Vandaag neem ik mijn lezers mee naar 1948 naar het dorpje Lummelunda op Gotland.
Drie jongens van 13 jaar, Örjan, Percy en Lars, gaan vissen in een riviertje en leggen hun tassen op de rots achter zich.
Als ze na het vissen hun tassen weer pakken zien op de plek waar het riviertje uit de rots komt een kleine ingang van een grot.
Nieuwsgierig als ze zijn gaan ze op onderzoek uit.
Binnen is het pikkedonker en ze besluiten om de volgende dag weer af te spreken en een kaarsje mee te nemen.
Met het kaarslicht zien ze de contouren van de binnenkant beter en ze verkennen met z’n drieën de grot stukje bij beetje; maanden verstrijken en de jongens vertellen aan niemand wat ze hebben ontdekt en wat ze aan het doen zijn.
Op een gegeven moment raakt er tijdens een bezoek aan de grot een steen los en ontstaat er een kleine opening, waar de drie pubers nét doorheen kunnen.
Ze komen nu een heel stuk verder in de grot, maar aan het einde van die grotkamer stuiten ze op een meer.
Met een kaarsje op een rubbervlot verkennen de jongens het meer; ze gaan er zelfs in…..
Het duurt tot 1955, zeven jaar na de eerste ontdekking van de grot, dat de jongens hun geheim aan de buitenwereld vertellen.
Dat kwam omdat Leander Tell, een bekende Zweedse speleoloog (kenner van grotten) de ingang van de grot had onderzocht en had geconstateerd dat je niet verder kon komen dan 40 meter.
De jongens wisten wel beter en nodigden de geleerde uit om met hen mee te gaan om te bekijken wat zij al hadden ontdekt.
Maar……Leander was te dik: hij paste niet door het gat! Een half jaar heeft hij een streng dieet gevolgd om met de jongens mee te kunnen naar binnen en de rest van de grot te zien.
Daarna werd het onderzoek overgenomen door de Zweedse Speleologenvereniging; inmiddels is er meer dan 4 kilometer aan grot verkend, in kaart gebracht en geïnspecteerd.
Dit verhaal hoorden en zagen we toen we tijdens onze vakantie op Gotland deze Lummelunda-grotten bezochten.
Voor de rondleiding in de grot aan kregen we de film ’the Cave’s discovery’ te zien, waarin twee van de drie jongens hun verhaal vertelden en waarin we zagen hoe ze de grot in hun jeugd hadden verkend.
In de grotten was het koud, zo’n 7 graden.
De gids liet ons zien waar de drie jongens destijds waren geweest, wat ze hadden ontdekt en hoe ze de ruimtes noemden die ze hadden gevonden.
Naast en onder ons hoorden en zagen we de rivier stromen, die in de loop van eeuwen die holtes in de berg had veroorzaakt en we zagen mooie druipsteenformaties. 
Toen ik later aan de gids vroeg waarom er maar twee van de drie mannen in de film te zien waren, zei hij: “Dat zal ik je straks buiten vertellen, het is nogal een ‘complicated story’, een ingewikkeld verhaal.”
Het bleek dat die Zweedse onderzoeker Leander Tell met de credits van de ontdekking van de grot aan de haal was gegaan.
Hij had veel verdiend aan de exploitatie van de grotten en had daarbij de drie jongens niet meer genoemd; dat was voor de drie jongens een bittere pil geweest en ze hadden er dan ook heel lang niets mee te maken willen hebben hebben, één van hen wilde daarom zelfs niet meewerken aan de film.
De gids vertelde dat zij bij iedere bezoeker altijd het verhaal van de ontdekking van de drie jongens benadrukken en dat ieder bezoek aan de grot begint met de film van hun verhaal.
Als postuum eerbetoon.
Benieuwd naar al onze belevenissen op Gotland?
Klik dan hier naar deel 1, daar vind je een overzicht van alle gepubliceerde delen: Afstudeervakantie van onze jongste
Niet met een steekschuimring deze keer, maar ‘gewone’ oasis in stukken gesneden tegen een glazen potje dat in het midden staat.
