De waarde van de dag

Met het blog van vandaag sluit ik het jaar 2022 af met een kerst- en nieuwjaarsgroet voor alle lezers van dit digitale tijdschrift.
Als een soort kerstkaart deel ik een afbeelding van een kersttafereeltje dat ik zag op de Aaltje-dag in het klooster in Ter Apel.
Het is een detail uit het bovenste deel van het driedelige, kalkstenen priestergestoelte dat in het priesterkoor van het oude klooster staat.
Het is een wonder op zich dat het er nog is.
Even een klein stukje geschiedenis.

Tijdens de reformatie werden bijna alle kloosters in Nederland geplunderd en gesloopt. De beeldenstorm raasde over ons land: beelden werden van hun sokkel getrokken en vernietigd, gebrandschilderde ramen werden ingeslagen en schilderijen en triptieken werden in stukken gehakt.
Het klooster van Ter Apel is één van de weinige kloosters dat na vijf eeuwen nog steeds bestaat.
Dat komt omdat de laatste kloosterprior zich bekeerde tot het protestantisme en op die manier de eerste predikant werd van het klooster.
Hij was een praktisch ingestelde man. Hij trouwde en vroeg zijn vrouw te zorgen voor de laatste oude monniken.
Sinds 1600 wordt in de kerk (zonder heiligenbeelden weliswaar) ’s zondags een protestantse eredienst gehouden.

Je ziet nog wel sporen van de beeldenstorm.
Op het detail hier links van het meest rechtse deel van het priestergestoelte zie je drie wijzen, die hun geschenken aanbieden aan het kind Jezus dat in Maria’s armen ligt.
Als je op de foto klikt krijg je een vergroting; daarop zie je dat de gezichten van de personages enigszins beschadigd zijn.
Het hoofd van het kindje is er volgens mij ook niet meer……

Kerk en religie zijn in de loop van de eeuwen aan grote veranderingen onderhevig geweest.
Mijn geloof is ook niet meer hetzelfde als wat mij geleerd is in mijn jeugd.
Daarom sluit ik het jaar af met een moderne zegen, die we af en toe aan het eind van een PKN-viering meekrijgen:

God zal met je meegaan
als licht in je ogen
een lamp voor je voet
als hand op je hoofd
een arm om je schouder.
Als baken bij ontij
een verte die wenkt
als groet op je lippen
en hoop in je hart
als stem die je uitdaagt
een woord dat je weg zoekt
zo zegene u God, de vader, de zoon en de Heilige Geest.

Fijne feestdagen en alle goeds voor 2023!

Vanaf vandaag heb ik minstens een week kerstvakantie: begin 2023 meld ik mij weer.

Heb jij nog een verhaaltje liggen?
Of wil je graag een keer jouw waarde van dag beschrijven?
Wil je de leegte deze week een keer vullen?
Je bent van harte welkom!

Woensdagmiddag 21 december om een uur of vier riep ik tegen mijn collega: “Ik ga een uurtje eerder weg, want ik zing straks als engel in een engelenkoor.’
“O. Dat klinkt niet best.”
Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig, het is maar wat je wilt horen.

Door juf Lianne van basisschool ‘de Hoeksteen’ in Roden was ik uitgenodigd om met mijn gitaar en stem mee te doen met het engelenkoor dat ergens op de ‘wandeling langs het kerstverhaal’ van de school zou staan te zingen.
Toen ik woensdagmorgen wegging van huis legde ik de gitaar en de tas met standers en muziek op de achterbank en na mijn werk reed ik gelijk door naar een huis aan de Assumburg; daar hadden buren van een andere juf hun carport ter beschikking gesteld voor het engelenkoor.
Om 17.00 uur zouden we beginnen met zingen.
Er was een engel-kostuum voor mij geregeld  (een groot, wit laken met mouwen) en ik kreeg een glitter-aureool met lampjes erin.
Monique speelde op de dwarsfluit en er waren 8 zangeressen: een mooi engelenkoor.
Er kwamen steeds groepen kinderen met ouders en grootouders langs die ongeveer 5 minuten bleven staan en soms met ons meezongen.
We zongen bekende kerstliedjes zoals ‘Midden in de winternacht’,  ‘Gloria in excelsis Deo’ en ‘Komt allen tezamen’.

Dit is wat ik het liefste doe: met een groepje enthousiastelingen zingen, al dan niet met gitaar.
Altpartijtje erbij, een leuke canon, genieten in het kwadraat.
Niet van die moeilijke akkoorden, gewoon lekker zingen en musiceren.
Natuurlijk ging er ook wel eens iets fout: een canon die niet gelijk ging, een muziekblaadje dat wegwaaide, of iemand die nog even gezellig doorzong terwijl de rest al was gestopt.
Ondanks dat werd het engelengezang erg gewaardeerd; sommige kinderen wilden niet verder lopen,  die wilden ‘nóg een liedje’, vooral als ze mee mochten doen met tamboerijnen en belletjes.

We hadden een breed publiek.
Natuurlijk de ouders en kinderen die aan de kerstroute meededen, maar ook mensen die de hond uit lieten of toevallig langsfietsten of -wandelden.
Eigenlijk was er geen tijd voor pauze, maar gelukkig kwamen er na anderhalf uur hulptroepen langs met koffie en thee.
Oooh….. wat is zo’n kop koffie dan lekker!
De kinderen stonden wat ongeduldig te wachten ’tot het verder ging’, maar zelfs engelen moeten af en toe even pauzeren.
Monique en ik hadden hele koude handen en vingers; maar opwarmen in een jaszak kon niet: een engelenkostuum heeft immers geen zakken.
Onwillekeurig gingen mijn gedachten even weer naar mijn collega uit de bovenste alinea….
Maar het samen zingen en musiceren maakte veel goed: hartverwarmend was het.

Nu ik dit zit te typen is het woensdagavond even na achten.
Mijn vingers, die ijskoud en ongevoelig waren geworden, zijn opgewarmd en tintelen en prikken.
Voeten: zelfde verhaal. Twee en een half uur buiten staan zingen en gitaarspelen: hoe leuk ik het ook vind, ’t is ook een keer klaar.
Na afloop konden we nog even mee naar school om samen iets te drinken, maar dat heb ik niet meer gedaan, ik wilde wel graag naar huis.
Daar wachtte een portie zuurkoolstamppot.
Niet bepaald engelenkost, maar wel heel lekker als je trek hebt na zo’n lange dag.
Hieronder vind je twee video’s die woensdagavond gemaakt zijn: even sfeer proeven….. en ook nog een link naar het verhaal dat hierover op Dit is Roden staat.

Vandaag is het 22 december;  de verjaardag van vriendin Wilma.
Ze overleed al in 2011, 50 jaar jong; ik schreef al een blog over dat verlies in 2016 op het blog ‘Wilma‘
Het is een ‘zeer plekje’ dat soms schrijnt, vooral als vriendin Jeannette ik elkaar spreken.

Toen ze al ernstig ziek was zochten Jeannette en ik haar op; een warm, maar ook moeilijk bezoek.
Wilma was met haar man Henk geëmigreerd naar Denemarken, dus we wisten dat het de laatste keer zou zijn.
Wilma nam ons mee naar de kerk waar haar uitvaart zou plaatsvinden en naar het kerkhof waar ze begraven zou worden.

Parijs 2009: 30 jaar vriendschap.

Zaten we daar met z’n drieën op een bankje tegen de zerken aan te kijken.
Het was een waardevol gesprek.
“Wie weet hoe het straks zal zijn” zei Wilma “Misschien kom ik wel terug als vlindertje en zoek ik jullie nog eens op.’

Een aantal weken na dat bezoek overleed Wilma en gingen Jeannette en ik naar Denemarken voor de begrafenis.
Het was augustus; in de kerk fladderde een vlindertje.
Wilma’s vader was er van overtuigd dat Wilma er bij was.

Jaren gingen voorbij.
Afgelopen zomer had ik toeristendienst in de Catharinakerk.
Er fladderde een vlinder binnen, ging even bij mij op de tafel zitten waar ik zat, sloeg een paar keer met zijn vleugels en fladderde toen weer naar buiten.
Nu moet ik altijd al even aan Wilma denken als ik een vlinder ergens  binnen zie, maar later die dag kreeg de vlinder nog een diepere betekenis.
Toen ik thuis kwam had ik een app van Jeannette: ze was op vakantie in Denemarken en had het graf van Wilma bezocht.
Ze had er namens ons een steentje op gelegd.
Kippenvel.
Je mag het raar vinden, maar ik beschouwde het als een groet van gene zijde.

Een kerkdienst is een kwestie van beleving. Dat hoor ik soms terug van mensen die met mij in een viering hebben gezeten en daarna het blog lezen dat ik over de dienst heb geschreven. Dan blijkt dat ik iets heb benadrukt dat hen niet was opgevallen.  Of dat ik geëmotioneerd was over iets waar zij zich aan geërgerd hadden.  Of andersom.

Gistermorgen kon ik mijn aandacht niet goed bij het verhaal van de voorganger houden. Misschien was het ook wel een onderwerp waar mijn interesse niet echt naar uitgaat.  We lazen het eerste hoofdstuk van Mattheüs, waarin wordt verteld over de zwangerschap van Maria en de reactie van Jozef daarop. In het hoofdstuk daarvoor wordt het hele geslachtsregister van Jezus benoemd, daarmee wordt Jezus neergezet als afstammeling van koning David. Maar dat register eindigt met Jozef: die was toch niet de vader van Jezus?  Dat was toch de heilige geest?

Predikant Walter zette het biologieboek naast de bijbel. Wat geloven wij?  Over dit soort kwesties had ik vroeger al discussies met mijn vader, waar wij nooit uitkwamen.  Zelf heb ik veel gehad aan gesprekken met voorganger Hotske Postma daarover in de jaren 90. Zij vertelde dat de evangelisten hun verhalen opschreven toen Jezus al dertig jaar dood was en dat zij hun geschiedschrijving aanpasten aan de toenmalige manier van geloofsverhalen vertellen.  Daarbij linkten ze hun evangelies aan oude profetieën om ze aan te laten sluiten bij wat er in de geschiedenis gebeurd en gezegd was.  Hotske vertelde ook over de rol van vrouwen in de bijbel,  die in de vierde eeuw door de mannen die de bijbel destijds samenstelden gemarginaliseerd werd: het evangelie van Maria Magdalena en andere vrouwen werd er niet in opgenomen.  Geloven was een mannenzaak.  Maar ik dwaal af.

Waar mijn vader en ik het over eens waren,  was dat de bijbel een geloofsboek is en geen geschiedenisboek.
Dan zijn vragen over maagden die kinderen krijgen niet zo interessant.
Veel interessanter zijn de vragen waar de dominee zijn preek mee afsloot.
Hij wees op het wiegje dat als symbool van de ‘verwachting van advent’ bij het adventsbloemstuk stond.
Hij stelde daarbij de vraag: “Wat zien wij liggen in die kribbe? Een pop? Een mythe? Is het Jezus? Is het uw verlosser? Als het onze verlosser is, waar wilt u dan van bevrijd worden?”
Dan hoor ik mijn vader in mijn achterhoofd zeggen: “Denk daor maor ies over nao!” Ga ik doen.

Waar kon ik mijn aandacht wel bij houden?
Bij het ‘Largo’ van Georg Friedrich Händel, gespeeld door onze organist Ad van Nes.
Ook even luisteren?
Hierbij een uitvoering op You Tube vanuit the Albion Church in Ashton-under-Lyne, United Kingdom.

Bij de afbeelding: op de voorgrond het adventsbloemstuk, daarachter de boom en het wiegje met kant.

Dochter Carlijn en schoonzoon Jon zijn lid van het a-capella-koor ‘Bathroom scenario’.
Wij gaan graag kijken en luisteren als zij een optreden hebben,  maar door de coronapandemie lag alles twee jaar stil.
In de zomer was er een musical, maar toen zaten wij in Haarlem: gemist. Maar gisteravond waren we er bij: ‘A winter wonderland’, hun kerstconcert in de Lutherse kerk in Groningen.

Jon zingt bas,  Carlijn alt. Het was bijzonder om onze kinderen zo geïnspireerd op het podium te zien staan.  Je ziet dat ze heel erg genieten van wat ze aan het doen zijn. De koorleden kennen alle teksten uit hun hoofd; dat vind ik al een prestatie. We hoeven met de  cantorij vaak maar 5 of 6 liederen te zingen, maar uit het hoofd is nooit een optie.  Kunnen we niet. Denken we….. Dit koor laat zien dat het wel kan: niemand staat in zijn partituur te koekeloeren,  want niemand heeft een map met papieren voor zijn neus. Iedereen kijkt naar de dirigent; dat komt de koorklank en de verstaanbaarheid beslist ten goede.

Groningen ligt in Nederland, maar het concert voltrekt zich bijna helemaal in het Engels.
Het is een internationaal koor met een internationaal publiek: they speak English and they sing in English.  Maar ook Frans en Latijn.

We genoten van de muziek die ze gisteravond brachten. Het aanbod was heel divers: van ‘Jingle bells’ tot ‘The sound of silence’, van ‘Rockin’around the christmastree’ tot ‘Mary, did you know’.
O man, wat had ik er graag tussen gestaan bij dat laatste lied. Kippenvel.
De akoestiek  in de Lutherse kerk in Groningen  is mooi; het koor komt daardoor goed tot haar recht. Dirigent Tobias verdient een compliment voor de manier waarop hij het koor tot grote prestaties brengt. De afzonderlijke partijen zijn goed te onderscheiden als het hele koor zingt,  maar ze zingen af en toe ook apart: op een gegeven moment zongen ze een lied waarbij de alten de melodielijn zongen, de andere partijen neurieden en humden er om heen. Dat maakt een concert fijn om naar te luisteren, omdat er dan sprake is van afwisseling. Zo zongen ook de mannen wel eens alleen.

Op Instagram verscheen vanmorgen een foto van Carlijn met een kerstbal in haar oor, nippend aan een glaasje wijn.
“Welverdiend na een fantastisch optreden vanavond”.
Inderdaad.
Wat een feest was het; als je van zingen houdt zijn dit soort avonden een cadeautje.
En al die jonge stemmen klinken ook zo krachtig!
Dit is een positief blog geworden, maar ik ben natuurlijk bevooroordeeld.
Ik zit naar mijn kinderen te kijken en vind het fantastisch dat ze in een koor zingen.

Hieronder twee filmpjes die ik maakte met mijn telefoon.
bathroom1
bathroom 3
Dan heb je even een indruk van wat wij gisteravond hebben gezien en gehoord.

Wil je meer horen van Bathroom Scenario? Hierbij een link >>> naar hun website.
Daar vind je ook geluidsopnamen van hun mooiste nummers.

Lezen wat ik in voorgaande jaren over Bathroom Scenario schreef?
Hierbij een overzicht:

juni 2019: Tobi As en de stemmen van Sirene over de musical

december 2018: Victorian Christmas Fayre over hun optreden op de kerstmarkt van de Orangerie in Zeijen

juni 2018: Zuster Anna over de musical ‘After ever after’.

Een Duitse Weihnachtsmarkt, daarmee doe je ons gezin een groot plezier.  Na twee coronajaren werden ze overal in Duitsland weer georganiseerd en wij kozen voor Münster. Op internet ontdekte ik dat die stad al is gesticht in 792 door Karel de Grote, het begon destijds met een klooster. Het Latijnse woord daarvoor is monasterium, dat in de loop van de eeuwen  Münster werd.  We parkeerden de auto’s in de parkeergarage bij ‘der Hauptbahnhof’ en wandelden het centrum in. Dan willen we eerst Kaffee mit Kuchen.  In een klein, sfeervol koffietentje aan de rand van het centrum streken we neer en aten bijna de hele vitrine leeg: Käsekuchen und Apfelstrudel. Er bleef nog één stukje achter het glas liggen; hopelijk had ze nog genoeg in de diepvries.

Wij kunnen met elkaar elkaar erg genieten van het geboemel door zo’n stad.
De lichtjes, de houten huisjes, de ontspannen sfeer: heerlijk.
Eigenlijk heb ik zo’n dag een dubbele agenda, want ik wil natuurlijk ook iets van de geschiedenis zien, maar dat bleef gisteren tot een minimum beperkt.
Drie kerken hebben we van binnen kunnen bekijken en dat was alleszins de moeite waard.

De Lambertuskerk is bijzonder vanwege de drie ijzeren kooien die aan de toren van die kerk hangen, waarin ooit de lijken van de aanvoerders van de wederdopers hingen.
Als ik mijn gezin wijs op die kooien en de geschiedenis daarachter vertel, merkt Jon op: “…..dat gaat een week goed. Daarna gaan die lijken ontbinden en dan drupt er van alles naar beneden….”
We griezelen samen bij het idee en bedanken Jon voor het met ons delen van zijn rijke fantasie; niet te veel bij nadenken.

In die Lambertuskerk was een harpiste aan het oefenen, samen met de organist.
Af en toe werd de prachtige muziek even onderbroken voor overleg, maar het was heel fijn om even in die kerk te zitten.
Het deed me denken aan het blog van gisteren (Dit is uw orgel, Heer…). Nu was ik de toerist in een vreemde kerk die even tot rust kwam in het oude gebouw.
We keken ook nog even binnen in de Dom: wat een imposant gebouw! Maar waar ik anders alle borden met informatie zou gaan lezen, liet ik het nu bij een rondgang door de verschillende onderdelen. Samen met twee dochters warmde ik even op boven een rooster dat warme lucht naar boven blies.
Want je wordt koud, mensen, door dat geslenter in de buitenlucht!

En verder bestond de dag uit de gebruikelijke onderdelen: een warme beker glühwein bij een kraampje, het kopen van een souvenirtje (in dit geval zo’n mooie, gekleurde adventsster) en een broodje Bratwurst halverwege de middag.
We besloten de dag met een etentje in een Imbiss, waar ‘ein halbes Hähnchen’ op het menu stond.
Mit Pommes.
De ober die het eten kwam brengen vroeg “Mayo dazu?”
Hij had op voorhand de plastic tubetjes al in zijn broekzak meegenomen.
Tja.
Niederländer……

Vorige blogs over kerstmarkten:
2016 Kerstmarkt in Bremen
2018 Die leute brauchen ein Polonaise um raus zu kommen….