De waarde van de dag

Tweede Paasdag stond al een tijdje vast in onze agenda’s: kinderen komen.
Het was een zonnige dag, we konden heerlijk buiten zitten en samen genieten van het goede leven.
Het tweede deel van de paasdag was anders dan anders: we gingen met elkaar naar de bioscoop.
De reden daarvoor lag in het verleden.
Gerard had voor zijn 60e verjaardag van de kinderen als cadeau een ‘belevenis’ gekregen: met z’n achten naar James Bond daarna een borrel met iets lekkers.
Maar vanwege de lockdowns duurde het een eeuwigheid voor James Bond uit kwam en daarna lukte het bijna niet om een datum te vinden met z’n achten.
Vier weken geleden riep Gerard: “Straks draait Bond niet meer, ik ga nu, want ik wil hem persé in de bioscoop zien.”
Dit vanwege het spectaculaire aspect van de Bond-films. Gerard is een fan, ik absoluut niet, dus vier van ons  konden die dag ook en gingen die film zien.

Maar dat was niet de bedoeling van het 60-cadeau.
Toen men terugkwam van Bond was de oplossing voor dat probleem ook al gevonden; in het voorprogramma was er een trailer geweest van ‘The Lost City’,  een komische avonturenfilm met Sandra Bullock en Shanning Tatum. “Dat vinden we allemaal leuk, laten we daar dan met elkaar heen gaan”.
Toen was het puzzeltje gauw gelegd: 2e Paasdag kunnen we allemaal, de film draait dan ook en we vonden ook nog een kroeg in de buurt voor die borrel: Singelier.

Wat een leuk cadeau om te krijgen!
En wat een leuke film!
Een mengvorm van Miss Congeniality en Raiders of the lost ark.
Met een hilarische Brad Pitt met lange blonde manen en met Daniel Radcliff die heel charmant en doortrapt gemeen de rijke slechterik speelde.
Met Bullock en Tatum die overduidelijk een klik hadden en die zelfs in zo’n ongelofelijk verhaal ons er van wisten te overtuigen dat ze een heel spannend avontuur beleefden.
Na de film vroeg één van de dochters: “Wat was je favoriete moment?”
Hoefde ik niet lang over na te denken.
Dat ze met z’n tweeën worden opgesloten in een stenen grafkist bij twee geraamtes en zij zegt: “Ik lig niet goed, het dijbeen van de oude koningin prikt in mijn zij…..o wacht eens, het is een breekijzer!”
Helemaal over de top, maar erg onderhoudend en érg grappig.

Maar er was nog iets anders: een prachtig liedje dat werd gezongen door een zangeres.
Het deed me denken aan de Buena Vista Social club met Ibrahim Ferrer uit Cuba.
Vanmorgen zocht ik het op.
Het stond ook al op Spotify.
Het heet ‘Lagrimas Sin Fin’, uitgevoerd door Cheche Alara & Pinar Toprak.
Hierbij een link naar video op YouTube

Bij Singelier hadden ze een heerlijk glaasje rode port.
En een goed gevulde plank met lekkers.
Het laatste onderdeel van het cadeau was dat we na deze belevenis werden thuisgebracht.
Ik weet al wat ik vraag voor mijn 62e.

In het blog over ‘de club‘ schreef ik het al: binnenkort weer een feestje in Beilen.
Zaterdagavond zagen we elkaar weer.
En wie weet….nog wat oude koeien? opperde ik aan het einde van dat blog.
Nou, dat is gelukt hoor.
Een loei van een oude koei.

Even een klein stukje geschiedenis van Hoogersmilde.
Het was maar een klein dorp, waar kinderen uit hetzelfde gezin vaak bleven wonen.
Zo hadden we de transportondernemers ‘gebroeders Koers’; die woonden naast elkaar bij hun bedrijf en noemden allebei hun oudste zoon naar hun vader: Klaas Koers.
De jongens scheelden een jaar en dat betekende dat ze op ons kleine dorpsschooltje om het jaar bij elkaar in hetzelfde lokaal zaten.
Heel onhandig.
De meesters en juffen bedachten iets om de twee Klazen uit elkaar te houden: grote Klaas en kleine Klaas.
Precies zo ging het met de zonen van de gebroeders Boer, landbouwers die aan Beilervaart woonden, die hun oudste zoon allebei Johan noemden.
Grote Johan en kleine Johan.

En dan hadden we nog twee jongetjes die bij elkaar in de klas zaten en allebei Jan Visscher heetten.
Groot en klein was hier niet aan de de orde, dus werd er iets anders bedacht.
De ene vader was koster en andere werkte bij de gemeente, dus om ze te onderscheiden werden de jongens Jan G. en Jan K. genoemd.
In onze generatie zijn we die bijnamen altijd blijven gebruiken om aan te geven wie er bedoeld werd en je begrijpt het al: één Johan en één Jan horen bij onze vriendenclub.

Zaterdagavond werd het allemaal even weer benoemd omdat de dochter van Jan K. verkering had met …..ik zal verder niet in details treden, maar dan snap je even hoe zo’n oude koe uit haar sloot komt. Wát een lol kun je dan hebben om zo’n verhaal.
Maar niet alleen om dat verhaal.
Iemand vertelde over een verkeersongeluk dat ze vroeger had gehad omdat ze een briefje van 50 gulden zocht in de auto.
“En toen stak ineens die lantaarnpaal over…….”

Het was weer als vanouds; er kwam weer van alles voorbij.
Wat vinden we van de serie over Pim Fortuyn? Iemand had met terugwerkende kracht medelijden met Pim Fortuyn. Iemand anders had dat juist met Ad Melkert.
Het ‘Verhaal van Nederland’ maakte de tongen ook los, met name het laatste deel over de Tweede Wereldoorlog.
“Met plaatsvervangende schaamte heb ik zitten kijken….”
De kerk.
Een reis naar Portugal,
De kinderen.
Een nieuwe baan, waarbij de nieuwe werkneemster haar auto niet meer kon vinden in de parkeergarage in Groningen en om de klip klap haar collega’s belde waar ze dan toch langs moest…

Zo’n avond vliegt voorbij.
Op het laatst wilden we haast nog de agenda’s trekken om alvast wat verjaardagen vast te leggen, maar één van de mannen sprak zijn VETO hierover uit.
“Nee, nou niet. Anders zit wij hier over een half uur nog.”
Hij kent ons.
Al heel lang.

Vanmiddag hoorde ik bij Bert op Vijf een liedje van Sting.
‘Shape of my heart’ heette het, het staat al tijden bij mijn favorieten op Spotify.
Het liedje gaat over speelkaarten: schoppen, klaver, ruiten en harten.
Op WikiPedia las ik dat Sting een verhaal over een kaartspeler wilde vertellen.
Een gokker, die niet gokt om te winnen, maar om ergens achter te komen.
Om te zien of er een soort mystieke logica in geluk of toeval zit; iets wetenschappelijks, bijna een religieuze wet.

Als je wel eens klaverjast of een ander kaartspel doet, dan weet je dat die mystieke logica waar die gokker naar zoekt er niet is.
Geluk of toeval: kaarten laten zich niet sturen.
Waarom krijgt de één drie jokers bij het jokeren en zit ander met de handen vol tweeën en drieën?
Waarom heb je af en toe bij het klaverjassen een avond ‘dat het niet wil’: geen mooie kaart, niet in de gelegenheid om te spelen, terwijl de tegenpartij 3 marsen noteert?
Waarom valt er in de ene boom amper roem en in de andere meer dan 600?
“Ik doe wel ontzettend mien best” roept dan altijd wel iemand.
Natuurlijk.
Je doet je best, maar de kaarten spelen hun eigen spel.

Dit liedje van Sting heeft geen diepere boodschap, maar heeft voor mij een bijzondere betekenis.
Het doet mij denken aan klaverjassen, het spel dat ik eindeloos met mijn ouders en mijn broer heb gespeeld.
Toen mijn vader ooit een hartoperatie moest ondergaan, had men in het ziekenhuis tegen hem gezegd dat hij bewust afscheid moest nemen van zijn naasten.
Het was een spannende operatie en je weet maar nooit.
Mijn broer en ik brachten hem destijds met mijn moeder naar Zwolle waar maandag de operatie zou plaats vinden.
Zondagavond was hij al helemaal voorbereid op de operatie en we zaten met z’n drieën om hem heen.
“Wij kunt nog wel eem een boom klaoverjassen!” zei mijn vader opgewekt en dat deden we.
Officieel afscheid nemen gebeurde die avond niet, die boom kaarten met z’n vieren was voor mijn vader genoeg.
Mijn vader kwam goed door de operatie heen en we hebben daarna nog ettelijke bomen gekaart, maar vanaf die tijd werd het klaverjassen met mijn ouders meer dan alleen maar een potje kaarten.

Toen mijn vader was overleden kreeg mijn moeder op haar oude dag nog een relatie.
Met Jan.
Die was destijds ook al dik in de 70 én …… hij kon ook klaverjassen!
Die relatie gunde ik haar van harte, ik kon mijn moeder best samen met Jan zien.
Maar ik weet nog hoe het sneed van binnen toen ik de eerste keer voor een potje klaverjassen aan tafel zat met Gerard, mijn moeder en Jan.
Ik zat tegenover hem en hij was mijn maat.
Wat kun je iemand dan missen.

I know that the spades are the swords of a soldier
I know that the clubs are weapons of war
I know that diamonds mean money for this art
But that’s not the shape of my heart.

Nummer ook even horen?
Hierbij een link naar een YouTube video. 

In 2020 en 2021 hadden twee dochters en ik kaarten gereserveerd voor een uitvoering van de Matthäuspassion in Bolsward.
De man van MAVO-vriendin Annie zong bij dat koor.
Twee jaar op rij ging het niet door.
Dat was voor ons al vervelend, maar voor de koor- en orkestleden en de solisten moet het verschrikkelijk geweest zijn.

In het informatieboekje dat we gisteravond kregen stond dat het koor leden had verloren en door COVID niet optimaal had kunnen oefenen, maar dat men met man en macht geprobeerd had om de bezetting (o.a. met enkele gastzangers) voor de Matthäus van 2022 rond te krijgen.
En daar stond wat op dat podium!
Weten wie er allemaal stonden? Hierbij een link naar de website van de Oratorium Vereniging Bosward.

Toen het begon stond het kippenvel op m’n armen.
Die eerste noten van zo’n live-uitvoering, het doet iets met me.
Tot mijn grote genoegen werd de altpartij gezongen door een vrouw: die uitvoeringen moet je tegenwoordig met een lampje zoeken, want er wordt vaak gekozen voor een counter-tenor.
Volgens kenners hoort dat zo.
In de tijd van Bach kwamen er helemaal geen vrouwen aan te pas bij dit soort stukken.
De altpartijen werden gezongen door countertenoren en de sopraanpartijen door jonge jongens die nog heel hoog kunnen.
De alt van gisteravond was de mezzosopraan Netty Otter en ze stal mijn hart al bij de eerste aria  ‘Buss und Reu’.

Dit blog wordt geen recensie.
Op mijn plekje midden in de kerk heb ik een fantastische uitvoering van de Matthëuspassion gehoord.
Een paar keer kwamen er tranen van ontroering, maar de betovering van een prachtig stuk werd ook een keer doorbroken door een begeleidend muziekinstrument dat ‘er even uit’ was.
Als je altijd alleen maar perfect uitgevoerde versies via YouTube beluistert schrik je daar haast van, maar het is ook wel de charme van een uitvoering waar je live bij bent.

Toen ik de dochters uitnodigde voor deze uitvoering werd de vraag gesteld: “Bolsward? Is dat wel een beetje een goede uitvoering?”
Gisteravond in de pauze, op weg naar de koffie, hadden we het daar met z’n drieën over.
Dat het toch wel prachtig was en dat voor een kleine stad als Bolsward.
Een trotse Fries die achter ons liep vulde het gesprek even aan.
Als we niet bekend waren met deze uitvoering, moesten we wel weten dat dit ‘het Naarden van het Noorden’ werd genoemd.
Drenten roepen dan niet gelijk wat ze denken, maar ik dacht aan al die uitvoeringen in Groningen die ook stuk voor stuk prachtig zijn.
Met Daniël Lohues zeg ik: “Muziek is geen wedstrijd”.
Muziek is beleving en ik heb mijn hart opgehaald gisteravond.

Eigenlijk had ik nog iets meer willen weten van die prachtige oude Martinikerk, maar dat moet maar even een andere keer.
Ik moest namelijk ook bijpraten met Annie en haar man die achteraf toch niet mee zong.
Verder had ik die twee dochters ook al even niet meer gezien, dus geen tijd voor oude kerken en mooie geveltjes.
Bolsward komt op ons ‘dat-gaan-we-nog-een-keer-doen’-lijstje.

In de kantlijn aan de rechterkant zie je een overzicht van de meest recente blogs, daaronder vind je de reacties.
Willem reageert het vaakst en is de laatste tijd hofleverancier.
Zijn laatste reactie ging over de snoeprolletjes KING en FAAM naar aanleiding van mijn verhaal over tulpen en stophoest.
Hilarisch vind ik zo’n verhaal over de ‘apartheid’ tussen de hervormden en de gereformeerden van vroeger.
We maken er tegenwoordig grapjes over, maar toen was het echt bittere ernst.

In mijn jeugd in Hoogersmilde waren de verschillen ook nog groot, maar er was al wel enige vorm van samenwerking; de verenigingen van de ‘grote jeugd’ van 16 jaar en ouder werden in de jaren ’70 al samengevoegd onder de naam IKJ-club (Inter Kerkelijke Jeugd), voor ons kortweg ‘de club’.
De club is in mijn herinnering één van de leukste onderdelen van mijn jeugd in Hoogersmilde.
Op het hoogtepunt bestond de IKJ uit meer dan 60 leden en het was het toppunt van gezelligheid.
Voor ons dan hè? En in die tijd dan hè?
Kampeerweekenden naar een grote jeugdherberg, uitwisseling met andere, soortgelijke clubs waar je dan twee nachten logeerde bij mensen thuis, een grote uitvoering mét toneel*  één keer per jaar en natuurlijk de wekelijkse vrijdagavondbijeenkomst na de verplichte catechesatie.
Voor de pauze discussieerden we over van alles, dat was het serieuze gedeelte en na de pauze deden we spelletjes, quizen en weet ik wat al niet meer.
Bij de afbeelding: een stukje uit mijn fotoboek van 1981, corvee (nog in de nachtpon) tijdens het kampeerweekend in Schipborg.
(klik op de foto voor een vergroting).

Het zal je niet verbazen dat uit die IKJ heel wat verkeringen zijn voortgekomen.
Alle vier de stellen van onze oude vriendenclub uit Hoogersmilde zijn ontstaan op de club.
Allemaal langdurige relaties met allemaal dezelfde achtergrond, hetzij hervormd, hetzij gereformeerd.
Waar mijn ouders nog moesten vechten om als gereformeerde jongen met een hervormd meisje te mogen trouwen, was men in onze tijd al blij als hij of zij ‘van de kerk’ was.

Soms wordt er wat besmuikt gereageerd als ik vertel over mijn beschermde en ietwat oubollige jeugd in Hoogersmilde.
Dat kan mij niet zoveel schelen.
Mijn jeugd in Hoogersmilde en de grote rol die de kerk daarin speelde hebben mij gevormd tot wat ik nu ben en vormen de basis voor de verdere ontwikkeling in mijn leven.
Wat wij toen hadden als kerkelijke jeugd in Hoogersmilde is er tegenwoordig niet meer.
Niet meer in Roden, maar in Hoogersmilde ook niet meer.
Na veertig jaar koester ik de herinneringen en de ‘vriendschap van 8′ die daaruit is ontstaan.
Die houdt al meer dan veertig jaar stand.
Binnenkort weer een feestje in Beilen.
Bijpraten.
En wie weet….nog wat oude koeien?

* Meer weten over zo’n toneeluitvoering?
Lees dan het blog ‘Chinese theecelemonie‘ uit 2017.

TIP: Deze week is ‘de week van de Arbeidsvitaminen’ op Radio 5.
De hele dag alleen maar verzoekplaten; niet van bedrijven maar medewerkers van goede doelen.
Mis het niet!