortman die met de hele familie hamburgers met uien stond te bakken.
Koffie met zelfgebakken krentenbrood van mijn schoonmoeder. Het geouwehoer van de mannen die de ingebrachte spullen probeerden te verkopen: “kiek nou toch ies vrouw Hoeks, wat een mooie stoele hier veur joe klaorstiet! Een echte ‘zörge’, kuj mooi in prakkezeern bij keukntaofel….!.

Wat een plaatje van één zo’n onderzettertje dan teweegbrengt in mijn brein: ben ik zomaar weer even 30 jaar terug bij de kerk in Hoogersmilde. Als Gerard weer wat is opgeknapt moeten we maar eens een reünie van het jeugdkoor Hosanna organiseren.

Reageren

25 juni: Geboortedag

Door Ada

Op 25 juni 2015

In Alledag, Geschiedenis

Vandaag is het 54 jaar geleden dat Gerard werd geboren. Zijn moeder vertelde in het verleden op zo’n verjaardag altijd wel even het verhaal van zijn geboorte. Het gezin bestond destijds uit vader, moeder, twee zonen en twee dochters. Mei 1961 was het gezin verhuisd van de Noord Oost Polder naar Geeuwenbrug, waar ze een kleine boerderij hadden gekocht. Moeder was pas in juli uitgereķend. Ze was een grote vrouw, dus je zag wel dat ze zwanger was, maar ze was niet heel dik.

Zondagmiddag 25 juni 1961 zouden oom Hendrik en tante Mien op bezoek komen. Ze zouden het nieuwe huis komen bewonderen. Maar ‘s morgens begon het bij moeder te rommelen en bij het vijfde kind weet je echt wel of je al dan niet gaat bevallen. De huidige generatie kan zich het niet meer voorstellen, maar op zondagmorgen kon je de visite voor zondagmiddag niet meer afzeggen. Je kon ze eenvoudigweg niet bereiken.
( Hoe belde je dan, vroeg Carlijn laatst. Niet. NIET!?!? Dat ging haar voorstellingsvermogen te boven).

De visite kwam. Voorzichtig werd hen duidelijk gemaakt dat de bevalling aanstaande was. Maar dat was volgens tante Mien niet zo. “Daor liekt het aans hielemaol niet op. Ie ziet d’r ja haost nog niks van!” Pontificaal namen oom en tante plaats en lustten wel een kopje thee.
Op een gegeven moment hield moeder op met toneel spelen, ging naar de slaapkamer en vertelde vader dat hij de dokter moest gaan halen. Toen begreep de familie pas dat het menens was en droop af. Gerard is diezelfde avond nog geboren.

Zondagmiddag is het groot feest: dan gaan we het vieren met familie en vrienden! Het belooft mooi weer te worden, dus we kunnen ook gebruik maken van onze buitenboel. De vriendengroep verraste ons met het aanbod om het buffet te verzorgen: ’t wordt vast TOP!

Reageren

5 juni: Historia

Door Ada

Op 5 juni 2015

In Alledag, Geschiedenis

Gisteren wilde ik een tijdschrift halen. Voor ons lag een heerlijk weekend: wat zal ik meenemen? Het liefst ga ik dan even naar boekhandel Daan Nijman. Die heeft de meeste keuze en verdient onze sympathie als plaatselijke boekhandel.

Vroeger ben ik geabonneerd geweest op de Donald Duck, de Popfoto, de Libelle en de Margriet. En voor de meiden op de Disneyland. Die moest ik zo vaak voorlezen dat ik op den duur een bandje insprak. Als ik een toon op mijn blokfluit speelde moesten ze de pagina omslaan. Op één kant van zo’n cassettebandje paste net één Disneyland. En nee, dit was niet zielig. Toerloos zo’n blad voorlezen is pas zielig…. maar ik dwaal af.

Bij Daan in de winkel is er één nadeel: je hebt altijd tijd tekort. Gistermiddag stond ik al weer likkebaardend bij de tafel van ‘ Juni: de maand van het spannende boek.’ Volgende week zoek ik al mijn boekenbonnen bij elkaar en dan ga ik mezelf verwennen. Maar ik dwaal af.

Het werd de Historia. Een geschiedenis-tijdschrift. Met deze maand o.a. een artikel over de slag bij Waterloo, de vondst van het graf van Toet Anch Amon, Shakespeare en nog heel veel meer. Goed voor een paar genoeglijke uren leesplezier. En waar mijn dochters soms hun afgrijzen uitspreken over tijdschriften als Vorsten, Wendy of Libelle: de Historia lag vanavond al opengeslagen op tafel, terwijl ik hem nog niet had ingezien. Maar vanavond is hij voor mij.

Reageren